Nhật Bản phóng tên lửa, hạ cánh trên mặt trăng, tăng cường tham vọng không gian

Felix Kim

Nhật Bản tiếp tục nâng cao vị thế là một quốc gia có hoạt động không gian vũ trụ với việc phóng tên lửa H3 thế hệ tiếp theo vào giữa tháng 2 năm 2024, trở thành quốc gia thứ năm đặt chân lên mặt trăng một tháng trước đó. Các mốc quan trọng này hỗ trợ các mục tiêu chiến lược của Nhật Bản, bao gồm cả quốc phòng, khi thể hiện năng lực công nghệ và góp phần vào chiến lược răn đe trong không gian.

Tên lửa H3 được phóng từ Trung tâm Vũ trụ Tanegashima, cách Tokyo khoảng 1.000 km về phía tây nam, và đưa hai vệ tinh vào quỹ đạo. Phương tiện phóng được Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (Japan Aerospace Exploration Agency – JAXA) và nhà thầu chính Mitsubishi Heavy Industries (Mitsubishi Heavy Industries – MHI) phát triển. Chuyến phóng thử nghiệm cho phép chương trình tiến hành các hoạt động thương mại.

MHI có thể chế tạo tới sáu tên lửa H3 mỗi năm nhưng có kế hoạch tăng công suất hàng năm lên 10, ông Masayuki Eguchi, người đứng đầu bộ phận quốc phòng và không gian của công ty, phát biểu với tờ Nikkei Asia của Nhật Bản.

Sứ mệnh H3 diễn ra sau khi Tàu đổ bộ thông minh khảo sát Mặt trăng (Smart Lander for Investigating Moon – SLIM) đặt chân lên mặt trăng vào cuối tháng 1. Sau những khó khăn ban đầu trong việc tạo ra năng lượng bằng pin mặt trời, SLIM đã gửi hình ảnh và dữ liệu, cũng như lên kế hoạch nhiều sứ mệnh mặt trăng khác, theo Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản (JAXA).

SLIM cũng mang theo SORA-Q, một robot mặt trăng có kích thước bằng quả bóng chày được MHI và Takara Tomy, nhà sản xuất đồ chơi Transformer nổi tiếng, phát triển.

Tiến sĩ Jeffrey Hornung, một nhà phân tích quốc phòng của Rand Corp., nói với DIỄN ĐÀN, Nhật Bản “đã từng bước mạnh mẽ trở thành một bên có sức ảnh hưởng trong ngành không gian vũ trụ”. “Quá trình này là một chiến thắng ngọt ngào cho Nhật Bản bởi vì về bản chất thì thành tựu này mang tính dân sự và không đề cập đến bất kỳ khía cạnh quân sự nào mà Nhật Bản còn có hạn chế. Khu vực tư nhân tham gia rất nhiều trong lĩnh vực này, cùng với một số công ty khởi nghiệp. Vì vậy, tôi nghĩ rằng thành tựu này có ý nghĩa rất quan trọng.”

Theo Tiến sĩ Hornung, Nhật Bản cũng đang tập trung vào khả năng nhận thức tình huống không gian để bảo vệ các tài sản không gian của mình và của các đối tác tại NASA và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu, trước các cuộc tấn công chống vệ tinh và các mảnh vụn không gian nguy hiểm.

Ông nói: “Nhận thức tình huống không gian có lợi ích phòng thủ vì bạn có thể làm tất cả những điều mình muốn làm và chỉ cần theo dõi vị trí của đối thủ, nhưng không liên quan đến sát thương”.

Mặc dù JAXA hợp tác với các tổ chức quốc phòng và nghiên cứu để phát triển các công nghệ lưỡng dụng, Tokyo vẫn tuân thủ Chế độ Kiểm soát Công nghệ Tên lửa đa phương nhằm ngăn chặn sự phổ biến của công nghệ tên lửa có khả năng mang vũ khí hủy diệt hàng loạt. Tuy nhiên, thành công của H3 và SLIM cho thấy tiềm năng của tên lửa lưỡng dụng.

“Điều này rất quan trọng nếu Nhật Bản có ý định nghiêm túc về một chuỗi sát thương độc lập”, ông Hornung phát biểu, đề cập đến khái niệm dựa trên giai đoạn giúp phân loại các chiến dịch tấn công dựa trên các giai đoạn của một cuộc tấn công để ngăn chặn các mối đe dọa như vậy.

“Chuỗi này phải có khả năng rất tinh vi từ đầu đến cuối,” ông cho biết. “Và một trong số đó là khả năng phóng”.

Felix Kim là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ Seoul, Hàn Quốc.