Úc, Ấn Độ hợp tác chặt chẽ hơn về nhận thức về lĩnh vực dưới nước

Mandeep Singh

Nhận thức về lĩnh vực dưới nước (Underwater domain awareness – UDA) ngày càng được Úc và Ấn Độ quan tâm do số lượng tài sản dưới nước mà Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc triển khai ngày càng tăng. Các quan chức và nhà phân tích cho biết Canberra và New Delhi đã nhấn mạnh về UDA trong các cuộc tập trận quốc phòng chung và các cuộc đàm phán song phương, với việc lên kế hoạch cho hoạt động hợp tác toàn diện hơn.

Ông Prakash Panneerselvam, phó giáo sư tại Viện Nghiên cứu Tiên tiến Quốc gia Ấn Độ, phát biểu với DIỄN ĐÀN: “Sự hiện diện ngày càng tăng của tàu ngầm và các phương tiện dưới nước không người lái của Trung Quốc đặt ra một mối đe dọa chiến lược đáng kể đối với sự tự do và rộng mở của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, không chỉ ảnh hưởng đến an ninh khu vực mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến Ấn Độ và Úc.”

Theo ông Panneerselvam, UDA toàn diện trên toàn khu vực đòi hỏi một hệ thống phối hợp các vệ tinh, cảm biến đáy biển, máy bay tuần tra hàng hải, máy bay trực thăng chống tàu ngầm, hệ thống không người lái và tàu ngầm, song song với việc chia sẻ thông tin giữa các Đồng minh và Đối tác. Ông cũng lưu ý rằng quan hệ đối tác giữa Úc và Ấn Độ — là hai thành viên của quan hệ đối tác Bộ tứ, cùng với Nhật Bản và Hoa Kỳ — là rất quan trọng để tăng cường UDA rộng rãi hơn.

Tăng cường thảo luận về hợp tác song phương trong UDA và an ninh hàng hải khu vực là một phần của tuyên bố chung được đưa ra sau Đối thoại Bộ trưởng 2+2 Ấn Độ-Úc lần thứ hai tại New Delhi vào tháng 11 năm 2023. Dự án nghiên cứu chung đầu tiên về công nghệ dưới nước đang tiến triển, các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao của hai quốc gia cho biết.

Những nỗ lực như vậy có thể dẫn đến việc tạo ra một mạng lưới cảm biến và giám sát toàn diện trên các vị trí hàng hải chiến lược, cải thiện năng lực của các quốc gia nhằm xác định và giám sát các hoạt động của tàu ngầm cùng các mối đe dọa dưới biển khác, ông Panneerselvam cho biết thêm.

Ông nhấn mạnh: “Sáng kiến này phản ánh tham vọng của Hệ thống giám sát âm thanh [Sound Surveillance System – SOSUS] của Hoa Kỳ bằng cách thiết lập một mạng lưới cảm biến tương tự để giám sát các tuyến hàng hải quan trọng.”

Hải quân Hoa Kỳ đã phát triển SOSUS vào những năm 1950 để theo dõi các tàu ngầm của Liên Xô thông qua sóng âm thụ động.

Các thỏa thuận quốc phòng hiện có giữa Úc và Ấn Độ có thể hỗ trợ tăng cường hợp tác UDA. Các thỏa thuận này bao gồm: Thỏa thuận Hỗ trợ hậu Cần Tương hỗ năm 2020, tạo điều kiện cho các cam kết quân sự; Thỏa thuận Thực hiện Khoa học và Công nghệ Quốc phòng, tăng cường tương tác giữa các tổ chức nghiên cứu quốc phòng của các quốc gia; và Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện năm 2020, mở rộng phạm vi của mối quan hệ quốc phòng và an ninh.

Ông Panneerselvam cho biết các nền tảng chung như máy bay vận tải C-17 và C-130, và máy bay trinh sát hàng hải P-8 có thể góp phần vào các nỗ lực chung của UDA. Việc chia sẻ thông tin có thể được Trung tâm Kết hợp Thông tin – Khu vực Ấn Độ Dương, một sáng kiến do Ấn Độ dẫn đầu thực hiện nhằm tăng cường an ninh hàng hải thông qua việc trao đổi thông tin hàng hải và vận chuyển. Úc đã cử một sĩ quan liên lạc đến trung tâm này kể từ năm 2021.​​

Lực lượng vũ trang của các quốc gia hợp tác trong UDA và chiến tranh chống tàu ngầm trong các cuộc tập trận như cuộc tập trận hàng hải AUSINDEX song phương, được tổ chức hai năm một lần kể từ năm 2015 và cuộc tập trận Malabar đa phương. Cuộc tập trận Malabar năm 2023 được tổ chức ngoài khơi bờ biển Sydney, Australia, thể hiện sự hợp tác và khả năng tương tác giữa các quốc gia thuộc Nhóm Bộ tứ, bao gồm các hoạt động trên mặt đất, dưới mặt đất và trên không liên quan đến các cuộc tập trận bắn đạn thật, cùng các cuộc tập trận chống hạm nổi, chống máy bay và chống tàu ngầm.

Theo ông Panneerselvam, một lĩnh vực hợp tác song phương tiềm năng khác là sự tiến bộ của công nghệ UDA.

Ông phát biểu: “Hải quân Ấn Độ đã nêu chi tiết chiến lược của mình nhằm tăng cường khả năng của hệ thống không người lái, xác định các công nghệ thiết yếu để phát triển, và đã mời cả các tổ chức trong nước cũng như quốc tế đóng góp cho sáng kiến này”.

“Với những dự án đang diễn ra để phát triển các phương tiện tự vận hành dưới nước, Úc sẵn sàng hợp tác với các công ty Ấn Độ để sản xuất phương tiện phù hợp với yêu cầu của hải quân, cho thấy tiềm năng thành lập một hiệp hội công nghiệp hợp tác.”

Mandeep Singh là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ New Delhi, Ấn Độ.