Tiêm kích của ĐCSTQ quấy rối máy bay Nhật Bản bằng chiến thuật ép buộc, nguy hiểm

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Một máy bay tiêm kích của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã bay áp sát một cách nguy hiểm với một máy bay trinh sát của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản trên vùng trời khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vào tháng 6 năm 2025, khiến Tokyo yêu cầu Bắc Kinh chỉ đạo Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAN) chấm dứt hành vi gây hấn này.

Sự cố suýt va chạm xảy ra sau khi chiếc tiêm kích của PLAN cất cánh từ tàu sân bay Sơn Đông, rượt đuổi máy bay tuần tra Nhật Bản trong suốt 40 phút và bay ở khoảng cách chỉ 45 mét. Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, một ngày sau đó, một máy bay của ĐCSTQ đã bay chắn trước đầu một máy bay tuần tra P-3C của Nhật Bản ở khoảng cách khoảng 900 mét.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản tuyên bố: “Những cách tiếp cận bất thường như vậy của máy bay quân sự Trung Quốc có nguy cơ dẫn đến va chạm ngoài ý muốn. Chúng tôi đã bày tỏ quan ngại nghiêm trọng và yêu cầu ngăn chặn tái diễn”.

Một quan chức cấp cao của bộ cho biết: “Một phi công của Lực lượng Phòng vệ (Nhật Bản) sẽ không thực hiện những động tác như vậy”, theo báo The Japan Times.

Nhật Bản đã tăng cường cảnh giác tuần tra trên không sau khi hai tàu sân bay của PLAN, Sơn Đông và Liêu Ninh, cùng hoạt động ở Tây Thái Bình Dương gần Nhật Bản vào đầu tháng 6. Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, tàu Sơn Đông đã di chuyển tới vị trí cách đảo Miyako, tỉnh Okinawa, 550 km về phía đông nam và hai ngày sau đó tiến hành các cuộc diễn tập cất và hạ cánh máy bay chiến đấu và trực thăng ở phía bắc đảo Okinotori — hòn đảo cực nam của Nhật Bản — nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Nhật Bản.

Tàu Liêu Ninh và bảy tàu chiến khác đã di chuyển đến vị trí cách đảo Minamitori — hòn đảo cực đông của Nhật Bản — khoảng 300 km về phía tây nam trong EEZ của Nhật Bản, trước khi tiến hành các cuộc diễn tập cất hạ cánh tương tự bên ngoài EEZ.

Sự hung hăng của ĐCSTQ phản ánh kiểu ép buộc mà nước này đang áp dụng đối với hòn đảo tự trị Đài Loan — nơi Bắc Kinh đe dọa thôn tính bằng vũ lực — và Philippines, quốc gia đã giành chiến thắng trong vụ kiện trọng tài quốc tế năm 2016, qua đó vô hiệu hóa các tuyên bố chủ quyền quá mức của Trung Quốc ở Biển Đông.

Các nhà phân tích cho rằng hành động gây hấn gần đây nhất của ĐCSTQ dường như nhằm phô diễn năng lực của PLAN và thăm dò phản ứng của Nhật Bản. The Japan Times viết trong một bài xã luận: “Mục đích của Trung Quốc không thể rõ ràng hơn: Bắc Kinh đang phát đi tín hiệu về năng lực ngày càng gia tăng và sự sẵn sàng áp đặt ý chí của mình lên các chính phủ trong khu vực”. “Điều này đòi hỏi một tư thế và học thuyết phòng thủ mạnh mẽ hơn nhằm đối phó với PLA và răn đe các hành vi gây hấn của Trung Quốc, dù là trong chiến tranh thông thường hay thông qua các chiến thuật hỗn hợp mà Bắc Kinh đã sử dụng để làm thay đổi hiện trạng khu vực”.

Các tiêm kích của ĐCSTQ thường xuyên bay áp sát nguy hiểm các máy bay của quốc gia khác. Năm 2023, một máy bay trinh sát của Không quân Hoa Kỳ đã suýt va chạm khi một tiêm kích của ĐCSTQ thực hiện “một động tác gây hấn không cần thiết” trên không phận Biển Đông. Hoa Kỳ cho biết vào cuối năm 2023 rằng họ đã ghi nhận hơn 180 vụ việc có hành vi cưỡng ép và nguy hiểm do các phi công PLA thực hiện kể từ năm 2021. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết đã có gần 300 vụ việc như vậy nhằm vào các máy bay của Hoa Kỳ, các đồng minh và đối tác trong giai đoạn hai năm.

Cũng trong năm 2023, một máy bay giám sát của Canada đang tuần tra ở biển Hoa Đông để theo dõi các đối tượng nghi ngờ vi phạm lệnh cấm vận dầu của Liên Hợp Quốc đối với Bắc Triều Tiên thì bị một máy bay PLA áp sát ở khoảng cách chỉ 5 mét và bắn pháo sáng. Theo Bộ Quốc phòng Úc, vào tháng 5 năm 2024, một phi công Hải quân Hoàng gia Úc buộc phải thực hiện hành động né tránh khi một tiêm kích của PLA phóng pháo sáng trên đường bay của phi cơ, gây nguy hiểm cho máy bay và phi hành đoàn.