Nam ÁNhững Khu vực Chung của Thế giới

CHND Trung Hoa phê duyệt đập thủy điện khổng lồ băng qua hẻm núi Himalaya

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) đã phê duyệt kế hoạch xây dựng đập thủy điện lớn nhất thế giới trên hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, bất chấp lo ngại rằng dự án này sẽ gây tổn hại cho các cộng đồng hạ lưu và hệ cảnh quan mong manh ở Ấn Độ và Bangladesh.

Các chuyên gia cũng cho biết các mảng kiến tạo bên dưới dãy núi Himalaya, nơi dự kiến xây dựng Nhà máy Thủy điện Medog nhiều giai đoạn, khiến khu vực dễ bị động đất và lở đất, điều mà dự án có thể làm trầm trọng thêm. Theo tổ chức nghiên cứu China Water Risk tại Hồng Kông, “hoạt động địa chấn liên tục và nghiêm trọng kết hợp với sự tập trung xây dựng đập trên cao nguyên Tây Tạng có thể gây ra những hậu quả thảm khốc”.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin về việc phê duyệt dự án vào tháng 12 năm 2024, mặc dù các chi tiết về cấu trúc khổng lồ được đề xuất từ năm 2020, bao gồm cả thời gian xây dựng, vẫn chưa được công bố.

Theo Reuters, với chi phí dự kiến lên đến 3,175 triệu tỷ đồng (127 tỷ đô la Mỹ), đập được xây dựng trên một trong những hẻm núi sâu và dài nhất thế giới ở Tây Tạng do CHND Trung Hoa kiểm soát có thể tạo ra khoảng 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm — hơn ba lần sản lượng của Đập Tam Hiệp trên sông Dương Tử ở miền trung Trung Quốc, hiện là đập thủy điện lớn nhất thế giới. CHND Trung Hoa cho rằng hai đập lớn này cùng hàng chục đập khác sẽ giảm lượng khí thải carbon từ các nguồn năng lượng như than đá và giúp nước này đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060.

Theo báo The Washington Post, dự án Medog dọc theo con sông cao nhất thế giới đặt ra những thách thức to lớn, với sông Yarlung Tsangpo đổ xuống từ độ cao gần 5.200 mét (17 nghìn feet) ở một số nơi. Công ty Xây dựng Điện lực Nhà nước Trung Quốc dự định xây dựng công trình cao 50 mét này.

Con sông bắt nguồn từ các dòng sông băng ở Tây Tạng phía tây và chảy qua dãy Himalaya, trở thành sông Brahmaputra khi uốn lượn qua các bang Arunachal Pradesh và Assam của Ấn Độ. Sau đó, sông chảy về phía tây nam vào Bangladesh và được gọi là sông Jamuna. Nguồn nước của con sông rất quan trọng đối với sinh kế của các cộng đồng — đặc biệt là nông dân và ngư dân — cũng như các hệ sinh thái tự nhiên. Khả năng con đập khổng lồ thượng nguồn của CHND Trung Hoa cản trở đáng kể dòng chảy của sông đang gây ra lo ngại, đặc biệt là ở Ấn Độ.

New Delhi và các nhóm nhân quyền Tây Tạng lưu ý rằng cùng với việc thiếu thời gian biểu, CHND Trung Hoa vẫn chưa công bố chính xác địa điểm xây đập hoặc các kỹ sư sẽ đắp đập như thế nào trên sông Yarlung Tsangpo có sườn dốc. Họ cũng chỉ trích lịch sử xây đập của CHND Trung Hoa dẫn tới việc di dời các cộng đồng, gây tổn hại môi trường và dẫn đến hạn hán cũng như lũ lụt.

Theo ông Rahul Mishra, phó giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương thuộc Đại học Jawaharlal Nehru ở New Delhi và nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Thammasat ở Thái Lan: “Bằng cách xây dựng một con đập trên con sông xuyên biên giới, Trung Quốc có thể giành quyền kiểm soát dòng chảy của nước và thậm chí vũ khí hóa nguồn tài nguyên này trong quan hệ với Ấn Độ”.

Ông Mishra viết trên báo Taipei Times vào đầu tháng 1 năm 2025: “Trong những giai đoạn căng thẳng gia tăng, Trung Quốc có thể hạn chế dòng chảy nước đến Ấn Độ, làm trầm trọng thêm tình trạng hạn hán, hoặc xả lũ để gây ngập lụt các khu vực hạ nguồn”.

Theo Reuters, Bộ Ngoại giao Ấn Độ đã bày tỏ mối quan ngại về đập dự kiến với Bắc Kinh. Ông Randhir Jaiswal, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, nói với các phóng viên vào đầu tháng 1 năm 2025: “Phía Trung Quốc đã được yêu cầu đảm bảo rằng lợi ích của các bang hạ nguồn sông Brahmaputra sẽ không bị ảnh hưởng bởi các hoạt động ở thượng nguồn”. “Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích của mình”.

Những bài viết liên quan

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button