Nỗ lực quân đội và dân sự giúp xóa sổ nhóm cực đoan tại Philippines

Maria T. Reyes

Theo giới chức Philippine, các sáng kiến chung giữa chính phủ và các tổ chức phi chính phủ, bao gồm cả “các chiến dịch quân sự không ngừng nghỉ”, đã đẩy một nhóm cực đoan bạo lực đến bờ vực diệt vong.

Nhóm Abu Sayyaf (ASG) từng hoạt động mạnh mẽ ở các khu vực phía nam Philippines, đặc biệt là Mindanao và quần đảo Sulu. Ban đầu liên kết với Al-Qaeda và sau đó với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), ASG bị quy trách nhiệm cho nhiều vụ tấn công, bao gồm vụ đánh bom tàu SuperFerry 14 năm 2004 khiến 116 người thiệt mạng, cũng như các vụ bắt cóc đòi tiền chuộc tàn bạo. Nhóm này cũng tham gia cướp biển và tống tiền, thường xuyên đụng độ với Lực lượng Vũ trang Philippines.

Tuy nhiên, theo Quân đội Philippine, trong những năm gần đây, nhờ vào các nỗ lực hợp tác và việc nhiều thủ lĩnh ASG bị tiêu diệt cùng với hàng loạt vụ đào tẩu của thành viên nhóm, ASG đang đứng trước nguy cơ sụp đổ. Từng là thành trì của nhóm cực đoan, tỉnh Sulu đã được tuyên bố sạch bóng ASG vào tháng 9 năm 2023, sau khi quân đội triển khai gần 5.000 Binh sĩ đến khu vực này.

Một người phát ngôn của quân đội nói với DIỄN ĐÀN: “Các chiến dịch quân sự không ngừng nghỉ của Quân đội Philippines, cùng với việc lồng ghép chiến lược các chương trình xã hội, đã làm suy yếu đáng kể năng lực hoạt động của Abu Sayyaf”. “Việc thành lập Sư đoàn Bộ binh số 11 vào năm 2018 đã đảm bảo sự hiện diện quân sự thường trực tại Sulu, tạo điều kiện cho các chiến dịch tình báo nhằm vô hiệu hóa các nhân vật chủ chốt của ASG và phá hủy các căn cứ địa của nhóm này”.

Việc chia sẻ thông tin tình báo giữa các đơn vị quân đội, Cảnh sát Quốc gia Philippines và các đồng minh như Hoa Kỳ đã giúp lần ra dấu vết các thành viên ASG.

Người phát ngôn cho biết: “Nhóm tình báo chung này đã thực hiện giám sát đa nguồn, phát hiện các hệ thống hỗ trợ hậu cần và xác định các nơi trú ẩn quan trọng của bọn khủng bố”. “Cách tiếp cận chủ động này đã làm gián đoạn đáng kể khả năng tập hợp lại của ASG, giúp đảm bảo an ninh bền vững trong khu vực”.

Quân đội cũng đã tuyển dụng các thành viên của dân tộc Tausūg địa phương vào lực lượng chính quy và các đơn vị vũ trang địa phương để tăng cường hợp tác dân sự – quân sự.

Người phát ngôn nói: “Chiến lược này đã nâng cao năng lực tình báo tại địa phương, tăng cường quan hệ cộng đồng và giảm khả năng ASG lợi dụng những bất bình của người dân”.

Các sáng kiến phi quân sự đã giúp ổn định những khu vực bị ảnh hưởng bởi xung đột và làm suy yếu tầm ảnh hưởng cũng như khả năng tuyển dụng của ASG. Ví dụ, các chương trình do cộng đồng lãnh đạo đã khuyến khích các thành viên ASG đầu hàng vũ khí để đổi lấy cơ hội sinh kế.

Người phát ngôn Quân đội Philippines cho biết: “Cách tiếp cận toàn diện của quốc gia đã tạo điều kiện phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng an ninh, cơ quan tình báo và chính quyền địa phương. Họ đã chia sẻ thông tin tình báo theo thời gian thực, đồng bộ hóa các chiến dịch quân sự và triển khai các giải pháp quản trị hiệu quả”.

Mặc dù ASG suy yếu, những thách thức vẫn còn tồn tại, bao gồm việc phổ biến vũ khí, mâu thuẫn sắc tộc và những bất ổn kinh tế. Điều này cho thấy sự cần thiết phải kết hợp các chiến dịch an ninh với các cải cách chính phủ và các dự án giải quyết tận gốc nguyên nhân của chủ nghĩa cực đoan. Một chiến lược toàn diện như vậy là chìa khóa để ngăn ASG hồi sinh và đảm bảo ổn định lâu dài, theo Quân đội Philippines.

Việc thành lập Khu vực Tự trị Bangsamoro ở Mindanao, nơi có đa số dân theo đạo Hồi, vào năm 2019 cũng góp phần quan trọng vào tiến trình hòa bình và ổn định. Hai nhóm ly khai lâu đời nhất ở Philippines, Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF) và Mặt trận Giải phóng Quốc gia Moro (MNLF), đã từ bỏ vũ khí và tham gia chính trị trong khu vực tự trị này.

Các quốc gia đang đối mặt với các mối đe dọa từ phiến quân hoặc chủ nghĩa cực đoan “có thể học hỏi từ Philippines”, người phát ngôn quân đội cho biết, đề cập tới tầm quan trọng của việc gắn kết cộng đồng, xây dựng mạng lưới tình báo vững chắc và triển khai các chương trình tái hòa nhập bền vững.

Maria T. Reyes là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ Manila, Philippines.