Đông Nam ÁNhững Mâu thuẫn / Căng thẳng

Philippines tìm kiếm vụ kiện trọng tài đa phương chống lại hành động xâm lược Biển Đông của CHND Trung Hoa

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Philippines dự định khởi kiện một vụ kiện trọng tài mới chống lại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) vì các vi phạm liên tiếp của nước này đối với luật pháp quốc tế ở Biển Đông, theo đó Manila hy vọng các quốc gia khác sẽ tham gia vào một vụ kiện pháp lý đa phương, các quan chức cho biết.

Philippines muốn đệ trình một “vụ kiện chắc chắn, không thể chối cãi”, ông Andres Centino, cố vấn trưởng của tổng thống về các vấn đề hàng hải, phát biểu với tờ Financial Times vào giữa tháng 12 năm 2024.

Philippines triển khai lực lượng quân sự và Cảnh sát biển trong vùng đặc quyền kinh tế của mình vào tháng 1 năm 2024 để giám sát tàu cảnh sát biển lớn nhất của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Cảnh sát biển Philippines đã ra lệnh cho tàu rời khỏi khu vực, cảnh báo rằng con tàu không có thẩm quyền hoạt động ở đó.
NGUỒN VIDEO: CẢNH SÁT BIỂN PHILIPPINES

Manila đã thành công theo đuổi một vụ kiện trước đó chống lại CHND Trung Hoa do vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). Bắc Kinh đã từ chối tham gia vào vụ kiện trọng tài và phớt lờ phán quyết của tòa án quốc tế vào năm 2016, trong đó tuyên bố bác bỏ các yêu sách về chủ quyền của quốc gia này. CHND Trung Hoa tuyên bố quyền kiểm soát gần như toàn bộ Biển Đông, mặc dù có những tuyên bố chủ quyền chồng chéo từ Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam.

Philippines đang tìm kiếm sự ủng hộ từ các bên đã ký kết UNCLOS để “đứng lên chống lại Trung Quốc thay mặt cho tất cả các bên”, ông Centino phát biểu với tờ báo.

Hành động pháp lý thống nhất từ nhiều quốc gia có thể gia tăng hiệu quả thi hành một phán quyết trong tương lai chống lại CHND Trung Hoa, ông Centino cho biết: “Nếu họ phải đối mặt với nhiều quốc gia, có thể hiệu quả sẽ mạnh mẽ hơn”.

UNCLOS, có hiệu lực từ năm 1994, đã được 170 quốc gia và vùng lãnh thổ phê chuẩn, bao gồm cả CHND Trung Hoa. Trong số các quy định của Công ước, UNCLOS thiết lập các vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) kéo dài 200 hải lý, trong đó các quốc gia ven biển có quyền quản lý và hưởng lợi từ tài nguyên thiên nhiên trong khu vực của mình.

CHND Trung Hoa thường xuyên phớt lờ ranh giới EEZ của các quốc gia khác. Để áp đặt yêu sách bất hợp pháp tại Bãi Cỏ Mây và các khu vực xung quanh, các tàu Cảnh sát biển Trung Quốc đã đâm, cản trở và phun vòi rồng vào các tàu tiếp tế của Philippines. CHND Trung Hoa cũng quấy rối các đội tàu đánh cá dân sự của Philippines trong vùng biển của nước này, can thiệp vào các tàu của Indonesia, Malaysia và Việt Nam, bên cạnh việc cản trở các hoạt động khai thác dầu khí trong vùng biển của các quốc gia này. Vào tháng 1 năm 2025, tàu lớn nhất của Cảnh sát biển Trung Quốc đã tuần tra trong vùng EEZ của Philippines. Hành động này bị Manila coi là hành động trái phép “hăm dọa, cưỡng ép, xâm lược và lừa dối” nhằm bắt nạt các tàu đánh cá của Philippines.

“Liệu điều này có dẫn đến một vụ kiện khác không?”, ông Jonathan Malaya, trợ lý tổng giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines, cho biết vào giữa tháng 1. “Tất cả các phương án đều được cân nhắc vì con tàu quái vật [của Đảng Cộng sản Trung Quốc] càng ở gần vùng biển Philippines thì càng làm căng thẳng leo thang và chính phủ Philippines càng cân nhắc những điều mà trước đây họ không cân nhắc đến”.

Vào tháng 6 năm 2024, căng thẳng cũng bùng phát khi các tàu của Cảnh sát biển Trung Quốc đâm và lên boong tàu của Hải quân Philippines khi họ đang cố gắng tiếp tế cho Sierra Madre – con tàu đóng vai trò là tiền đồn quân sự của Philippines tại Bãi Cỏ Mây. Vụ đối đầu này đã khiến một Thủy thủ Philippine bị thương nghiêm trọng và làm hư hại nặng các tàu của Philippines. Các video quay cảnh nhân viên Cảnh sát biển Trung Quốc sử dụng rìu đã gây ra sự phẫn nộ và lên án của quốc tế. Sau đó, hai quốc gia đã đàm phán một thỏa thuận tạm thời, theo đó Manila đã tiến hành các nhiệm vụ tiếp tế liên tục cho bãi cạn.

Theo các thủ tục trọng tài của UNCLOS, một tuyên bố chủ quyền mới chống lại CHND Trung Hoa có thể bao gồm một vụ kiện về môi trường dựa trên các nguồn tài nguyên bị phá hủy. Trước đây, Philippines đã kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về thiệt hại môi trường tại một bãi cạn ở Biển Đông, bao gồm cả tổn thất lớn về các loài sò khổng lồ. Vào giữa năm 2024, Cảnh sát biển Philippines đã công bố các bức ảnh giám sát cho thấy ngư dân Trung Quốc đang thu hoạch sò khổng lồ trong một đầm phá tại Bãi cạn Scarborough. Lực lượng này cho biết hoạt động như vậy đã diễn ra trong nhiều năm. Rạn san hô bao quanh dường như bị sẹo nghiêm trọng do những hoạt động mà Philippines mô tả là một cuộc tìm kiếm vô ích để có thêm sò.

Các tuyên bố chủ quyền cũng có thể tập trung vào việc CHND Trung Hoa sử dụng vũ lực để quấy rối tàu của Philippines và các quốc gia khác ở Biển Đông, cũng như vi phạm quyền chủ quyền của Philippines thông qua việc CHND Trung Hoa can thiệp vào các nhiệm vụ tiếp tế tới Bãi Cỏ Mây và gây gián đoạn hoạt động đánh bắt cá trong EEZ của Philippines.

Vào tháng 9 năm 2024, Tổng công tố Philippines Menardo Guevarra cho biết quốc gia này đang xem xét vụ kiện UNCLOS thứ hai trước Tòa án Trọng tài Thường trực, theo hãng thông tấn Reuters. Theo ông Guevarra, vụ kiện có khả năng sẽ tập trung vào thiệt hại môi trường do CHND Trung Hoa gây ra đối với Đá Khúc Giác ở Quần đảo Trường Sa — một nhóm rạn san hô, bãi cạn và đảo san hô vòng nằm giữa Philippines và Việt Nam, được một số quốc gia tuyên bố chủ quyền.

Ông Antonio Carpio, cựu thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines, cũng đã đề xuất một tuyên bố chủ quyền mới vào tháng 9 năm 2024, giải thích rằng tuyên bố chủ quyền này có thể dựa trên thiệt hại đối với các tàu của Lực lượng Cảnh sát biển Philippines trong cuộc chạm trán vào tháng 6 năm 2024.

Việc theo đuổi tuyên bố chủ quyền có thể làm chậm lại hành vi xâm lược của CHND Trung Hoa, vì tòa án quốc tế đã chỉ trích Bắc Kinh vì đã làm trầm trọng thêm tranh chấp trong các phiên tòa trước đó, ông Carpio cho biết.

“Chúng ta nên sử dụng phương thức đó để ngăn chặn Trung Quốc”, ông Carpio nói với kênh tin tức ANC. “Chúng ta nên yêu cầu sự giúp đỡ của các đồng minh”.

Những bài viết liên quan

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button