Ấn Độ là chìa khóa cho tương lai của nhóm BRICS

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Nhóm liên kết lỏng lẻo có tên BRICS, xuất hiện vào giữa những năm 2000 bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) và sau đó là Nam Phi, phải đối mặt với những thách thức ngày càng tăng khi tiếp tục mở rộng.

Các nhà phân tích cho biết, ngoài suy thoái kinh tế trên toàn cầu, tổ chức này phải đối mặt với căng thẳng địa chính trị và áp lực nội bộ ngày càng tăng, bao gồm các vấn đề phối hợp, bất đồng và các ưu tiên khác nhau giữa các thành viên.

Ai Cập, Ethiopia, Iran, Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất gia nhập nhóm vào đầu năm 2024 sau khi các thành viên sáng lập phê duyệt việc mở rộng tại hội nghị thượng đỉnh tháng 8 năm 2023 tại Johannesburg, Nam Phi.

BRICS+, như đang được gọi, tiếp tục là một liên minh không chính thức. Tuy nhiên, nhóm này có thể ảnh hưởng đáng kể đến quan hệ quốc tế nếu nó trở thành một đối tác chính thức của Nhóm Bảy quốc gia công nghiệp hàng đầu (G7), các nhà phân tích cho biết.

Trong một bài viết vào tháng 8 năm 2023 trên blog New Atlanticist, Hùng Trần, một cựu nghiên cứu viên cấp cao không cư trú tại Trung tâm Địa chính trị của Hội đồng Đại Tây Dương có trụ sở tại Washington, D.C., viết rằng mặc dù việc mở rộng có thể nâng cao địa vị của nhóm, “chấp nhận quá nhiều thành viên mới có nguy cơ làm pha loãng nhóm BRICS, khiến nó trở nên không hiệu quả nếu tiếp tục hoạt động dựa trên nguyên tắc đồng thuận”.

Các quốc gia quan sát viên Afghanistan, Belarus, Iran và Mông Cổ cũng muốn trở thành thành viên chính thức. Ngoài ra, còn có sáu đối tác đối thoại: Armenia, Azerbaijan, Campuchia, Nepal, Sri Lanka và Thổ Nhĩ Kỳ. British Broadcasting Corp đưa tin, dưới thời Tổng thống mới đắc cử, ông Javier Milei, Argentina đã rút đơn xin gia nhập nhóm vào tháng 12 năm 2023. Hơn 20 quốc gia khác đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia BRICS.

Phần lớn phụ thuộc vào con đường mà BRICS đi trong tương lai. Đến nay, nhóm chưa đạt được những gì được quảng bá chủ yếu do sự chia rẽ nội bộ vẫn đang diễn ra, và dường như đã tiếp tục tồn tại qua quá trình mở rộng và vào năm 2024, các nhà phân tích cho biết.

Mở đầu là việc Ấn Độ và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa không đồng ý về cách nhóm nên tiếp tục, các nhà phân tích cho biết. Ấn Độ hình dung việc tạo ra nhiều hơn những gì họ mô tả là một hệ thống quản trị toàn cầu đa cực, trong khi CHND Trung Hoa tìm kiếm một cơ chế để chống lại Hoa Kỳ và các Đồng minh và Đối tác. Theo nhiều cách, Ấn Độ có vị trí tốt hơn để xây dựng sự đồng thuận và thúc đẩy lợi ích chung và các giá trị chung trong nhóm.

Ông Trần, một cựu giám đốc điều hành tại Viện Tài chính Quốc tế và cựu phó giám đốc tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế, viết: “Nếu nhóm BRICS tuân theo phương pháp của Ấn Độ, thì nó có thể thúc đẩy sự hợp tác giữa các nước đang phát triển và, trên cơ sở đó, tương tác với nhóm G7 để thảo luận về cách cải cách hệ thống kinh tế và tài chính quốc tế và đối phó với các vấn đề toàn cầu như tác động của biến đổi khí hậu”. Các thành viên G7 bao gồm Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ.

Ông Trần viết: “Điều này dường như thu hút nhiều nước đang phát triển, những nước muốn cải cách hệ thống kinh tế và tài chính quốc tế hiện tại nhưng không muốn đứng về phía nào giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc”.

“Nếu Trung Quốc chiếm ưu thế, nhóm BRICS có thể sẽ trở thành một địa điểm khác cho hoạt động chính trị chống Hoa Kỳ, có thể mạo hiểm khả năng mang lại lợi ích cụ thể cho nhiều nước đang phát triển”.

Nhiều nhà phân tích lo ngại BRICS có thể trở thành một tổ chức bù nhìn của CHND Trung Hoa, nhằm thúc đẩy các tham vọng địa chính trị của Bắc Kinh, chẳng hạn như kế hoạch cơ sở hạ tầng ​​“Một Vành Đai, Một Con Đường” và “Sáng kiến An ninh Toàn cầu”. Những sáng kiến này cuối cùng sẽ phục vụ lợi ích của CHND Trung Hoa mà thiệt hại cho nhiều nền kinh tế mới nổi. Chủ nghĩa độc tài ngày càng gia tăng ở CHND Trung Hoa và Nga, và sự nhạy cảm của nhiều quốc gia BRICS đối với sự cai trị độc đoán, cũng đã làm dấy lên mối lo ngại về hướng đi của nhóm.

Theo các nhà phân tích, mặc dù có tổng dân số lớn hơn nhiều so với G7, 10 quốc gia BRICS+ có sản lượng kinh tế và tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người thấp hơn.

Trong khi đó, Ấn Độ và CHND Trung Hoa tiếp tục xung đột không chỉ về tương lai của BRICS mà còn về các vấn đề biên giới và chính sách kinh tế.

Bắc Kinh tiếp tục gây làm thất vọng New Delhi bằng cách liên tục ủng hộ Pakistan thay vì Ấn Độ về các vấn đề khu vực. Ngoài việc thúc đẩy các dự án kinh tế và cơ sở hạ tầng với Pakistan, CHND Trung Hoa còn thúc đẩy hợp tác quân sự với nước láng giềng của Ấn Độ và cung cấp vũ khí cho Pakistan. Ví dụ, vào cuối tháng 4 năm 2024, CHND Trung Hoa đã hạ thủy chiếc đầu tiên trong số tám tàu ngầm lớp Hangor mà họ đang phát triển cho Pakistan.

Tương tự, Nga, nước ủng hộ cách tiếp cận của CHND Trung Hoa đối với BRICS, tiếp tục cung cấp cho Pakistan các loại vũ khí từ vũ khí nhỏ đến trực thăng tấn công Mi-35M, hệ thống chống tăng và vũ khí phòng không.

Trong năm sắp tới, chiến lược BRICS 2025, được giới thiệu vào năm 2020, sẽ cần được gia hạn. Cách diễn biến của tình hình này có thể dự báo liệu Ấn Độ có thể dẫn đầu theo hướng tầm nhìn của mình về một hệ thống quản trị toàn cầu đa cực, thúc đẩy nền kinh tế mới nổi và mang lại cho họ giọng nói và đại diện lớn hơn.