Các Đồng minh và Đối tác tăng cường khả năng răn đe, phục hồi ở Palau

Nhân viên DIỄN ĐÀN
Hiệp định Đối tác Tự do Mới của Palau với Hoa Kỳ vào năm 2024 đã đảm bảo khoảng 22,5 nghìn tỷ đồng (890 triệu đô la Mỹ) viện trợ kinh tế cho quốc gia Thái Bình Dương Xanh này, nơi ngành du lịch đã suy giảm do sự ép buộc về mặt kinh tế của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa).
Quan trọng không kém, việc gia hạn đã củng cố thỏa thuận về việc sử dụng chung các cảng, sân bay và các địa điểm khác ở Palau, nơi Hoa Kỳ có thể đồn trú quân đội tiến hành các cuộc tập trận quân sự. Tổng thống tái đắc cử Surangel Whipps Jr. cho biết mối quan hệ của đất nước ông với Hoa Kỳ cũng như khả năng răn đe mà mối quan hệ này truyền tải ngày càng trở nên quan trọng.
CHND Trung Hoa đã bị lên án vì nỗ lực vũ khí hóa ngành du lịch bằng cách cảnh báo du khách không đến Palau sau khi quốc gia ở Thái Bình Dương này từ chối cắt đứt quan hệ chính thức với Đài Loan. Bắc Kinh tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình và đe dọa sẽ sáp nhập hòn đảo được quản lý theo thể thức dân chủ này bằng vũ lực, đồng thời cố gắng cô lập Đài Bắc về mặt ngoại giao. CHND Trung Hoa cũng bị cáo buộc là thủ phạm của một cuộc tấn công mạng lớn đã đánh cắp các tài liệu từ chính phủ Palau vào đầu năm 2024.
Trong khi đó, các tàu nghiên cứu có liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã hoạt động định kỳ mà không báo trước bên trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Palau. Sau một vụ xâm nhập, CHND Trung Hoa đã công bố tên gọi của riêng mình cho hai dãy núi dưới biển, vốn đã có tên tiếng Palau, theo tờ The Telegraph.
Palau đang theo dõi sự cưỡng ép của CHND Trung Hoa tại Philippines gần đó và nghi ngờ rằng Bắc Kinh cũng có thể cố gắng tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của Palau một cách phi pháp, ông Whipps nói với tờ báo.
Các tàu Cảnh sát biển Trung Quốc, cùng với lực lượng dân quân biển và các tàu nghiên cứu của ĐCSTQ, thường xuyên uy hiếp các đoàn tàu đánh cá, can thiệp vào việc thăm dò dầu khí và quấy rối các hoạt động quân sự trong EEZ của các quốc gia khác. CHND Trung Hoa tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, bác bỏ phán quyết của tòa án quốc tế năm 2016, trong đó tuyên bố các yêu sách lãnh thổ rộng lớn của CHND Trung Hoa là vô hiệu.
Ông Whipps cũng đề cập đến các mối đe dọa của ĐCSTQ đối với Đài Loan. Ông nói: “Sự uy hiếp này khiến chúng tôi phải suy nghĩ về cách bảo vệ chủ quyền của mình một cách tốt nhất”, cũng như bảo đảm an ninh cho khu vực Thái Bình Dương Xanh.
Liên minh giữa Palau và Mỹ là một quan hệ đối tác chiến lược, ông Whipps cho biết thêm. “Chúng tôi hiểu vị trí của mình và tầm quan trọng của việc duy trì một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở, và việc có các cơ sở và hoạt động sử dụng chung ở đây là một phần quan trọng trong việc đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực của chúng tôi”, ông nói.
Ngoài việc tăng cường khả năng răn đe khu vực, Palau và Hoa Kỳ đã:
- Chính thức hóa một thỏa thuận, theo đó tàu của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Hoa Kỳ có thể thi hành các quy định của Palau trong EEZ của nước này. Kế hoạch này nhằm chống lại nạn đánh cá trái phép, buôn bán ma túy và các hoạt động bất hợp pháp khác.
- Tổ chức các khóa huấn luyện chuyên sâu cho nhân viên thực thi pháp luật của Palau, với sự hỗ trợ của Lực lượng Liên ngành của Bộ Tư lệnh khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Hoa Kỳ, về việc chống lại nạn buôn lậu methamphetamine đang gia tăng trong khu vực.
- Tham gia chương trình xây dựng năng lực nhằm cung cấp cho Palau một đơn vị chó nghiệp vụ và các cơ sở quân sự để tăng cường khả năng phát hiện ma túy và bảo đảm an ninh biên giới.
- Hợp tác với các Chỉ huy Cảnh sát các đảo Thái Bình Dương để huấn luyện nhằm đối phó với các hoạt động hàng hải bất hợp pháp.
Các nhà phân tích cho rằng Palau có khả năng sẽ tăng cường sự tham gia của Hoa Kỳ, bản tin của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) đưa tin. “Sẽ có sự hiện diện mạnh mẽ hơn của Hoa Kỳ về các chuyến thăm quân sự, các hoạt động chung để chống tội phạm xuyên quốc gia và đánh cá trái phép, cũng như tăng cường kết nối giao thông và kỹ thuật số,” bà Meg Keen, một nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Lowy ở Úc, phát biểu với VOA.
Để ứng phó với sự ép buộc của CHND Trung Hoa, Palau cũng đã củng cố mối quan hệ với các đối tác như Úc, Nhật Bản và Đài Loan, những đối tác đã đóng góp vào phát triển du lịch. Vào tháng 5 năm 2024, một tuyến bay thẳng đã được mở giữa Brisbane, Úc và Palau.
Nhật Bản cũng cam kết xây dựng một mạng lưới viễn thông tốc độ cao cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tạp chí tin tức Nikkei Asia đưa tin.