Manila thúc đẩy hợp tác đa phương vì an ninh khu vực và toàn cầu

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Philippines đang nhanh chóng mở rộng quan hệ hợp tác quốc phòng quốc tế trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Biển Đông. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) từ lâu đã đưa ra yêu sách phi pháp đối với hầu hết vùng biển có ý nghĩa quan trọng về kinh tế và môi trường này.

Bắc Kinh ngày càng hung hăng trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Manila – và lãnh hải của các quốc gia khác – bất chấp phán quyết gần một thập kỷ trước của tòa án quốc tế vô hiệu hóa các yêu sách tùy tiện rộng lớn của CHND Trung Hoa. Chiến thuật của họ bao gồm đâm va tàu thuyền và sử dụng vòi rồng, laser, vũ khí âm thanh, pháo sáng và bạo lực để làm gián đoạn các cuộc tuần tra quân sự, đánh bắt cá, khảo sát dầu khí, và nghiên cứu môi trường trong vùng biển và không phận Philippines. Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam đã báo cáo những vụ xâm phạm và quấy rối tương tự, bao gồm cả ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.

Ông Orlando Oxales thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Stratbase Albert Del Rosario – một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Manila viết trên báo Manila Standard rằng tại Philippines, biển cả là huyết mạch của “sinh kế, an ninh và bản sắc dân tộc”.

Ông viết: “Với hàng nghìn hòn đảo nằm dọc theo các tuyến thương mại chiến lược và giàu đa dạng sinh học biển, đất nước chúng ta có thể đạt được nhiều lợi ích — hoặc mất đi rất nhiều — tùy thuộc vào cách chúng ta điều hướng các vùng biển quốc tế vốn phức tạp và đầy biến động”. “Tin tốt là? Chúng ta không phải làm điều đó một mình”.

Các cuộc đàm phán quốc phòng gần đây với New Zealand cho thấy Philippines đang mở rộng hợp tác, với một thỏa thuận dự kiến sẽ được ký kết vào cuối năm 2025 cho phép các cuộc tập trận an ninh song phương tại mỗi quốc gia.

Ông Gilberto Teodoro Jr., Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, phát biểu vào đầu tháng 2 năm 2025: “Chúng tôi hiện đang trong giai đoạn xây dựng và củng cố liên minh”. “Vì vậy, Thỏa thuận Về Tình trạng Lực lượng Thăm viếng (SOVFA) là một phần quan trọng trong nỗ lực của cả hai quốc gia và các nước đa phương nhằm chống lại luận điệu đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi luật pháp quốc tế”.

Những thỏa thuận như vậy cũng tăng cường giảm thiểu rủi ro thiên tai, và các biện pháp hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai. Ông Teodoro bổ sung rằng quốc đảo này cần sự hỗ trợ về “khả năng cơ động nhiều nhất có thể” trong những thời điểm khủng hoảng.

Vào giữa năm 2024, các nhà lãnh đạo Nhật Bản và Philippines đã ký một thỏa thuận tiếp cận lẫn nhau nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động huấn luyện lực lượng phòng vệ chung tại mỗi quốc gia. Hội đồng An ninh Quốc gia Manila gọi hiệp ước này là “một tuyên bố rõ ràng về ý định bảo vệ lợi ích quốc gia của chúng ta trong khi thúc đẩy lòng tin giữa hai quốc gia ủng hộ ổn định và hòa bình khu vực”.

Philippines cũng đã ký thỏa thuận về lực lượng thăm viếng với Úc và đồng minh hiệp ước lâu năm là Hoa Kỳ, đồng thời đang thúc đẩy các thỏa thuận tương tự với Canada và Pháp.

Ông Teodoro phát biểu trên báo The Philippine Star: “Chúng ta cần khả năng phối hợp tác chiến”. “Lực lượng Vũ trang Philippines cần huấn luyện cùng các lực lượng vũ trang khác vì hình thái xung đột đang thay đổi”.

Trong khi đó, Hải quân và Không quân Philippines đã tham gia cùng Úc, Nhật Bản và Hoa Kỳ trong một hoạt động hợp tác hàng hải đa phương lần thứ sáu trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines vào đầu tháng 2 năm 2025. Tướng Romeo Brawner Jr., Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Philippines, cho biết chiến dịch này thể hiện cam kết chung đối với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở cũng như “bảo vệ quyền tự do hàng hải và bay qua, các quyền sử dụng biển và không phận quốc tế một cách hợp pháp”.