Sự ủng hộ của Bắc Kinh đối với Nga gây nghi ngờ về tuyên bố tôn trọng chủ quyền của các quốc gia khác

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Vài ngày trước khi Nga vô cớ xâm lược Ukraine vào năm 2022, quan chức chính sách đối ngoại hàng đầu của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) tuyên bố rằng Bắc Kinh tôn trọng chủ quyền và độc lập của tất cả các quốc gia, bao gồm cả Ukraine. Vài ngày sau đó, CHND Trung Hoa đã bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc yêu cầu Nga ngừng tấn công Kiev.

Một thập kỷ trước đó, CHND Trung Hoa đã cam kết “cung cấp các bảo đảm an ninh tương ứng cho Ukraine trong trường hợp nước này bị xâm lược hoặc bị đe dọa xâm lược bằng vũ khí hạt nhân”. Khi những mối đe dọa đó đến, CHND Trung Hoa đã đứng về phía kẻ xâm lược, khuếch đại tuyên truyền của Nga nhằm biện minh cho cuộc xâm lược và chỉ trích các lệnh trừng phạt kinh tế nhằm ngăn chặn cuộc tấn công.

Hơn 50 năm trước, Bắc Kinh đã trở thành thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc với cam kết tham gia giúp duy trì hòa bình quốc tế. Ngày nay, các nhà lãnh đạo thế giới lên án CHND Trung Hoa là một “nhân tố quyết định” trong nỗ lực chiến tranh của Nga.

Theo Trung tâm Carnegie Nga-Á Âu (Carnegie Russia Eurasia Center), một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Berlin, CHND Trung Hoa là nhà cung cấp hàng hóa thương mại và linh kiện lưỡng dụng lớn nhất cho Nga, được sử dụng trong các vũ khí như tên lửa, máy bay không người lái và xe tăng.

Các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào đầu tháng 7 năm 2024 đã lên án sự hỗ trợ quân sự của Bắc Kinh đối với Moscow, cảnh báo trong một tuyên bố được 32 nhà lãnh đạo của liên minh an ninh phê chuẩn rằng “CHND Trung Hoa không thể kích hoạt cuộc chiến lớn nhất ở châu Âu trong lịch sử gần đây mà không phải chịu ảnh hưởng tiêu cực đến lợi ích và danh tiếng của mình”.

Tuyên bố của các quốc gia này kêu gọi CHND Trung Hoa ngừng hỗ trợ cho các nỗ lực của Nga nhằm xóa bỏ nền dân chủ Ukraine, bao gồm “vận chuyển vật liệu lưỡng dụng, chẳng hạn như linh kiện vũ khí, thiết bị và nguyên liệu đầu vào phục vụ cho ngành quốc phòng của Nga”.

Báo cáo của tờ New York Times cho biết mặc dù CHND Trung Hoa “đã chú ý đến các cảnh báo không cung cấp cho Nga các hệ thống vũ khí hoàn chỉnh, nhưng họ đã làm tất cả mọi thứ ngoại trừ điều đó, cung cấp chip máy vi tính, phần mềm tiên tiến và các thành phần cần thiết để Nga tái thiết cơ sở công nghiệp quốc phòng vốn sản xuất ra các thiết bị lỗi thời và lạc hậu”.

Tuyên bố của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) không nêu rõ những hậu quả đối với hành động của CHND Trung Hoa, mặc dù Hoa Kỳ đã gợi ý các lệnh trừng phạt mở rộng có thể ngăn chặn Bắc Kinh tham gia vào các thị trường toàn cầu.

Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan nói với tờ The New York Times: “Nếu sự hỗ trợ này của CHND Trung Hoa tiếp tục, nó sẽ làm suy giảm quan hệ của họ với châu Âu, và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các tổ chức của CHND Trung Hoa có liên quan đến hoạt động này, phối hợp với các đồng minh châu Âu của chúng ta”.

CHND Trung Hoa phủ nhận cung cấp viện trợ quân sự cho Nga, nhưng hai nước láng giềng độc tài này vẫn duy trì quan hệ chặt chẽ. Tổng Bí thư Tập Cận Bình của Đảng Cộng sản Trung Quốc và Tổng thống Nga Vladimir Putin gần đây nhất đã gặp nhau tại Bắc Kinh vào tháng 5 năm 2024. Các chế độ này cũng đã từ bỏ hợp tác với châu Âu để hạn chế kho vũ khí hạt nhân phi pháp của Bắc Triều Tiên, đồng thời tăng cường các cuộc tập trận quân sự và các hoạt động giao thiệp khác, theo các báo cáo của phương tiện truyền thông.

Vào tháng 6 năm 2024, CHND Trung Hoa đã từ chối tham dự một hội nghị thượng đỉnh hòa bình cho Ukraine, một phần vì các cuộc đàm phán không bao gồm Nga.

Tuyên bố của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng chỉ trích các cuộc tấn công mạng quốc tế dai dẳng, thao túng thông tin và chiến thuật cưỡng ép của CHND Trung Hoa.

Úc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc tham gia các cuộc hội đàm của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) năm 2024, đây là năm thứ ba liên tiếp các quốc gia Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tham dự hội nghị thượng đỉnh này.