Các cuộc tấn công của phiến quân Houthi phơi bày thái độ gian dối và thất bại trong việc bảo vệ nguồn lực chung toàn cầu của CHND Trung Hoa

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Phiến quân Houthi có liên quan đến Iran đã tấn công các tàu thương mại ở Biển Đỏ và Tây Bắc Ấn Độ Dương hơn 50 lần kể từ giữa tháng 11 năm 2023. Theo các báo cáo tin tức, hoạt động từ Yemen, chúng đã đánh chìm một con tàu vào tháng 2 năm 2024, giết chết ba thành viên thủy thủ đoàn và làm bị thương bốn người khác vào tháng 3 và đã làm hư hại hơn 20 tàu.

Các cuộc tấn công đã gây ra một cuộc khủng hoảng vận chuyển quốc tế, buộc hàng trăm tàu phải định tuyến lại xung quanh mũi phía nam của châu Phi, gây tốn kém rất lớn cho các công ty, người tiêu dùng và các quốc gia.

Vào tháng 12 năm 2023, Hoa Kỳ đã phát động Chiến dịch Người bảo vệ Thịnh vượng, một liên minh hiện bao gồm hơn 20 quốc gia, để bảo vệ các tàu buôn đi qua điểm giao cắt quan trọng ở Biển Đỏ, kết nối Biển Địa Trung Hải với Ấn Độ Dương và Kênh đào Suez đến Sừng Châu Phi. Lực lượng Hải quân của Liên minh Châu Âu cũng đã tạo ra Chiến dịch Aspides để bảo vệ giao thông hàng hóa ở Biển Đỏ và khu vực Vịnh Aden. Theo Breaking Defense, một ấn phẩm kỹ thuật số, các quốc gia cùng chí hướng khác, chẳng hạn như Ấn Độ, cũng đã triển khai tàu chiến đến khu vực này.

Bảo vệ các đường thông tin liên lạc trên biển quốc tế (SLOC) và các điểm nghẹt là ưu tiên an ninh của Hoa Kỳ và các Đồng minh và Đối tác. Họ hợp tác với nhau để bảo vệ các nguồn lực chung toàn cầu, tiến hành các cuộc tập trận thường xuyên và các hoạt động an ninh khác để đảm bảo các tuyến đường thủy quan trọng vẫn mở cho hoạt động thương mại và được bảo vệ khỏi các hành động thù địch.

Các cuộc tấn công của phiến quân ở Biển Đỏ minh họa lý do tại sao việc bảo vệ các đường thông tin liên lạc trên biển quốc tế (SLOC), bao gồm cả trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, là rất quan trọng đối với an ninh toàn cầu. Ví dụ, nếu một kẻ thù hoặc một tác nhân xấu cố gắng làm gián đoạn hoặc phong tỏa các điểm nghẽn ở vùng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, hậu quả có thể làm hủy hoại thương mại và đe dọa an ninh.

Trong khi đó, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) đã đóng góp rất ít cho các nỗ lực an ninh quốc tế trong khu vực, mặc dù họ tuyên bố “không chấp nhận sự gián đoạn”, Tiến sĩ Dawn Murphy, phó giáo sư tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết khi giới thiệu một diễn đàn về vai trò của CHND Trung Hoa ở Biển Đỏ, được tài trợ bởi Ủy ban Quốc gia về Quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc, một tổ chức giáo dục phi lợi nhuận.

Thiếu tướng Không quân Pat Ryder, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, cho biết vào đầu tháng 3: “Chúng tôi hoan nghênh vai trò hữu ích của Trung Quốc, nhưng theo hiểu biết của tôi, ở giai đoạn này, họ đã không cung cấp cũng như không tiến hành bất kỳ loại hoạt động nào để giúp bảo vệ các thủy thủ hoặc vận chuyển quốc tế”.

Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ (CENTCOM) cho biết, cuối tháng đó, phiến quân Houthi đã phóng năm tên lửa đạn đạo chống tàu vào một tàu chở dầu do Trung Quốc sở hữu và vận hành, “mặc dù trước đó họ đã tuyên bố sẽ không tấn công các tàu Trung Quốc” ở Biển Đỏ hoặc Vịnh Aden.

Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ (CENTCOM) cho biết một tên lửa đã bắn trúng tàu M/V Huang Pu treo cờ Panama, gây thiệt hại tối thiểu nhưng không có thương vong nào được báo cáo.

Theo Breaking Defense, CHND Trung Hoa đã kiềm chế không hỗ trợ bất kỳ liên minh quân sự nào để bảo vệ vận tải thương mại, bao gồm Chiến dịch Người giám hộ Thịnh vượng và Chiến dịch Aspides, mặc dù khoảng 40% thương mại giữa châu Âu và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đi qua Biển Đỏ và Kênh đào Suez. Các nhà phân tích lưu ý rằng nhập khẩu dầu của CHND Trung Hoa, chủ yếu đến qua eo biển Hormuz, đã không bị ảnh hưởng mặc dù Bắc Kinh nhập khẩu 53% dầu từ Trung Đông.

Theo các báo cáo tin tức, thay vào đó, tàu hải quân Trung Quốc đã hộ tống các tàu thương mại của Trung Quốc qua Biển Đỏ.

Các nhà phân tích cho biết, cho đến cuộc tấn công vào tàu M/V Huang Pu, các tàu Trung Quốc dường như vẫn hoạt động như bình thường, ít lo sợ bị cản trở trong quá trình quá cảnh. Bloomberg News đưa tin vào tháng 1 năm 2024, cho biết trên thực tế, một số tàu đăng ký ở các quốc gia khác đã treo cờ Trung Quốc hoặc sửa đổi dữ liệu nhận dạng của họ để cho biết họ là người Trung Quốc để tránh bị nhắm mục tiêu.

Theo trang web Maritime Crimes, tháng đó, một phát ngôn viên của phiến quân Houthi đã đảm bảo “lối đi an toàn” cho các tàu Trung Quốc và Nga đi qua Kênh đào Suez, miễn là các lô hàng của họ không liên quan đến Israel. Các nhà phân tích cho biết cam kết mang lại lợi thế cho Bắc Kinh và Moscow bằng cách có khả năng giảm chi phí bảo hiểm vận chuyển của họ.

Tạp chí Newsweek đưa tin rằng, thậm chí các nhà phân tích Trung Quốc cũng cho rằng CHND Trung Hoa có thể đang hưởng lợi kinh tế và chính trị từ các cuộc tấn công vào tàu hàng phương Tây.

Ông Xiao Yunhua, giáo sư tại Đại học Quốc phòng Quân Giải phóng Nhân dân cho biết trên nền tảng mạng xã hội Douyin: “Người Houthi đã biến sự phong tỏa ban đầu của họ đối với Israel thành một sự phong tỏa chống lại phương Tây”.

Ông Xiao cho biết các cuộc tấn công đã tạo điều kiện cho CHND Trung Hoa thúc đẩy các tuyến đường sắt từ châu Á đến châu Âu. Theo Newsweek, ông nói: “Theo một cách nào đó, những người Houthi đã mang tới cho chúng tôi, Trung Quốc, một ân huệ lớn”.

Theo các báo cáo tin tức, CHND Trung Hoa đã không lên án các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa đạn đạo liên tục của phiến quân vào các tàu thương mại liên quan đến Israel, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ. Sau khi bị Hoa Kỳ thúc giục, Bắc Kinh vào tháng 1 cuối cùng đã gây áp lực buộc Iran kiềm chế các cuộc tấn công nhưng không có kết quả rõ ràng.

Các nhà phân tích an ninh cho rằng cuộc tấn công vào tàu Trung Quốc có thể đã được ngăn chặn nếu CHND Trung Hoa tham gia cùng các quốc gia khác trong việc bảo vệ nguồn lực chung toàn cầu.

Bà Léonie Allard, một thành viên thỉnh giảng tại Trung tâm châu Âu của Hội đồng Đại Tây Dương, đã viết vào tháng 2 năm 2024 cho tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Hoa Kỳ: “Bắc Kinh đang hưởng lợi từ sự đảm bảo an ninh của Hoa Kỳ và châu Âu để tăng cường sự hiện diện và ảnh hưởng của chính mình ở vùng Vịnh và Tây Bắc Ấn Độ Dương”. “Họ đang thu hoạch lợi ích và tiến xa hơn trong việc đạt được mục tiêu của mình, trong khi những người khác phải chịu các chi phí tham gia và uy tín để bảo đảm các tuyến đường biển.”