Mối quan hệ Nhật Bản-Philippines thúc đẩy khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Mối quan hệ tăng cường giữa Nhật Bản và Philippines dự kiến sẽ sớm đi đến một thỏa thuận cho phép lực lượng quốc phòng của hai nước đào tạo trên lãnh thổ của nhau trong nỗ lực đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Hãng tin Kyodo đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. gần đây đã thừa nhận “khả năng rất cao” về việc hoàn thiện hiệp ước trong một cuộc họp song phương cấp cao vào tháng 7 năm 2024. Ông Teodoro và Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo dự kiến sẽ gặp Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Minoru Kihara và Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Yoko Kamikawa tại Manila.

Thỏa thuận này cũng sẽ cho phép các lực lượng quốc phòng Nhật Bản tham gia vào cuộc tập trận Balikatan quy mô lớn hàng năm do Philippines và Hoa Kỳ tiến hành, ông Teodoro cho biết. Nhật Bản trước đây đã tham dự với tư cách là quan sát viên.

Cũng trong tháng 5 năm 2024, Nhật Bản đã đồng ý cung cấp cho Philippines khoản vay lãi suất thấp khoảng 10,4 nghìn tỷ đồng (412 triệu đô la Mỹ) để mua năm tàu tuần tra của Nhật Bản trong bối cảnh các hành động hung hăng của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) đối với các tàu Philippines ở Biển Đông. Nhật Bản đã cung cấp 12 tàu tuần tra cho Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines kể từ năm 2016, bao gồm hai tàu 97 mét lớn nhất trong hạm đội của Manila.

Năm trong số những tàu lớn đó dự kiến sẽ được giao vào năm 2028 và sẽ tăng cường “khả năng giám sát, ứng phó và thực thi hàng hải của lực lượng Cảnh sát biển, đảm bảo vùng biển an toàn hơn và an ninh hơn cho người dân của chúng tôi và những người đi qua vùng biển của chúng tôi”, ông Manalo cho biết tại một buổi lễ ký kết ở Manila.

Đại sứ Nhật Bản tại Philippines Kazuya Endo cam kết hỗ trợ các sáng kiến xây dựng năng lực của lực lượng Cảnh sát biển. “Vì tình hình xung quanh Philippines liên tục diễn biến nghiêm trọng, [Cảnh sát biển] đang đứng ở tuyến đầu để bảo vệ lợi ích chung và trật tự hàng hải dựa trên luật lệ của chúng tôi”.

Lực lượng dân quân biển và tàu bảo vệ bờ biển CHND Trung Hoa tiếp tục cố gắng ngăn chặn tàu Philippines trong các nhiệm vụ tiếp tế đến một tiền đồn quân sự tại Bãi Cỏ Mây. Vào tháng 3 năm 2024, các tàu bảo vệ bờ biển CHND Trung Hoa đã bắn vòi rồng, làm bị thương hai Thủy thủ Philippines và làm hư hại một tàu tiếp tế. Một tàu khác của Philippines đã bị lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc đâm vào, và vào tháng 5, các tàu bơm hơi của CHND Trung Hoa đã chặn một đợt thả tiếp tế trên không dành cho tiền đồn, theo Quân đội Philippines.

Các hành động khiêu khích đó là một phần trong tuyên bố bành trướng và độc đoán của Bắc Kinh đối với vùng biển xung quanh Bãi Cỏ Mây. Một tòa án quốc tế đã phán quyết vào năm 2016 rằng CHND Trung Hoa không có tuyên bố chủ quyền hợp pháp đối với khu vực nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Philippines là đối tác chiến lược quan trọng nhất của Nhật Bản ở Đông Nam Á do hai quốc gia có đường biên giới chung trên biển ở Biển Đông, ông Urs Schöttli, một cố vấn về các vấn đề châu Á, đã viết trong một bài tiểu luận vào tháng 2 năm 2024 cho Geopolitical Intelligence Service, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Liechtenstein.

“Phản ứng về mặt chính sách của hai nước láng giềng đối với những thách thức mà họ phải đối mặt rất giống nhau”, ông Schöttli viết, đồng thời lưu ý rằng Nhật Bản đã ký một hiệp ước với Philippines vào năm 2016 để cung cấp thiết bị quốc phòng và Philippines là nước đầu tiên nhận được Hỗ trợ An ninh Chính thức của Nhật Bản – chương trình nhằm củng cố lực lượng quốc phòng của các quốc gia có cùng chí hướng.

Các thỏa thuận an ninh Nhật Bản-Philippines diễn ra sau hội nghị thượng đỉnh ba bên vào tháng 4 năm 2024 giữa Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. và Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden ở Washington, D.C. Các nhà lãnh đạo cho biết quốc gia của họ “thống nhất bởi tầm nhìn mà chúng ta chia sẻ về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở, cùng trật tự quốc tế dựa trên luật pháp quốc tế — một tầm nhìn mà chúng ta cam kết sẽ cùng nhau hướng đến trong nhiều thập kỷ tới”.