Sự kiện Hải quân Hoa Kỳ cập cảng tại Campuchia đánh dấu mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa hai quốc gia

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Vào giữa tháng 12 năm 2024, các quan chức quốc phòng Campuchia đã hoan nghênh một tàu tác chiến ven biển của Hải quân Hoa Kỳ đến cảng biển nước sâu chính của quốc gia Đông Nam Á này, cho biết lần cập cảng này sẽ “củng cố và mở rộng mối quan hệ hữu nghị”.

Tàu USS Savannah, biến thể của lớp Independence, đã cập cảng chỉ vài ngày trước khi Chuẩn đô đốc Samuel Paparo, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Hoa Kỳ, đến Campuchia để đàm phán về việc thúc đẩy hợp tác nhằm tăng cường sự ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Ông đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo, bao gồm Thủ tướng Hun Manet, người trước đây từng là Tổng tư lệnh Lục quân Campuchia và tốt nghiệp Học viện Quân sự Hoa Kỳ tại West Point.

Theo thông tin từ hãng thông tấn Agence France-Presse, trích dẫn thông tin từ Bộ Quốc phòng Campuchia, Savannah là một trong số gần 30 tàu hải quân Hoa Kỳ đến thăm quốc gia 17 triệu dân này kể từ năm 2007, và đây là lần cập cảng đầu tiên sau tám năm.

Hải quân Hoa Kỳ tuyên bố rằng chuyến dừng chân kéo dài năm ngày của tàu tại Sihanoukville trên Vịnh Thái Lan ở phía tây nam Campuchia “thể hiện sự phát triển của mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Campuchia, bắt nguồn từ mối liên kết lịch sử và văn hóa bền chặt”.

“Campuchia là đối tác quan trọng của chúng tôi trong khu vực và chuyến thăm cảng này mang đến cho chúng tôi cơ hội quan trọng để gặp gỡ các nhà lãnh đạo địa phương”, Trung tá Daniel Sledz, sĩ quan chỉ huy tàu Savannah cho biết.

Cảng này nằm gần Căn cứ Hải quân Ream của Campuchia, nơi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) đã tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng — những khoản đầu tư đã dấy lên mối lo ngại cho các Đồng minh và Đối tác về động cơ của Bắc Kinh.

Theo báo cáo của một nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Hoa Kỳ vào năm 2022, việc nạo vét tại căn cứ này có thể giúp các tàu quân sự lớn hơn cập cảng. Nhóm nghiên cứu này đã trích dẫn các báo cáo trước đó, cho rằng Campuchia đã cho phép CHND Trung Hoa tiếp cận Ream để đổi lấy nguồn tài trợ, nhưng Phnom Penh đã phủ nhận thông tin này. Hai tàu khu trục quân sự của CHND Trung Hoa đã cập cảng căn cứ này vào cuối năm 2023, nhưng các quan chức Campuchia cho biết họ đến đó để huấn luyện lực lượng địa phương, theo tin từ CNN.

Mối lo ngại ngày càng gia tăng trước những hành động gây hấn ngày càng hung hăng của Bắc Kinh ở Biển Đông, nơi CHND Trung Hoa vẫn tiếp tục thúc đẩy các tuyên bố chủ quyền tùy tiện và không có cơ sở. Các thủy thủ đoàn của CHND Trung Hoa thường xuyên quấy rối các tàu dân sự và quân sự của những quốc gia có tuyên bố chủ quyền khác, bao gồm cả trong các vùng đặc quyền kinh tế của họ. Những hành động này có nguy cơ châm ngòi cho một cuộc xung đột ở tuyến thương mại toàn cầu quan trọng này.

Trong chuyến thăm cảng Sihanoukville, ông Paparo khẳng định rằng Hoa Kỳ cam kết xây dựng mối quan hệ song phương “dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau, chủ quyền và bình đẳng”, tờ The Phnom Penh Post đưa tin. Ông cũng thông tin thêm rằng, “Và vì vậy, khi bắt tay vào quá trình phát triển của riêng mình, Campuchia có những lựa chọn riêng trong quá trình xây dựng khu căn cứ quân sự Ream cũng như mối quan hệ trong khu vực”.

“Mối quan hệ của chúng tôi với Campuchia không nhằm mục đích chống lại bất kỳ bên nào”, ông Paparo phát biểu.

Trước khi cập cảng Sihanoukville, tàu Savannah đã tiến hành các hoạt động thường lệ ở Biển Đông như một phần của đợt triển khai luân phiên nhằm tăng cường khả năng tương tác với các Đồng minh và Đối tác, cũng như hỗ trợ một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở.

Theo tuyên bố của Đại sứ quán Hoa Kỳ, “Trong chuyến thăm thiện chí này, thủy thủ đoàn của tàu đã giao lưu với các đối tác Lực lượng vũ trang Hoàng gia Campuchia nhằm thúc đẩy sự phối hợp và ứng phó của Hoa Kỳ và Campuchia trước các thách thức an ninh hàng hải chung”.

Hai quốc gia đã thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức vào năm 1950, và đang tăng cường hợp tác trong những tháng gần đây.

Vào tháng 6 năm 2024, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin đã đến thăm Campuchia để đàm phán về việc mở rộng quan hệ quốc phòng, chẳng hạn như thông qua hoạt động trao đổi huấn luyện quân sự về hỗ trợ nhân đạo và các phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.

Một ngày sau khi tàu Savannah cập cảng, đại biện lâm thời của Hoa Kỳ Bridgette Walker đã gặp Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen để thảo luận về việc tăng cường “sự gắn kết và hợp tác trong các ưu tiên chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và Campuchia”, theo Đại sứ quán Hoa Kỳ.

Theo thông tin từ Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), sự hỗ trợ của Hoa Kỳ cho Campuchia bao gồm các sáng kiến công tư về y tế và dinh dưỡng, giáo dục, phát triển trẻ em, bảo tồn, giảm thiểu biến đổi khí hậu, sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực. Ước tính 75% người Campuchia sống ở các vùng nông thôn, và sinh kế của họ phụ thuộc vào nông nghiệp, nghề cá và lâm nghiệp.

Trong đại dịch COVID-19, Hoa Kỳ đã tài trợ hơn 3,3 triệu liều vắc-xin cho Campuchia, Đại sứ quán Hoa Kỳ tuyên bố.