Khả năng Răn đe Tập thể

Nhân viên Sentry

Căng thẳng giữa các đối thủ chiến lược, sự mở rộng không ngừng của vũ khí hạt nhân Bắc Triều Tiên và nỗ lực của Nga nhằm thay đổi cán cân quyền lực ở châu Âu thông qua chiến tranh ở Ukraine đã thúc đẩy sự hợp lực giữa Hoa Kỳ và các Đồng minh, Đối tác trong việc hiện đại hóa các chiến lược để đối phó hiệu quả hơn với các mối đe dọa an ninh của thế kỷ 21. Những thay đổi địa chính trị, đặc biệt ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và châu Âu, đang đe dọa làm đảo lộn hàng thập kỷ hòa bình và ổn định. Các liên minh như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và các quan hệ đối tác an ninh đang phát triển ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đã đối mặt với những thách thức này bằng cách liên kết chặt chẽ hơn các kế hoạch phòng thủ, trải dài qua các chiến trường toàn cầu.

“Chưa bao giờ NATO và các kế hoạch phòng thủ lại liên kết chặt chẽ như hiện nay”, Đô đốc Hải quân Hoàng gia Hà Lan Rob Bauer, Chủ tịch Ủy ban Quân sự của liên minh an ninh NATO, phát biểu sau cuộc họp của các tổng tham mưu trưởng quốc phòng vào tháng 1 năm 2024. “Các Đồng minh hiện đang làm việc tích cực để tối đa hóa khả năng thực thi của những kế hoạch phòng thủ mới này. NATO giờ đây mạnh mẽ và sẵn sàng hơn bao giờ hết. Cùng nhau, chúng ta đã đạt được những tiến bộ to lớn trong phòng thủ tập thể của mình”.

Hàng thập kỷ hợp tác và trao đổi quân sự sẽ hỗ trợ các Đồng minh và Đối tác trong việc phát triển những tiến bộ cần thiết để giáo dục, huấn luyện và trang bị lực lượng, những người phải đối phó với các cuộc tấn công trong không gian mạng và không gian vũ trụ, bên cạnh các mối đe dọa trên đất liền, trên không và trên biển. Ông Bauer nói: “Tất cả an ninh đều liên kết với nhau. Và điều đó càng làm tăng giá trị khi chúng ta gặp gỡ trực tiếp các Đối tác để thảo luận về những diễn biến mà tất cả chúng ta đều quan tâm”. “Cuộc gặp với các Đối tác nhắc nhở chúng ta rằng không ai trong chúng ta đứng một mình khi đối mặt với những thách thức hoặc mối đe dọa. Miễn là bạn có đối tác, bạn sẽ có những giải pháp tốt hơn”. 

NATO mạnh mẽ hơn, chuẩn bị tốt hơn

Lần đầu tiên sau 30 năm, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã có các kế hoạch chiến lược răn đe và phòng thủ để làm cho liên minh này “phù hợp với mục tiêu phòng thủ lãnh thổ tập thể”, Tướng Lục quân Hoa Kỳ Christopher Cavoli, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Hoa Kỳ tại Châu Âu và Tư lệnh tối cao của NATO ở Châu Âu, cho biết sau cuộc họp của các tổng tư lệnh quốc phòng.

Để các kế hoạch này có hiệu quả, cần có cam kết lực lượng và các sắp xếp về chỉ huy và kiểm soát. Điều này cũng đòi hỏi huấn luyện và tập trận nghiêm ngặt, như phiên bản năm 2024 của cuộc tập trận Steadfast Defender. Đây là cuộc tập trận lớn nhất của NATO trong nhiều thập kỷ, với sự tham gia của 90.000 quân nhân từ 32 quốc gia trong liên minh.

Từ tháng 1 đến tháng 5, Steadfast Defender bao gồm các cuộc tập trận do các quốc gia khác nhau tổ chức. Phần 1 tập trung vào tăng cường lực lượng xuyên Đại Tây Dương, bao gồm việc triển khai chiến lược các lực lượng Bắc Mỹ qua Đại Tây Dương và Châu Âu, cùng với các bài tập thực tế trên biển và huấn luyện đổ bộ. Phần 2 tập trung vào các cuộc tập trận đa lĩnh vực trên khắp Châu Âu, thể hiện khả năng của NATO, các quốc gia và các lực lượng đa quốc gia, đồng thời thử nghiệm khả năng triển khai nhanh chóng binh lính và thiết bị qua biên giới trong liên minh.

Ông Cavoli cho biết cuộc tập trận Steadfast Defender đã làm nổi bật “một minh chứng rõ ràng về sự đoàn kết, sức mạnh và quyết tâm bảo vệ lẫn nhau, các giá trị của chúng ta và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”. 

Mặc dù các cuộc chuyển đổi quân sự hợp tác đã thành công, theo Tướng Không quân Đức Chris Badia, Phó Tư lệnh tối cao của NATO, vẫn cần có thêm tiến bộ để theo kịp các mối đe dọa đang thay đổi. 

Ông Badia nói sau cuộc họp của các tổng tham mưu trưởng quốc phòng NATO: “Chúng ta, với tư cách là một liên minh với tất cả các quốc gia, cần phải đảm bảo linh hoạt hơn và thích ứng nhanh hơn, và chúng ta làm điều này thông qua lộ trình chuyển đổi mà chúng ta đã thống nhất”. “Vì chiến tranh trong tương lai sẽ trở nên phức tạp hơn trong một môi trường đa lĩnh vực, chúng ta cần đảm bảo rằng mình nhanh chóng và hiệu quả hơn đối thủ ở mọi khía cạnh. Điều này đi đôi với quá trình chuyển đổi của các quốc gia, và đây là một hành trình liên tục chứ không phải là một sự kiện duy nhất. Hành trình chuyển đổi chiến tranh của chúng ta sẽ vượt qua các giới hạn, tạo ra lợi thế tập thể để trở nên tốt hơn mỗi ngày”.

Các Đồng minh và Đối tác cải thiện qua các hoạt động tích hợp đa lĩnh vực, làm việc để triển khai một cách liền mạch qua tất cả các lĩnh vực. Ông Badia nói: “Chúng ta đang xác định các khả năng cần thiết, cả cá nhân lẫn tập thể, với tốc độ và sức mạnh”. “Và khả năng là nền tảng, bởi vì nếu không có khả năng, chúng ta không thể chống lại điều gì cả”.

Trong cuộc họp của Ủy ban Quân sự vào tháng 5 năm 2024, ông Bauer cho biết các lực lượng vũ trang đồng minh có thể làm cho các kế hoạch phòng thủ mới của NATO hoàn toàn có thể thực thi bằng cách: 

• Đưa thêm quân vào tình trạng sẵn sàng cao hơn
• Xây dựng và phát triển khả năng
• Thích ứng với các cấu trúc chỉ huy và kiểm soát
• Tạo ra và duy trì nhiều hỗ trợ hơn, bao gồm hậu cần, hỗ trợ quốc gia chủ nhà, bảo trì, di chuyển quân sự, bổ sung và chuẩn bị trước kho hàng
• Tăng cường các cuộc tập trận và huấn luyện phòng thủ tập thể

Ông Bauer nói: “Như cuộc tập trận Steadfast Defender gần đây đã chỉ ra, NATO mạnh mẽ và sẵn sàng hơn bao giờ hết, và liên minh này đang ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn”. “Chúng ta có khả năng xây dựng trên những thành tựu mang tính đột phá đã được thực hiện”.

Tránh xung đột lớn

Giữa những lo ngại về việc ngăn chặn gia tăng sự hung hăng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và duy trì sự cân bằng quyền lực ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Úc và Hoa Kỳ đã thúc đẩy một chiến lược răn đe tập thể, trong đó Úc đóng vai trò lớn hơn trong việc củng cố sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ tại khu vực, theo báo cáo tháng 9 năm 2023 “Răn đe Tập thể và Triển vọng Xung đột lớn” được công bố bởi Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ (USSC), một dự án hợp tác giữa Hiệp hội Hoa Kỳ-Úc và Đại học Sydney.

USSC báo cáo: “Trong vài năm qua, sự lo ngại về sức mạnh quân sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc và những nỗ lực ép buộc để tái cấu trúc trật tự Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương theo hình ảnh của mình đã đặt liên minh Hoa Kỳ-Úc vào một con đường chưa từng có”. “Việc tăng cường các nỗ lực độc lập và tập thể để ngăn chặn sự hung hăng của Trung Quốc hiện nay là nguyên tắc tổ chức trong chính sách chiến lược của cả Canberra và Washington”.

Cả hai quốc gia đã thay đổi cách tiếp cận chiến lược đối với phòng thủ. Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ (USSC), Chiến lược Quốc phòng Quốc gia của Hoa Kỳ năm 2022, ví dụ, mô tả các Đồng minh và Đối tác là “trọng tâm trọng lực”, và Đánh giá Tư thế Hạt nhân Hoa Kỳ 2022 lần đầu tiên nhắc đến Úc trong bối cảnh sử dụng khả năng phi hạt nhân của các Đồng minh và Đối tác để hỗ trợ răn đe hạt nhân. Úc liệt kê an ninh tập thể là cốt lõi trong chiến lược phòng thủ khu vực của mình, và Chiến lược Quốc phòng Quốc gia 2024 của nước này làm rõ nhu cầu tập trung nhiều hơn vào răn đe thông qua ngăn chặn. 

Ở nơi khác trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, các quan hệ đối tác song phương đã được hiện đại hóa và mở rộng để bao gồm thêm nhiều quốc gia có cùng chí hướng nhằm bảo vệ tầm nhìn về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở, trong bối cảnh sự mở rộng quân sự của ĐCSTQ và những hành động khiêu khích từ Bắc Triều Tiên, vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. 

Lãnh đạo của Úc và Nhật Bản đã thảo luận về các thách thức chiến lược chung và, trong hơn một thập kỷ qua, hai quốc gia đã có thỏa thuận hợp tác giữa Lực lượng Quốc phòng Úc (ADF) và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Vào tháng 8 năm 2023, Thỏa thuận Truy cập Đối ứng giữa hai quốc gia đã có hiệu lực. Điều này sẽ tạo điều kiện cho hợp tác ba bên sâu sắc hơn và nâng cao khả năng tương tác bằng cách tạo ra sự hiện diện của Lực lượng Quốc phòng Úc (ADF) bên cạnh lực lượng Hoa Kỳ tại Nhật Bản và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản bên cạnh lực lượng Hoa Kỳ tại Úc. Vào đầu năm 2024, Úc và Nhật Bản đã ký một thỏa thuận nghiên cứu về chiến tranh dưới biển khi họ xây dựng các khả năng chiến lược trong giao tiếp dưới biển và khả năng tương tác. Một thông cáo báo chí của ADF cho biết: “Mở rộng lợi thế công nghệ trong môi trường chiến lược thay đổi nhanh chóng của chúng ta là điều quan trọng”. Sự hợp tác này “minh họa mối quan hệ khoa học và công nghệ quốc phòng ngày càng mạnh mẽ giữa Úc và Nhật Bản. Bằng cách hợp tác, chúng ta đạt được những kết quả khoa học và công nghệ mà chúng ta không thể đạt được một mình”.

Báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ (USSC) cũng lưu ý về một mạng lưới các đối tác quốc phòng quan trọng giữa các quốc gia có cùng chí hướng nhằm đạt được răn đe chiến lược, bao gồm sự phối hợp giữa Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc, cũng như giữa Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong khi đó, Úc, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, các thành viên của quan hệ đối tác AUKUS, đang xem xét hợp tác với Nhật Bản. 

Báo cáo cho biết: “Tất cả những sáng kiến này được thiết kế để cạnh tranh tốt hơn với, răn đe, và nếu cần thiết, bảo vệ chống lại các bên đối lập quyết tâm thay đổi trật tự khu vực theo cách có lợi cho lợi ích của họ”.

Một trong những mối lo ngại chính đối với các Đồng minh và Đối tác là sự gia tăng vũ khí hạt nhân của ĐCSTQ và chương trình tên lửa của Bắc Triều Tiên. USSC báo cáo: “Cả hai diễn biến này đang diễn ra nhanh chóng và không có sự minh bạch”. “Tuy nhiên, rõ ràng là Bắc Kinh và Bình Nhưỡng đang mở rộng kho vũ khí của họ và đa dạng hóa lực lượng của mình, qua đó củng cố khả năng đe dọa hạt nhân cả về số lượng và chất lượng. Nhiều người Mỹ và Úc lo ngại rằng [Tổng bí thư ĐCSTQ] Tập Cận Bình và [Nhà lãnh đạo Triều Tiên] Kim Jong Un có thể đã rút ra bài học sai lầm từ việc [Tổng thống Nga] Vladimir Putin sử dụng các mối đe dọa hạt nhân rõ ràng đối với các quốc gia NATO trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine vô cớ (tức là kết luận rằng việc đe dọa hạt nhân đã ngăn chặn sự can thiệp trực tiếp của phương Tây và rằng họ cũng có thể khai thác chiến lược này để thúc đẩy lợi ích của mình ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương)”.

Tuyên bố Washington vào tháng 4 năm 2023 hướng tới giải tỏa những lo ngại này, khi Tổng thống Hoa Kỳ khi đó là ông Joe Biden và Tổng thống Hàn Quốc lúc đó Yoon Suk Yeol đánh dấu kỷ niệm 70 năm quan hệ đồng minh giữa hai quốc gia bằng việc cam kết “mối quan hệ phòng thủ chung ngày càng mạnh mẽ hơn” và khẳng định “bằng những lời mạnh mẽ nhất có thể, cam kết của họ đối với tư thế phòng thủ chung theo Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ Hoa Kỳ-Hàn Quốc” theo tuyên bố.

Tuyên bố cho biết: “Hàn Quốc hoàn toàn tin tưởng vào cam kết răn đe mở rộng của Hoa Kỳ và nhận thức được tầm quan trọng, sự cần thiết và lợi ích của việc dựa vào khả năng răn đe hạt nhân của Hoa Kỳ”. “Hoa Kỳ cam kết sẽ nỗ lực hết mình để tham vấn với Hàn Quốc về bất kỳ khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân nào trên Bán đảo Triều Tiên, phù hợp với chính sách tuyên bố của Đánh giá Tư thế Hạt nhân của Hoa Kỳ, và hai quốc gia sẽ duy trì cơ sở hạ tầng truyền thông mạnh mẽ để tạo thuận lợi cho việc tham vấn này”.

Các lãnh đạo hai quốc gia cũng đã thành lập Nhóm Tư vấn Hạt nhân để tăng cường răn đe chiến lược, thảo luận về kế hoạch hạt nhân và chiến lược, và quản lý các mối đe dọa. 

Tổng thống Yoon nói trong cuộc hội đàm với Tổng thống Biden: “Hàn Quốc đã vươn lên từ tro tàn của chiến tranh và trở thành một trong những quốc gia hàng đầu trong cộng đồng quốc tế. Giờ đây, liên minh Hoa Kỳ-Hàn Quốc không chỉ là nền tảng của hòa bình và ổn định trên Bán đảo Triều Tiên mà còn trên toàn cầu”. “Liên minh của chúng ta là một liên minh của những giá trị, dựa trên các giá trị chung về tự do và dân chủ”.

Tổng thống Yoon gọi liên minh này là vững mạnh và bền vững. Ông nói: “Cùng nhau, chúng ta có thể giải quyết mọi vấn đề giữa hai nước thông qua các cuộc tham vấn chặt chẽ”.

Bảo vệ tự do và an ninh

Răn đe và phòng thủ là cốt lõi trong sứ mệnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), yêu cầu duy trì một tư thế quân sự đáng tin cậy dựa trên khả năng hạt nhân, thông thường và phòng thủ tên lửa, được bổ sung bởi phòng thủ không gian và mạng. Theo liên minh này, cuộc chiến của Nga ở Ukraine đặt ra “mối đe dọa nghiêm trọng nhất” đối với an ninh khu vực Châu Âu-Đại Tây Dương trong nhiều thập kỷ, phá vỡ hòa bình trong khu vực và củng cố nhu cầu NATO đảm bảo tư thế lực lượng mạnh mẽ.

NATO tuyên bố: “NATO đối mặt với môi trường an ninh phức tạp nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh. Cuộc chiến xâm lược của Nga chống lại Ukraine đang đe dọa an ninh châu Âu, và khủng bố tiếp tục là một thách thức an ninh toàn cầu và mối đe dọa đối với sự ổn định”. “Đồng thời, tham vọng và chính sách cưỡng chế của Trung Quốc thách thức lợi ích, an ninh và giá trị của liên minh. Sự bất ổn toàn cầu gia tăng, các mối đe dọa mạng và chiến tranh lai ngày càng tinh vi và phá hoại, sự gia tăng tầm quan trọng của vũ khí hạt nhân trong chiến lược của các bên đối lập tiềm tàng, và sự thay đổi công nghệ vượt bậc đang có tác động đáng kể đến liên minh”.

Mục tiêu ban đầu của NATO là đối phó với nguy cơ Liên Xô mở rộng quyền kiểm soát vào Đông Âu và các nơi khác trên lục địa. Tại trung tâm của hiệp ước liên minh là Điều 5, cam kết của các thành viên về phòng thủ chung trong trường hợp bị tấn công vào bất kỳ quốc gia NATO nào.

Răn đe vẫn là mục tiêu chính, khi chiến lược của NATO nhằm ngăn chặn xung đột và chiến tranh, bảo vệ các Đồng minh, duy trì quyền tự do quyết định và hành động, và bảo vệ các nguyên tắc và giá trị như tự do cá nhân, dân chủ, quyền con người và pháp quyền.

Bằng chứng thêm về sức mạnh và khả năng ngày càng lớn của liên minh để bảo vệ tự do và an ninh là sự gia tăng chưa từng có về chi tiêu quốc phòng của các quốc gia thành viên. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg thông báo vào tháng 2 năm 2024 rằng vào năm 2024, các quốc gia NATO ở châu Âu đã đầu tư tổng cộng 9,5 triệu tỷ đồng (380 tỷ đô la Mỹ) vào quốc phòng, lần đầu tiên chiếm 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của họ. Ông nói: “Chúng ta đang đạt được những tiến bộ thực sự”.

Mức độ quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định là rất cao, và các liên minh như NATO đang thực hiện cam kết của mình. Trong lễ kỷ niệm 75 năm thành lập NATO vào tháng 4 năm 2024, ông Bauer nhấn mạnh rằng “lời cam kết thiêng liêng” của các lực lượng đồng minh bảo vệ “nhiều hơn cả sự an toàn thể chất”.

Ông Bauer nói: “Chúng ta đang bảo vệ tự do và dân chủ một cách tập thể”. “Trên khắp châu Âu và Bắc Mỹ, 3,5 triệu nam nữ quân nhân đang giương một lá chắn chống lại sự xâm lược. Chúng ta răn đe và bảo vệ chống lại bất kỳ đối thủ nào, vào bất kỳ thời điểm nào, ở bất kỳ nơi đâu. Trong một thế giới mà các chế độ độc tài đang cố gắng tuyệt vọng để thể hiện sức mạnh, và chế độ chuyên chế tàn bạo đang cố gắng tước đoạt quyền chủ quyền của các dân tộc và quốc gia, chúng ta cần lá chắn đó hơn bao giờ hết. Chúng ta cần phải chứng tỏ với thế giới rằng dân chủ xứng đáng để chiến đấu bảo vệ”.