Philippines cáo buộc CHND Trung Hoa thực hiện thêm các ‘hành động nguy hiểm’ ở Biển Đông mặc dù Bắc Kinh cam kết giảm căng thẳng

Nhân viên DIỄN ĐÀN, đưa tin

Theo các quan chức cho biết, mặc dù đã cam kết quản lý tốt hơn các tranh chấp ở Biển Đông, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) vẫn tiếp tục quấy rối các tàu và máy bay của Philippines đang hoạt động hợp pháp trong và trên vùng nước chiến lược này.

Cuối tháng 8 năm 2024, Manila đã cáo buộc Bắc Kinh thực hiện các “hành động hung hăng và nguy hiểm” trong việc quấy rối một nhiệm vụ tiếp tế cho ngư dân Philippines gần Bãi cạn Sabina. Trước đó vài ngày, lực lượng Trung Quốc tại một tiền đồn trên Rạn San hô Đá Xu Bi đã bắn pháo sáng gần một máy bay của Philippines trong nhiệm vụ tuần tra định kỳ — đây là lần thứ hai xảy ra sự việc này trong vòng một tuần sau một sự cố gần Bãi cạn Scarborough.

Những vụ chạm trán này mâu thuẫn với các nỗ lực đã được tuyên bố của CHND Trung Hoa trong việc xây dựng lại niềm tin và ngăn chặn các cuộc đối đầu trên biển và trên không. Thỏa thuận giữa hai quốc gia vào tháng 7 năm 2024 được đưa ra sau một loạt các cuộc đụng độ kéo dài nhiều tháng, bao gồm việc tàu hải cảnh Trung Quốc đâm, chặn và phun vòi rồng vào các tàu tiếp tế của Philippines. Các cuộc đụng độ lên đến đỉnh điểm với một cuộc đối đầu bạo lực gần một tiền đồn của Philippines tại Bãi Cỏ Mây vào giữa tháng 6 năm 2024, trong đó binh lính Trung Quốc đã gây hư hại cho các tàu tiếp tế và một thủy thủ Philippines bị mất một ngón tay.

CHND Trung Hoa yêu sách chủ quyền đối với phần lớn Biển Đông, bao gồm cả các khu vực mà Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Bắc Kinh triển khai một đội tàu tuần duyên và dân quân biển và đã quân sự hóa các rạn san hô và các địa hình hàng hải khác để củng cố các tuyên bố của mình.

Một tòa án quốc tế vào năm 2016 đã phán quyết rằng tuyên bố của Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý, đây là một chiến thắng mang tính bước ngoặt đối với Philippines, quốc gia đã đệ đơn kiện. Bắc Kinh vẫn tiếp tục phớt lờ phán quyết này.

Philippines và CHND Trung Hoa vào tháng 7 đã đồng ý “khôi phục niềm tin” và “xây dựng lại lòng tin” để quản lý các tranh chấp hàng hải. Điều này được tiếp nối bằng một thỏa thuận tạm thời về các nhiệm vụ tiếp tế của Manila tới một tàu Hải quân Philippines tại Bãi Cỏ Mây.

Các quan chức Philippines cho biết sau vụ chạm trán tại Bãi cạn Sabina: “Những hành động không chuyên nghiệp, hung hăng và bất hợp pháp này đã gây ra rủi ro nghiêm trọng đối với sự an toàn của thủy thủ đoàn Philippines và các ngư dân mà họ được cử đến phục vụ”.

Họ cho biết tàu của Cục Ngư nghiệp Philippines đã gặp phải nhiều tàu Trung Quốc thực hiện các “hành động nguy hiểm”, làm cho động cơ của tàu bị hỏng và buộc phải hủy bỏ nhiệm vụ tiếp tế.

Manila lặp lại lời kêu gọi Bắc Kinh ngừng các hành động khiêu khích làm mất ổn định hòa bình và an ninh khu vực.

Hội đồng Hàng hải Quốc gia Philippines cho biết sự cố này “đặt ra câu hỏi về cam kết của Trung Quốc trong việc giảm leo thang tình hình trong khu vực và tạo ra một môi trường thuận lợi cho đối thoại và tham vấn”.

Manila tuyên bố họ sẽ tiếp tục theo đuổi con đường ngoại giao và kêu gọi CHND Trung Hoa “quay trở lại con đường đối thoại mang tính xây dựng” về các vấn đề Biển Đông.

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro cho biết hành động của CHND Trung Hoa tại Bãi cạn Sabina là “rõ ràng là bất hợp pháp”.

Ông nói: “Chúng ta phải quen với những hành vi như vậy từ Trung Quốc vì đây là một thử thách”.

Đồng minh lâu năm của Manila là Hoa Kỳ đã nhắc lại sự ủng hộ đối với Philippines.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Philippines MaryKay Carlson cho biết trên mạng xã hội: “Hành vi không an toàn, bất hợp pháp và hung hăng của CHND Trung Hoa đã làm gián đoạn một nhiệm vụ hợp pháp của Philippines, đe dọa tính mạng con người”.

Trong khi đó, Manila cũng cáo buộc Bắc Kinh “không chính đáng” khi bắn pháo sáng từ Rạn San hô Đá Xu Bi khi một máy bay của Philippines đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra. Theo các quan chức Philippines, máy bay này cũng “đối mặt với sự quấy rối” từ một máy bay chiến đấu của Trung Quốc khi đang thực hiện nhiệm vụ giám sát gần Bãi cạn Scarborough ba ngày trước đó.

Thông tin từ hãng tin Reuters đã được sử dụng trong bài báo này.