Đông Nam ÁQuan hệ Đối tác

Indonesia thúc đẩy vai trò trong tầm nhìn quốc phòng của Đông Nam Á

Gusty Da Costa

Tuyên bố chung Vientiane, được thông qua tại thủ đô Vientiane trong Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các Quốc gia Đông Nam Á (ADMM) lần thứ 18 vào tháng 11 năm 2024, phản ánh nỗ lực của các quốc gia thành viên ASEAN trong việc giải quyết các thách thức an ninh khu vực.

Là một thành viên sáng lập ASEAN và là một quốc gia lãnh đạo khu vực, Indonesia đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các mục tiêu của khối. Thông qua việc tận dụng các nền tảng của ASEAN như ADMM và ADMM-Plus — bao gồm các bộ trưởng quốc phòng của các đối tác đối thoại ASEAN như Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, CHND Trung Hoa, Nga, Hàn Quốc và Hoa Kỳ — Indonesia ưu tiên khả năng phục hồi của khu vực, an ninh hàng hải và sự tin cậy đa phương trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, theo các nhà phân tích và quan chức.

“Việc Indonesia tham gia tích cực trong ADMM lần thứ 18 cho thấy cam kết mạnh mẽ của Indonesia trong việc duy trì ổn định chính trị và an ninh, cả ở khu vực và trên toàn cầu”, Bộ Quốc phòng Indonesia nhấn mạnh.

Tuyên bố chung thừa nhận ASEAN là lực lượng chính trong việc giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, ông Budi Riyanto, giảng viên quan hệ quốc tế tại Trường Cao đẳng Quan hệ Công chúng London ở Jakarta, chia sẻ với DIỄN ĐÀN.

“Nếu xem xét chính sách, quý vị sẽ thấy Indonesia luôn coi ASEAN là nền tảng”, ông Riyanto phát biểu.

Theo ông Beni Sukadis, nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và Chiến lược Indonesia, các sáng kiến hợp tác quốc phòng và an ninh của Jakarta nhấn mạnh sự tham gia của nước này vào các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. “Indonesia tham gia tích cực vào các diễn đàn nhóm làm việc chuyên gia của cả ADMM và ADMM-Plus, tạo ra các ý tưởng về đối tác và hợp tác trong các vấn đề giảm thiểu thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu”, ông chia sẻ với DIỄN ĐÀN.

Biển Đông là trọng tâm của tuyên bố Vientiane, cũng như nỗ lực của Indonesia trong việc nâng cao an ninh hàng hải và đảm bảo sự ổn định. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết tuyến đường thương mại toàn cầu giàu tài nguyên này, bất chấp phán quyết của tòa án quốc tế năm 2016 tuyên bố rằng yêu sách lãnh thổ của CHND Trung Hoa là vô căn cứ. Bắc Kinh đã tăng cường quấy rối các tàu dân sự và quân sự của các quốc gia khác có tuyên bố chủ quyền, bao gồm Malaysia, Philippines và Việt Nam, khi các quốc gia này hoạt động hợp pháp trong các vùng đặc quyền kinh tế của họ.

“Indonesia không phải là một quốc gia có tuyên bố chủ quyền trong vấn đề Biển Đông”, ông Riyanto cho biết. “Nhưng Indonesia có lợi ích trong việc duy trì sự đoàn kết ở khu vực, đặc biệt là trong ASEAN”.

Theo ông Sukadis, Jakarta luôn kêu gọi tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). Vào đầu năm 2024, Tổng thống Indonesia khi đó, ông Joko Widodo, đã kêu gọi đẩy nhanh các cuộc đàm phán về bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông nhằm ngăn ngừa xung đột trong khu vực.

“Indonesia sẽ tiếp tục đấu tranh vì sự ổn định của khu vực Biển Đông thông qua các diễn đàn đa phương và sự tuân thủ luật pháp quốc tế”, ông Sukadis nói, nhấn mạnh rằng lập trường trung lập của Jakarta giúp nước này đóng vai trò trung gian và thúc đẩy đối thoại giữa các bên xung đột.

Tuyên bố chung Vientiane cũng nhấn mạnh việc chống lại các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, bao gồm biến đổi khí hậu, mất an ninh lương thực và rủi ro mạng.

Một cuộc tấn công mạng lớn vào tháng 6 năm 2024 nhắm vào các văn phòng của chính phủ Indonesia đã nêu bật nhu cầu cấp thiết về hệ thống phòng thủ mạng mạnh mẽ. Ông Riyanto phát biểu: “Vấn đề mạng đã trở thành trọng tâm của ADMM”. “Điều này mang lại lợi ích cho Indonesia vì chúng tôi có được kiến thức, các phương pháp hay nhất về công nghệ mới, cũng như một mạng lưới mạnh mẽ hơn, đặc biệt là từ các quốc gia phát triển hơn”.

Về việc giảm nhẹ và ứng phó thiên tai, Indonesia đang tận dụng chuyên môn và sự hợp tác của mình với Trung tâm Điều phối ASEAN về Hỗ trợ Nhân đạo Thiên tai, cũng như thể hiện vai trò lãnh đạo thông qua các sáng kiến như Trung tâm ASEAN về Biến đổi Khí hậu, ông Sukadis cho biết. Kinh nghiệm, các phương pháp hay nhất và công tác quản lý thiên tai của Indonesia hoạt động hiệu quả giữa các chức năng dân sự và quân sự, ông nói.

Theo ông Chairil Tangguh, một nhà phân tích quốc phòng tại Đại học Bina Nusantara của Indonesia, việc Jakarta nhấn mạnh vào lòng tin đa phương phù hợp với các mục tiêu ngoại giao quốc phòng rộng lớn hơn của nước này.

Ví dụ, cuộc tập trận quân sự Siêu lá chắn Garuda “là minh chứng cho sự cam kết của Indonesia đối với ngoại giao quốc phòng, với sự tham gia của các đối tác như Hoa Kỳ, Úc và Nhật Bản”, ông Tangguh chia sẻ với DIỄN ĐÀN. “Cuộc tập trận này thể hiện khả năng của Indonesia trong việc dẫn đầu các nỗ lực đa phương trong khi duy trì lập trường không liên kết”.

Gusty Da Costa là cộng tác viên DIỄN ĐÀN thường trực tại Jakarta, Indonesia.

Những bài viết liên quan

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button