Báo cáo cho biết tham nhũng có thể trì hoãn hiện đại hóa quân sự của ĐCSTQ

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Theo Báo cáo Sức mạnh Quân sự Trung Quốc được Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ công bố vào tháng 12 năm 2024, chiến dịch trấn áp tham nhũng quân sự của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình trong 18 tháng qua có thể cản trở các mục tiêu hiện đại hóa quân sự của ông cho năm 2027 và xa hơn nữa.

Báo cáo hàng năm này cung cấp cho Quốc hội Hoa Kỳ phân tích về năng lực, chiến lược và mục tiêu quân sự của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa). Báo cáo năm 2024 nêu bật những diễn biến và thách thức lớn trong Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) của ĐCSTQ, tập trung vào tham nhũng, hiện đại hóa và kho vũ khí hạt nhân đang mở rộng của nước này.

Báo cáo 166 trang cho biết tham nhũng trong Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc vẫn là một vấn đề nghiêm trọng, với hành vi sai trái chạm đến mọi ngành trong quân đội. Ông Tập đã coi việc xóa bỏ tham nhũng là ưu tiên khi nhậm chức năm 2012 và trong năm qua đã sử dụng các cuộc điều tra liên quan đến tham nhũng để loại bỏ ít nhất 15 sĩ quan quân đội cấp cao và lãnh đạo các ngành công nghiệp quốc phòng khỏi chức vụ của họ.

Báo cáo cho biết chiến dịch chống tham nhũng phản ánh những lo ngại nghiêm trọng về Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và khả năng đạt được các mốc phát triển năng lực do ông Tập đề ra.

Bà Ely Ratner, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ phụ trách các vấn đề an ninh khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, phát biểu sau khi báo cáo được công bố: “Tôi nghĩ có những câu hỏi về tác động tổng thể đối với Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và cách tham nhũng lan rộng trong toàn hệ thống cũng như những điều đó có ý nghĩa gì”.

Ông Tập đặt mục tiêu tích hợp và đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa vào năm 2027, hoàn thành quá trình chuyển đổi vào năm 2035 và biến Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc trở thành “quân đội đẳng cấp thế giới” vào năm 2049.

Báo cáo nêu chi tiết việc gia tăng vũ khí hạt nhân của CHND Trung Hoa đã vượt qua 600 đầu đạn hạt nhân hoạt động vào giữa năm 2024 và dự kiến vượt 1.000 vào năm 2030. Hoa Kỳ duy trì hơn 3.700 đầu đạn hạt nhân hoạt động.

Báo cáo cho biết Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đã mở rộng thành bộ ba hạt nhân, với tàu ngầm tên lửa đạn đạo, máy bay ném bom có khả năng mang vũ khí hạt nhân và tên lửa có khả năng tấn công chính xác, và có khoảng 400 tên lửa đạn đạo liên lục địa.

Báo cáo lưu ý rằng “nhiều lãnh đạo bị điều tra hoặc cách chức vì tham nhũng đã giám sát các dự án phát triển trang thiết bị liên quan đến việc hiện đại hóa tên lửa hạt nhân và thông thường trên mặt đất của CHND Trung Hoa”.

Theo báo cáo, ông Tập và các quan chức quân đội cấp cao khác “có thể sẽ tăng cường giám sát các cuộc thử nghiệm năng lực của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và lòng trung thành chính trị trong lực lượng”.

Theo báo The New York Times, các nhà phân tích quốc phòng dự đoán “các cuộc điều tra tham nhũng có thể dẫn đến việc giám sát chặt chẽ hơn các bổ nhiệm quốc phòng và quy trình mua sắm, cũng như tăng cường đào tạo tư tưởng, điều này có thể làm chậm tiến trình hiện đại hóa quân đội của ông Tập”.

Tư lệnh Bộ tư lệnh Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Hoa Kỳ vào thời điểm đó, Đô đốc John C. Aquilino, đã nói với Quốc hội Hoa Kỳ vào tháng 3 năm 2024 rằng ông Tập muốn chuẩn bị để xâm lược Đài Loan vào năm 2027. Bắc Kinh tuyên bố rằng hòn đảo tự trị này là lãnh thổ của mình và đe dọa sẽ sáp nhập nó bằng vũ lực.

Theo tờ The New York Times, một quan chức tình báo Hoa Kỳ nói: “Những vấn đề nghiêm trọng mà họ đang gặp phải với tham nhũng vẫn chưa được giải quyết chắc chắn có thể làm chậm họ trên con đường đạt được mốc phát triển năng lực năm 2027 và xa hơn”.

Báo cáo cũng nêu bật các điểm yếu khác trong quân đội của ĐCSTQ, bao gồm sự sẵn sàng và năng lực của các tư lệnh. Báo cáo mô tả “năm điều bất lực,” hoặc các lĩnh vực mà các sĩ quan Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc cần cải thiện, bao gồm đánh giá tình huống, hiểu ý định của cấp trên, đưa ra quyết định tác chiến, triển khai lực lượng và quản lý các tình huống bất ngờ.

Thiếu kinh nghiệm chiến đấu được trích dẫn là nguyên nhân góp phần vào những thiếu sót này. Ông Michael Chase, Phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ phụ trách Trung Quốc, Mông Cổ và Đài Loan cho biết: “Từ quan điểm của CHND Trung Hoa, điều này có nghĩa là kinh nghiệm mà họ có được đến từ các hoạt động ở nước ngoài, từ các cuộc diễn tập trong nước — chứ không phải từ bất kỳ kinh nghiệm thực tế nào trong các hoạt động chiến đấu”.

Báo cáo cho biết Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc cũng đang chậm tiến độ trong việc đạt được các mốc về chiến tranh đô thị và hậu cần đường dài.

Nỗ lực hiện đại hóa quân đội của ĐCSTQ còn chịu ảnh hưởng bởi mối quan hệ của họ với các đồng minh. Báo cáo lưu ý sự hỗ trợ của ĐCSTQ cho Nga trong cuộc chiến vô cớ chống lại Ukraine, cùng với hợp tác quân sự và các cuộc tập trận. Ông Chase cho biết khi Nga ngày càng phụ thuộc vào CHND Trung Hoa, ông Tập có khả năng sẽ gây thêm áp lực để đòi hỏi hợp tác lớn hơn trong các khu vực như Bắc Cực, nơi Nga từ trước đến nay miễn cưỡng hợp tác.

Ông Ratner nói rằng quan hệ của CHND Trung Hoa với Iran, các nhóm ủy nhiệm của Iran và Bắc Triều Tiên cũng cần được giám sát chặt chẽ. Ông cho biết sự ủng hộ của CHND Trung Hoa đối với cuộc chiến phi pháp của Nga tại Ukraine “chỉ là một trong những cách mà quan điểm chống phương Tây, chống Hoa Kỳ của CHND Trung Hoa đã gây bất ổn, không chỉ ở châu Âu mà còn ở các khu vực khác trên thế giới”.

Báo cáo cũng nêu bật các hoạt động của CHND Trung Hoa ở Trung Đông, nơi nước này tiếp tục hỗ trợ Iran và các nhóm ủy nhiệm của nước này — Phong trào kháng chiến Hồi Giáo Hamas, Hezbollah và Houthis. Ông Chase nói rằng nhóm Houthis đã thiết lập một chuỗi cung ứng từ CHND Trung Hoa để lấy máy bay không người lái và tên lửa dùng để tấn công tàu quốc tế, với một “thỏa thuận” giữa Houthis và Bắc Kinh nhằm đảm bảo sự hỗ trợ liên tục để đổi lại việc không tấn công các tàu của CHND Trung Hoa.

Báo cáo ước tính ngân sách quốc phòng công khai của CHND Trung Hoa là 5,39 triệu tỷ đồng (220 tỷ đô la Mỹ) vào năm 2023, với các khoản đầu tư tập trung mạnh vào năng lực đối phó các tình huống ở Đài Loan, Biển Đông và Biển Hoa Đông, cùng với khả năng triển khai sức mạnh, ngoài việc gia tăng năng lực hạt nhân.