Quan hệ đối tác ba bên tăng cường thực thi pháp luật hàng hải ở Đông Nam Á

Gusty Da Costa

Các quan chức cho biết việc hợp tác thực thi pháp luật hàng hải giữa Indonesia, Malaysia và Philippines, còn được gọi là INDOMALPHI, đã giảm thiểu đáng kể các mối đe dọa an ninh như cướp có vũ trang, bắt cóc, tội phạm xuyên quốc gia và khủng bố ở biển Sulu và Sulawesi.

Cuộc họp Nhóm công tác chung INDOMALPHI lần thứ 24 về Thỏa thuận hợp tác ba bên (Trilateral Cooperative Arrangement – TCA), được tổ chức vào giữa tháng 5 năm 2024 tại Bandung, Indonesia đã nêu bật những thành công và thách thức của sáng kiến khu vực được thành lập vào năm 2017 theo TCA này. Các cuộc tuần tra phối hợp trên không và trên biển được coi là đặc biệt hiệu quả.

Dave Laksono, một nhà lập pháp Indonesia giám sát các vấn đề quốc phòng, phát biểu với DIỄN ĐÀN: “Các cuộc tuần tra chung do Indonesia, Malaysia và Philippines tiến hành đã thành công chống lại một loạt các mối đe dọa, không có vụ việc nào được báo cáo, trái ngược hoàn toàn với 99 báo cáo về cướp biển và cướp có vũ trang vào năm 2017”.

Các trung tâm điều phối hàng hải đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc trao đổi thông tin nhanh chóng và ứng phó với các vấn đề an ninh.

“Kết quả tích cực của sự hợp tác trong lĩnh vực lợi ích hàng hải ở biển Sulu và Sulawesi đã giúp củng cố an toàn của hoạt động vận chuyển thương mại, hàng hóa và con người”, Chuẩn tướng Steverly C. Parengkuan, giám đốc phụ trách hợp tác quốc phòng quốc tế tại Bộ Quốc phòng Indonesia, cho biết trong cuộc họp INDOMALPHI.

Tuy nhiên, ông Parengkuan nhấn mạnh sự cần thiết phải cảnh giác khi khu vực này đối mặt với các mối đe dọa an ninh như chủ nghĩa cực đoan bạo lực và cực đoan trực tuyến. “Chủ nghĩa khủng bố sẽ tiếp tục đặt ra những thách thức vì nó có thể phát triển, thích nghi và lan rộng bất chấp sự phát triển toàn cầu”, ông Parengkuan phát biểu.

Ông Laksono cho biết vấn đề kinh phí cũng phải được giải quyết. “Việc mua sắm tàu, thiết bị và nhân sự đòi hỏi sự đầu tư đáng kể”, ông nói.

Theo ông Marcellus Hakeng Jayawibawa, một chuyên gia hàng hải và thuyền trưởng dân sự Indonesia, các cuộc tuần tra và chia sẻ thông tin tình báo của INDOMALPHI đã củng cố khả năng thực thi pháp luật trên biển, thu hẹp khoảng cách tiềm tàng mà tội phạm có thể khai thác và mở rộng sự hiện diện quân sự.

“Các cuộc tập trận hải quân và an ninh chung được tổ chức thường xuyên để tăng cường năng lực hoạt động và phối hợp”, ông Jayawibawa phát biểu với DIỄN ĐÀN.

Các trung tâm hàng hải ở mỗi quốc gia thành viên INDOMALPHI tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin tình báo về sự di chuyển của tàu, các hoạt động đáng ngờ và các mối đe dọa tiềm ẩn, cho phép “phát hiện và phản ứng nhanh chóng”, ông nói.

Việc tăng cường liên lạc giữa các trung tâm chỉ huy ở Tarakan, Indonesia; Tawi-Tawi, Philippines; và Tawau, Malaysia, cũng được coi là một ưu tiên, cùng với việc tăng cường các cuộc tập trận hàng hải ba bên để thể hiện sức mạnh lực lượng chung và ngăn chặn các mối đe dọa tiềm tàng.

Theo ông Laksono, các hoạt động giám sát dựa trên tình báo đóng vai trò rất quan trọng trong việc nhắm mục tiêu vào các mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia. Do đó, việc tăng cường cấu trúc TCA, thông tin liên lạc và phối hợp là điều cần thiết cho sự ổn định và an ninh khu vực.

“Sự hợp tác ba bên này đã cho thấy thành công đáng kể trong việc giảm các mối đe dọa an ninh và tăng cường ổn định khu vực”, ông Jayawibawa nhấn mạnh. “Trong tương lai, việc cải thiện sự phối hợp, hỗ trợ nguồn lực bền vững và thích ứng với các mối đe dọa đang phát triển là điều cần thiết”.

Gusty Da Costa là cộng tác viên DIỄN ĐÀN thường trực tại Jakarta, Indonesia.