Indonesia nâng cấp hạm đội hải quân với chương trình tân trang và nâng cấp

Gusty Da Costa

Tháng 2 năm 2025, tàu chiến KRI Bung Tomo của Hải quân Indonesia, sau khi được sửa chữa và nâng cấp, đã rời căn cứ hải quân Belawan để tham gia cuộc tập trận đa phương Aman trên biển Ả Rập. Tàu khu trục nhỏ dài 90 mét này là một trong 41 tàu thuộc chương trình R41 của Jakarta, nhằm kéo dài vòng đời hoạt động của hạm đội và nâng cao năng lực chiến đấu.

Chương trình này là sự hợp tác giữa Bộ Quốc phòng Indonesia và công ty đóng tàu PT PAL, bao gồm việc sửa chữa tàu và tích hợp các công nghệ, vũ khí tiên tiến.

Theo báo Kompas của Indonesia, việc nâng cấp các tàu như KRI Bung Tomo và KRI Kerapu – một tàu tuần tra cao tốc dài 58 mét – thể hiện cam kết của Indonesia trong việc duy trì một hạm đội có năng lực công nghệ và sẵn sàng chiến đấu. Các tàu hộ tống, tàu khu trục, tàu tuần tra xa bờ và tàu tên lửa cao tốc nằm trong số những tàu đang được hiện đại hóa. Động cơ, thân tàu, chân vịt, radar, thông tin liên lạc, vũ khí và các thành phần chính khác đang được nâng cấp để đảm bảo hạm đội đáp ứng các yêu cầu lực lượng thiết yếu cho các hoạt động chiến đấu và phi chiến đấu.

Bà Diana Rosa, Giám đốc sản xuất của PT PAL, cho biết trong một thông cáo báo chí: “Với việc bảo trì định kỳ và nâng cao công nghệ, các tàu chiến Indonesia có thể tiếp tục hoạt động hiệu quả trong các nhiệm vụ quốc gia và quốc tế”. Ngoài nâng cấp công nghệ, thân tàu KRI Bung Tomo cũng được bảo dưỡng dưới mực nước biển, với các hạng mục sửa chữa bao gồm van, bộ ổn định và hệ thống đẩy.

Chuyên gia hàng hải Marcellus Hakeng Jayawibawa nhận định với DIỄN ĐÀN: “Một hạm đội hiện đại và được bảo dưỡng tốt sẽ giúp nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và đối phó với các mối đe dọa như đánh bắt cá trái phép, buôn lậu, khủng bố hàng hải cũng như các mối đe dọa quân sự từ nước ngoài”.

Ông cũng lưu ý rằng Hải quân Indonesia thường xuyên đối mặt với các vụ xâm nhập của tàu cá nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc, vào vùng đặc quyền kinh tế của nước này. Ngoài ra, nạn cướp biển tại các tuyến hàng hải trọng yếu như eo biển Malacca và tranh chấp lãnh thổ trên biển cũng đặt ra nhiều thách thức an ninh.

Nhà phân tích Beni Sukadis thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng Indonesia cho biết: “Việc hiện đại hóa hạm đội giúp nâng cao khả năng phát hiện, phản ứng nhanh và sức mạnh chiến đấu, tất cả đều rất quan trọng để bảo vệ chủ quyền quốc gia”.

Ông nói với DIỄN ĐÀN: “Vấn đề bảo trì, sửa chữa và đại tu (MRO) vẫn là một thách thức lớn do ngân sách quốc phòng hạn chế, thường ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng hoạt động của thiết bị quân sự”. “Trong những năm gần đây, vấn đề này liên tục tái diễn, vì vậy chính phủ đã cố gắng tăng ngân sách theo từng giai đoạn để đảm bảo các tàu chiến và hệ thống vũ khí luôn trong tình trạng tốt nhất”.

Ông Hakeng cho rằng việc duy trì một hạm đội hiện đại là yếu tố quan trọng trong chiến lược khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Indonesia, vốn nhấn mạnh hợp tác khu vực. Ông nói: “Indonesia tích cực tham gia các cuộc tập trận và tuần tra hàng hải chung với các đối tác như Úc, Nhật Bản và Hoa Kỳ, qua đó tăng cường khả năng tương tác và ngoại giao quốc phòng”.

Giảng viên Teuku Rezasyah thuộc Đại học Padjadjaran nhấn mạnh rằng mặc dù nhiều tàu trong chương trình R41 được đóng ở nước ngoài, Indonesia đang giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu thiết bị quốc phòng bằng cách phát triển ngành công nghiệp trong nước. Ví dụ, ông cho biết PT PAL có năng lực đóng tàu và tích hợp công nghệ tiên tiến, đồng thời hợp tác với các công ty quốc phòng nhỏ hơn và các viện nghiên cứu như Đại học Công nghệ Surabaya để nâng cao chuyên môn trong nước.

Ông nói: “Khả năng tự bảo trì giúp chúng tôi không phải phụ thuộc hoàn toàn vào các nhà cung cấp nước ngoài, qua đó có thể giảm chi phí”. “Việc thích nghi công nghệ và nâng cấp tài sản hải quân sẽ đóng vai trò then chốt trong chiến lược phòng thủ biển dài hạn của Indonesia”.

Gusty Da Costa là cộng tác viên DIỄN ĐÀN thường trực tại Jakarta, Indonesia.