Sự ép buộc của ĐCSTQ hoàn toàn trái ngược với sự hợp tác của Cảnh sát biển các nước Đồng minh và Đối tác
Nhân viên DIỄN ĐÀN
Theo các nhà phân tích, lực lượng bảo vệ bờ biển ngày càng hung hăng là tín hiệu cho thấy Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sẵn sàng mạo hiểm cho các hành động leo thang ở Biển Đông và Eo biển Đài Loan. Trong khi đó, các quốc gia có cùng chí hướng đang hợp tác để duy trì sự ổn định trong khu vực.
Thay vì tập trung vào các nhiệm vụ thực thi pháp luật truyền thống nhắm đến những kẻ buôn lậu hoặc cung cấp dịch vụ tìm kiếm cứu nạn, ĐCSTQ đã quân sự hóa các tàu tuần duyên và triển khai hạm đội trong các tranh chấp lãnh thổ. Các hành động bất hợp pháp, cưỡng bức, gây hấn và lừa đảo (ICAD) của lực lượng hàng hải bao gồm việc làm gián đoạn hoạt động thăm dò dầu khí của các quốc gia có chủ quyền, đồng thời ngăn chặn các tàu quân sự và dân sự hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của các quốc gia liên quan.
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông bất chấp phán quyết của tòa án quốc tế năm 2016 bác bỏ tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của nước này. Bắc Kinh đã ký kết Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, trong đó có việc thành lập tòa án, nhưng lại từ chối công nhận thẩm quyền của tòa án.
Các tuyên bố về lãnh thổ vô căn cứ của CHND Trung Hoa đã xâm phạm vùng biển có chủ quyền được quốc tế công nhận của các quốc gia, trong đó có Philippines, quốc gia đã vạch trần chiến dịch gây hấn kéo dài nhiều năm của Bắc Kinh chống lại các cuộc tuần tra quân sự và thuyền viên đánh cá dân sự, cùng với Brunei, Indonesia, Malaysia và Việt Nam.
Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan và đe dọa sáp nhập hòn đảo được quản lý dân chủ bằng vũ lực. Trong cuộc tập trận quân sự gây bất ổn của ĐCSTQ vào tháng 10 năm 2024, các tàu tuần duyên đã bao vây hòn đảo. Các tàu tuần duyên của CHND Trung Hoa cũng đã xâm nhập vào vùng biển do Nhật Bản kiểm soát xung quanh quần đảo Senkaku ở Biển Hoa Đông, nơi Bắc Kinh cũng có những tuyên bố tùy tiện về lãnh thổ.
Ngược lại, các Đồng minh và Đối tác trong khu vực đang tăng cường hợp tác. Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã nhất trí vào tháng 5 năm 2024 về việc tăng cường hoạt động và thu nhận các đối tác khác. Hiệp ước ghi nhận tầm quan trọng của việc bảo tồn tài nguyên biển, chống đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, đồng thời tăng cường tìm kiếm cứu nạn.
Nhiệm vụ quan sát tàu Quad-at-Sea dự kiến sẽ triển khai vào năm 2025. Lãnh đạo Bộ tứ cho biết: Nhiệm vụ này sẽ hợp nhất Lực lượng Biên phòng Úc với Lực lượng Bảo vệ Bờ biển của Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ để cải thiện khả năng tương tác và nâng cao an toàn hàng hải.
Nhà nghiên cứu Prakash Panneerselvam thuộc Chương trình Đối tác khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Quỹ Nhật Bản viết cho tạp chí The Diplomat: việc tăng cường hợp tác có thể giúp duy trì luật pháp quốc gia và quốc tế cũng như chống lại các hoạt động ICAD vốn ở dưới ngưỡng xung đột quân sự.
Ông Panneerselvam nhận định: “Lực lượng bảo vệ bờ biển đóng một vai trò quan trọng trong việc thực thi luật pháp và trật tự trên biển, đảm bảo nhận thức về miền hàng hải, bảo vệ nghề cá, chống cướp biển cũng như ngăn chặn nạn buôn bán và săn trộm trái phép”.
Các quốc gia Đông Nam Á cũng có thể tận dụng sự hỗ trợ để tăng cường an ninh thông qua chương trình Đối tác khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương để Nâng cao Nhận thức về Miền Hàng hải của nhóm Bộ tứ, trong đó cung cấp thông tin về hoạt động hàng hải cũng như Sáng kiến đào tạo hàng hải ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, cho phép các đối tác giám sát và bảo vệ vùng biển của họ. Theo ông Panneerselvam, cả hai nỗ lực đều cung cấp các công cụ để giải quyết vấn đề khủng bố và tội phạm khác.
Ông viết: “Việc hợp tác bảo vệ bờ biển các quốc gia trong nhóm Bộ tứ cũng tăng cường khuôn khổ ‘Bộ tứ Mở rộng’, mở ra con đường hợp tác với các quốc gia có cùng chí hướng như Việt Nam, Philippines và Indonesia, những quốc gia cũng phải đối mặt với các thách thức đáng kể từ Trung Quốc trong lĩnh vực hàng hải”. “Khi các quốc gia kể trên ngày càng trông đợi vào sự hỗ trợ của các nước Bộ tứ, sáng kiến này có thể đóng vai trò như một biện pháp xây dựng lòng tin, củng cố khái niệm về một liên minh rộng lớn hơn chống lại các hành động quân sự của Trung Quốc trong khu vực”.