Indonesia và Thái Lan mở rộng quan hệ quốc phòng, tập trung vào không gian, an ninh mạng và các cuộc tập trận chung

Gusty Da Costa

Lực lượng Không quân Indonesia và Thái Lan đang tăng cường hợp tác quốc phòng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, tập trung vào quốc phòng không gian, an ninh mạng, các cuộc tập trận chung, và các hoạt động viện trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai (HADR). Trong chuyến thăm gần đây đến Thái Lan, Tư lệnh Không quân Indonesia, Trung tướng Không quân Tonny Harjono, đã gặp Tư lệnh Không quân Hoàng gia Thái Lan, Nguyên soái Không quân Punpakdee Pattanakul, để thảo luận về sự hợp tác ngày càng mở rộng giữa hai bên.

Cuộc họp giữa tháng 9 năm 2024 này đã nhấn mạnh sự nhấn mạnh ngày càng tăng đối với hợp tác khu vực khi cả hai quốc gia phải đối mặt với những thách thức an ninh phức tạp và thay đổi nhanh chóng. Theo Đại sứ quán Indonesia tại Bangkok, các cuộc thảo luận tập trung vào việc thúc đẩy sự ổn định trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Theo tuyên bố của Đại sứ quán, một trong những ưu tiên là nâng cao cuộc tập trận chung Elang Thainesia, vốn là trụ cột của hợp tác quốc phòng giữa Indonesia và Thái Lan từ những năm 1980. Cuộc tập trận được tổ chức luân phiên giữa hai quốc gia hai năm một lần nhằm tăng cường khả năng tương tác và tính chuyên nghiệp của các Lực lượng Không quân.

Cả hai quốc gia đều “vận hành nhiều hệ thống vũ khí có nguồn gốc từ phương Tây, đặc biệt là từ Hoa Kỳ,” bao gồm máy bay chiến đấu F-16, phân tích viên quốc phòng Ade P. Marboen nói với DIỄN ĐÀN. Theo phân tích viên sống tại Jakarta, điều này khiến cuộc tập trận Elang Thainesia trở nên quan trọng trong việc phát triển các tiêu chuẩn hoạt động chung và xây dựng lòng tin giữa các lực lượng không quân.

Ông Nikolaus Loy, chuyên gia quan hệ quốc tế từ Đại học UPN “Veteran” ở Yogyakarta, Indonesia, cho biết chuyến thăm của Trung tướng Không quân Harjono cũng củng cố vai trò của cuộc tập trận trong việc chuẩn bị cho các kịch bản ứng phó chung. Ông nói với DIỄN ĐÀN: “Cuộc tập trận Elang Thainesia nhằm cải thiện khả năng phối hợp và thúc đẩy sự chú ý chung để cùng đối mặt với những mối đe dọa thay đổi nhanh chóng”, bao gồm cả những mối đe dọa “truyền thống và phi truyền thống”.

Các kế hoạch tăng cường hợp tác trong không gian phù hợp với vị trí chiến lược của Indonesia trên đường xích đạo, theo ông Marboen, điều này nâng cao tiềm năng của quốc gia này trong việc trở thành địa điểm phóng tên lửa. Sự hợp tác này sẽ bao gồm truyền thông vệ tinh, viễn thám và đào tạo nhân sự cho các hoạt động không gian.

Ông Loy cho biết, cả hai quốc gia đang đối mặt với những mối đe dọa không gian mạng ngày càng gia tăng và mong muốn tăng cường các cơ chế phòng thủ của mình. Ông nói: “ASEAN, bao gồm cả Indonesia, đang trở thành mục tiêu của tội phạm mạng”, điều này đòi hỏi phải chia sẻ thông tin, tình báo mạng và tăng cường an ninh mạng. Indonesia và Thái Lan cùng nhau hướng tới việc tăng cường khả năng chống chịu của khu vực trước các cuộc tấn công mạng và bảo vệ cơ sở hạ tầng quốc gia quan trọng.

Ngoài các cuộc tập trận quân sự và hợp tác về công nghệ quốc phòng, cả hai quốc gia đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều phối ứng phó thảm họa trong khu vực ASEAN. Các sáng kiến HADR của ASEAN đã trở nên quan trọng, đặc biệt là sau các thảm họa tự nhiên tàn khốc như trận sóng thần Ấn Độ Dương năm 2004.

Theo ông Marboen, không quân hai nước có thể sẽ thành lập một trung tâm chỉ huy quản lý thảm họa khu vực để tăng cường sự sẵn sàng ứng phó. Ông nói: “Cả hai nước đều đặt ưu tiên quan trọng vào điều này”.

Ông Loy cho biết, các nỗ lực chung về HADR đặc biệt có ý nghĩa vì ASEAN không phải là một hiệp ước phòng thủ. Ông nói: “HADR mang tính chức năng nên nhạy cảm về chính trị và chủ quyền là thấp, nhưng thông qua các cách tiếp cận song phương, việc phối hợp trở nên dễ dàng hơn”. Cách tiếp cận này giảm bớt lo ngại về chủ quyền trong khi cho phép quân đội các nước ASEAN hợp tác để đối phó với các cuộc khủng hoảng nhân đạo.

Ông Loy cho biết, quan hệ quốc phòng song phương đóng vai trò như một mô hình hợp tác khu vực, đặc biệt trong các tranh chấp tại Biển Đông. Ông nói: “Indonesia không có tranh chấp lãnh thổ với Thái Lan, nhưng năm nước ASEAN khác có, ví dụ, với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Biển Đông”. “Sự hợp tác này không chỉ cải thiện khả năng quốc phòng mà còn thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau và xây dựng niềm tin trong khu vực”.

Gusty Da Costa là cộng tác viên DIỄN ĐÀN thường trực tại Jakarta, Indonesia.