Trung tâm R&D Quốc phòng của Nhật Bản hướng đến mục tiêu thúc đẩy đổi mới và xuất khẩu

Felix Kim

Các sáng kiến công nghệ quốc phòng ở Nhật Bản sẽ được thúc đẩy nhờ sự ra mắt rất được mong đợi của một trung tâm nghiên cứu và phát triển (research and development – R&D) vào năm 2024. Được mô phỏng theo các tổ chức như Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (Defense Advanced Research Projects Agency – DARPA) của Hoa Kỳ, trung tâm này sẽ kết hợp chuyên môn của khu vực công và tư nhân để thúc đẩy đổi mới trong lĩnh vực quốc phòng của Nhật Bản.

Theo các nhà phân tích, ngoài việc đóng vai trò trung tâm trong quá trình phát triển các công nghệ như xe tự động và xe không người lái, trung tâm này cũng có thể thúc đẩy hoạt động xuất khẩu quốc phòng cũng như hợp tác với các Đồng minh và Đối tác.

Trung tâm đã hoàn thành việc tuyển dụng khoảng 100 nhân viên vào tháng 4 năm 2024, với khoảng một nửa số nhân viên đến từ khu vực tư nhân và các trường đại học, tạp chí Nikkei Asia của Nhật Bản đưa tin. Các dự án sẽ tập trung vào việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence – AI) và công nghệ nhận dạng hình ảnh để tạo ra các phương tiện tự hành có khả năng hoạt động trong bóng tối hoàn toàn, cũng như phát triển khả năng phát hiện tàu ngầm sử dụng các hạt hạ nguyên tử và sóng điện từ. Phát triển vũ khí siêu thanh cũng có thể là một ưu tiên.

Trung tâm R&D được nhen nhóm vào năm 2021 để tích hợp công nghệ dân sự tiên tiến và phát triển các thiết bị đột phá nhằm chuyển đổi các chiến lược chiến tranh, theo Sách trắng Quốc phòng năm 2023 của Nhật Bản.

Tiến sĩ Jeffrey Hornung, một nhà phân tích quốc phòng của Rand Corp., phát biểu với DIỄN ĐÀN: “Đó là nơi mà một tổ chức giống như DARPA đóng vai trò quan trọng bởi vì họ có thể khai thác chuyên môn, công nghệ của riêng mình để xây dựng được các hệ thống tiên tiến này, hoặc chỉ cần sáng tạo và suy nghĩ về các giải pháp mới cho chiến tranh hiện đại”.

Ông Hornung cho biết trung tâm sẽ mang đến cho ngành công nghiệp quốc phòng của Nhật Bản các dự án sáng tạo để theo đuổi, đồng thời hỗ trợ các hệ thống kế thừa truyền thống. Sự hỗ trợ như vậy được coi là rất quan trọng đối với ngành công nghiệp này và có thể giúp giảm sự phụ thuộc vào mua sắm quân sự nước ngoài và thúc đẩy tăng trưởng trong xuất khẩu quốc phòng.

Cũng theo ông Hornung, các nhà hoạch định quốc phòng Nhật Bản gần đây đã nói với ông rằng họ rất ấn tượng với sự nổi lên của Hàn Quốc như một nhà cung cấp vũ khí quốc tế và muốn ngành công nghiệp của họ bước vào thị trường toàn cầu.

Nhật Bản gần đây đã sửa đổi các quy tắc xuất khẩu quốc phòng, trong đó cho phép xuất khẩu thiết bị quốc phòng hoàn chỉnh được sản xuất theo giấy phép nước ngoài. Theo Hiến pháp Nhật Bản, việc thay đổi chính sách không cho phép vũ khí sản xuất trong nước được gửi đến các quốc gia tham chiến.

Với sự phát triển của công nghệ và tự động hóa, cùng với các hệ thống vũ khí vẫn còn trong giai đoạn khái niệm hoặc chưa khả thi, sự hợp tác giữa các công ty và chính phủ ở những quốc gia cùng chí hướng sẽ là điều cần thiết.

“Nếu tương lai của chiến tranh phức tạp và khó khăn như mọi người vẫn nói, thì tất nhiên là bạn sẽ muốn hợp tác với các đồng minh thân cận nhất của mình”, ông Hornung nhấn mạnh.

Sách trắng Quốc phòng kết nối sự ra mắt của trung tâm với nhu cầu phát triển hệ thống nhanh chóng, đặc biệt là đối với các thiết bị và công nghệ quan trọng mang tính chiến lược trong các lĩnh vực mới nổi, bao gồm các công nghệ có tác động to lớn như AI. Sách trắng cũng nhấn mạnh tiềm năng của đạn trượt siêu tốc trong việc bảo vệ các hòn đảo xa xôi của Nhật Bản.

Ông Hornung cho biết, vũ khí siêu thanh có thể sẽ được thảo luận tại các cuộc họp sắp tới giữa các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao của Nhật Bản và Hoa Kỳ.

“Đó dường như là điểm tốt nhất bởi vì không ai có công nghệ đó”, ông nói. “Không ai thực sự chắc chắn về điều đó và có rất nhiều không gian cho tư duy sáng tạo. Vì vậy, đó dường như là một nơi mà mọi người đang tìm kiếm”.

Felix Kim là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ Seoul, Hàn Quốc.