Philippines tìm cách kiềm chế các hành động hung hăng của Bắc Kinh trên Biển Đông

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Các Đồng minh và Đối tác xuyên Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đã lên án các hành động hung hăng leo thang nguy hiểm của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) trên Biển Đông vào tháng 6, trong khi Philippines tìm cách giảm bớt căng thẳng bằng các hoạt động ngoại giao.

Theo Hãng thông tấn Philippines, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo đã nói với các nhà lập pháp: “Chúng ta vẫn tin tưởng vào tầm quan trọng hàng đầu của đối thoại, và ngoại giao nên chiếm ưu thế ngay cả khi đối mặt với những sự cố nghiêm trọng này”.

Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Kurt Campbell cho biết Philippines đang “rất thận trọng vào thời điểm này”.

Ông Campbell nói tại một sự kiện của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở Washington, D.C., theo tin từ báo Washington Post: “Họ không muốn gây ra căng thẳng với Trung Quốc. Họ mong muốn đối thoại”.

Vào giữa tháng 6 năm 2024, tình hình Biển Đông trở nên căng thẳng hơn khi tàu cảnh sát biển Trung Quốc đâm va và lên boong tàu Hải quân Philippines đang thực hiện nhiệm vụ tiếp tế cho Sierra Madre, một con tàu đóng vai trò tiền đồn của Philippines tại Bãi Cỏ Mây. Vụ đối đầu này đã khiến một Thủy thủ Philippine bị thương nghiêm trọng và làm hư hại nặng các tàu của Philippines. Các video quay cảnh nhân viên cảnh sát biển Trung Quốc sử dụng rìu, dao quắm và các vật sắc nhọn khác đã gây ra phẫn nộ quốc tế và lên án từ Canada, Vương quốc Anh, Hàn Quốc, Hoa Kỳ và các nước khác.

Philippines lên tiếng phản đối các hành động của CHND Trung Hoa nhưng vẫn kiềm chế. Manila không đáp trả, không coi cuộc đối đầu là một cuộc tấn công vũ trang và cũng không kích hoạt Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ với Hoa Kỳ, hiệp ước này tái khẳng định cam kết vững chắc về an ninh của Philippines.

CHND Trung Hoa tuyên bố chủ quyền hầu như toàn bộ Biển Đông bất chấp phán quyết của một tòa án quốc tế vào năm 2016 bác bỏ tuyên bố này. Các nước khác là Brunei, Indonesia, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam cũng có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông. CHND Trung Hoa đã quấy rối các tàu của Indonesia, Malaysia và Việt Nam, đồng thời cản trở hoạt động khai thác dầu khí của các quốc gia này trên vùng biển của họ trong nỗ lực khẳng định tuyên bố chủ quyền rộng lớn.

Để áp đặt yêu sách bất hợp pháp tại Bãi Cỏ Mây và các vùng biển xung quanh, tàu hải cảnh Trung Quốc ngày càng gia tăng các hành vi đâm va, ngăn chặn và phun vòi rồng vào các tàu tiếp tế của Philippines. Các ngư dân cũng thường xuyên bị quấy rối. Vào giữa tháng 6 năm 2024, CHND Trung Hoa đã ban hành các quy định về cảnh sát biển, cho phép họ bắt giữ các tàu và thủy thủ đoàn nước ngoài “xâm nhập trái phép” vào vùng biển mà CHND Trung Hoa một cách bất hợp pháp tuyên bố là lãnh thổ biển của mình.

Ông Manalo cho biết Bộ Ngoại giao Philippines đang nỗ lực tổ chức một cuộc đối thoại với CHND Trung Hoa để tạo ra các biện pháp xây dựng lòng tin (CBMs) nhằm có thể giảm bớt căng thẳng. Các biện pháp xây dựng lòng tin (CBMs) bao gồm các thỏa thuận giữa hai hoặc nhiều bên về trao đổi thông tin và quy trình xác minh liên quan đến lực lượng quân đội, vũ khí và trang thiết bị. Các biện pháp này nhằm tăng cường tính minh bạch và làm rõ ý định của quân đội hoặc các hoạt động khác. Một ví dụ đáng chú ý là thỏa thuận vào tháng 11 năm 2023 giữa Hoa Kỳ và CHND Trung Hoa về việc nối lại các cuộc đối thoại quân sự sau gần 18 tháng gián đoạn liên lạc.

Ông Manalo nói, bất kể đạt được CBM nào, “chúng tôi sẽ không đánh đổi việc thúc đẩy chủ quyền, các quyền có chủ quyền cũng như các quyền và quyền hạn của chúng tôi” ở Biển Đông.

Ông Manalo nói: “Chúng tôi sẽ theo đuổi việc giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế …”, “Chúng tôi đã nỗ lực đưa Trung Quốc trở lại bàn đàm phán để cùng chúng tôi giải quyết những khác biệt về các vấn đề này”.

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã ca ngợi Lực lượng Vũ trang Philippines và trao tặng huy chương cho 80 binh sĩ tham gia vào cuộc đối đầu, khen ngợi sự kiềm chế của họ trong phản ứng đối với các hành động bất hợp pháp của CHND Trung Hoa.

Theo báo Manila Bulletin, ông Marcos phát biểu: “Vì vậy, khi chúng ta trao những huy chương này, chúng ta hãy nhớ rằng vào ngày 17 tháng 6, chúng ta đã đưa ra lựa chọn có ý thức và rõ ràng để duy trì hòa bình”.