RIMPAC: Di sản của hợp tác quân sự trên biển

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Nâng cao khả năng chiến thuật và tinh thần đồng đội là mục tiêu lâu dài của Tập trận Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC). Sự kiện huấn luyện hàng hải quốc tế lớn nhất thế giới được tổ chức bởi Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Hoa Kỳ tại và xung quanh quần đảo Hawaii.

Tập trận Vành đai Thái Bình Dương lần thứ 29, diễn ra từ cuối tháng 6 sang đầu tháng 8 năm 2024, có sự tham gia của 29 quốc gia, 38 tàu nổi, 3 tàu ngầm, 14 lực lượng lục quân quốc gia, khoảng 170 máy bay và hơn 25.000 quân nhân. Chủ đề năm 2024 là “Đối tác: Hội nhập và Sẵn sàng” – phản ánh trọng tâm lịch sử của cuộc tập trận hai năm một lần vào khả năng tương tác giữa các lực lượng tham gia.

Từ năm 1971, các bên tham gia Tập trận Vành đai Thái Bình Dương đã được hưởng lợi từ những thành công chiến lược chung, và thậm chí cả những thất bại hiếm hoi. Ví dụ, các giao thức liên lạc được cải thiện sau sự cố một máy bay phản lực Hoa Kỳ bị bắn hạ (không gây thương vong) trong cuộc Tập trận Vành đai Thái Bình Dương năm 1996.

Các cuộc Tập trận Vành đai Thái Bình Dương ban đầu được tổ chức hàng năm. Số lượng các bên tham gia tăng lên, do đó Hải quân Hoa Kỳ quyết định tổ chức sự kiện này hai năm một lần bắt đầu từ năm 1974 để có thêm thời gian cho việc lập kế hoạch và hậu cần. Năm quốc gia — Úc, Canada, New Zealand, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ — đã tham gia vào năm 1971, sáu quốc gia vào năm 1998, 10 quốc gia vào năm 2008 và 25 quốc gia vào năm 2018. Cuộc tập trận đã bị giới hạn chỉ diễn ra trên biển vào năm 2020 trong thời gian đại dịch COVID-19.

Trong số các sự kiện đáng chú ý của Tập trận Vành đai Thái Bình Dương:

• 1971: Cuộc tập trận Tập trận Vành đai Thái Bình Dương đầu tiên diễn ra, không thu hút nhiều sự chú ý. Các cuộc tập trận ban đầu phản ánh tâm lý Chiến tranh Lạnh, với kẻ thù rõ ràng và cấu trúc huấn luyện nhất quán.
• 1986: Nhật Bản tăng cường sự hiện diện tại cuộc Tập trận Vành đai Thái Bình Dương với hai tàu khu trục tên lửa điều khiển, sáu tàu khu trục và một tàu ngầm.
• 2008: Các lực lượng từ Úc, Canada, Hàn Quốc và Hoa Kỳ đảm nhiệm vai trò chỉ huy và kiểm soát các hoạt động trên không và vũ trụ. Tướng Yvan Blondin, Lữ đoàn trưởng Không quân Canada thời đó đã nói: “Khi bắt đầu làm việc trong một môi trường quốc tế, bạn không có được lòng tin ngay từ đầu”, “Vì vậy, nếu bạn có thể thực hiện điều đó trong một cuộc tập trận, những mối liên hệ bạn tạo ra [và] sự hiểu biết về các quốc gia khác sẽ giúp mọi thứ dễ dàng hơn khi phải thực chiến”.
• 2012: Tập trận Vành đai Thái Bình Dương lần đầu tiên tổ chức sự kiện hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa (HADR), nhấn mạnh các hoạt động ứng phó tập thể.
• 2014: Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc tham gia cuộc tập trận với bốn tàu chiến – cùng một tàu do thám không được mời đã hoạt động bên ngoài khu vực diễn tập. Hoa Kỳ đã rút lại lời mời Bắc Kinh tham gia vào năm 2018 do Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa Biển Đông.
• 2016: Cuộc diễn tập cứu trợ thảm họa quy tụ các lực lượng đa quốc gia, phối hợp giữa lực lượng tác chiến thông thường và lực lượng tác chiến đặc biệt.
• 2018: Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore cử tàu chiến tham gia Tập trận Vành đai Thái Bình Dương, đánh dấu sự gia tăng mức độ tham gia của quân đội các nước này vào cuộc tập trận. Israel, Sri Lanka và Việt Nam lần đầu tiên tham gia đầy đủ cuộc tập trận.
• 2024: Giai đoạn diễn tập chiến thuật kéo dài cho phép các lực lượng tham gia tương tác năng động hơn; các cuộc diễn tập hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa (HADR) được mở rộng.

Ông James Stavridis, một Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ đã nghỉ hưu, đã viết rằng Tập trận Vành đai Thái Bình Dương “được các sĩ quan hải quân trên toàn thế giới coi như Thế vận hội của sức mạnh hải quân.” Trên hết, ông nói, cuộc tập trận là “một dấu hiệu rõ ràng cho thấy các lực lượng quân sự quan trọng nhất của Vành đai Thái Bình Dương rộng lớn sẵn sàng chia sẻ huấn luyện, chiến thuật và công nghệ”.