Thỏa thuận Palau-Hoa Kỳ Thúc đẩy Quá trình Chấp pháp Trên biển của Quốc đảo
Một thỏa thuận giữa Palau và Hoa Kỳ cho phép các tàu của Hoa Kỳ đơn phương thực thi các quy định hàng hải trong vùng đặc quyền kinh tế của quốc đảo Thái Bình Dương này. Động thái này diễn ra vào tháng 8 năm 2023 sau khi tổng thống Palau đề nghị Washington hỗ trợ ngăn chặn “các hoạt động không mong muốn” của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa).
“Thỏa thuận này giúp Palau giám sát vùng đặc quyền kinh tế của mình, bảo vệ chống lại hành vi đánh bắt cá bất hợp pháp, không được báo cáo và không được kiểm soát, cũng như ngăn chặn các tàu không mời mà đến tiến hành các cuộc diễn tập đáng ngờ trong vùng biển của chúng tôi”, Tổng thống Palau Surangel Whipps Jr. phát biểu trong một tuyên bố. “Chính những loại quan hệ đối tác này giúp chúng tôi hướng tới mục tiêu chung là hòa bình và thịnh vượng trong khu vực”.
Kể từ khi nhậm chức vào năm 2021 đến tháng 6 năm 2023, ông Whipps cho biết đã có ba tàu Trung Quốc “không mời” mà đến vùng biển của nước này. Ông kêu gọi Hoa Kỳ hỗ trợ thêm để tăng cường răn đe trước các động thái hung hăng của CHND Trung Hoa.
Ông Whipps cũng cáo buộc CHND Trung Hoa tiến hành các hoạt động khảo sát trong vùng biển của Palau, cho rằng Bắc Kinh có thể đang tiến hành các hành vi trừng phạt Palau vì nước này công nhận ngoại giao đối với Đài Loan tự trị.
Căng thẳng đã gia tăng trong khu vực khi CHND Trung Hoa nhấn mạnh các yêu sách hàng hải bành trướng của nước này, dù yêu sách đã bị một tòa án quốc tế tuyên bố vô hiệu vào năm 2016.
Cùng thời điểm thỏa thuận Palau-Hoa Kỳ được ký kết, hai tàu Philippines cùng một máy bay giám sát trên không của Hải quân Hoa Kỳ, đã phá vòng vây phong tỏa của lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc tại khu vực Biển Đông đang tranh chấp để cung cấp đồ tiếp tế cho các lực lượng Philippines đóng tại Bãi Cỏ Mây.
Ngoài Philippines, Brunei, Indonesia, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam cũng có các tuyên bố chủ quyền chồng chéo với CHND Trung Hoa ở Biển Đông. Ước tính một phần ba hàng hóa vận chuyển toàn cầu đi qua tuyến đường thủy chiến lược này.
Thỏa thuận của Hoa Kỳ với Palau tương tự như thỏa thuận đã đạt được với Liên bang Micronesia vào cuối năm 2022, cho phép Tuần duyên Hoa Kỳ được phép đổ bộ vào quốc gia Thái Bình Dương này.
The Associated Press
