Nhật thay đổi chính sách xuất khẩu quốc phòng, báo hiệu vai trò an ninh khu vực mở rộng

Felix Kimdd

Được coi là thay đổi chính sách quan trọng, Nhật Bản gần đây vừa sửa đổi các quy tắc xuất khẩu quốc phòng, cho phép xuất khẩu thiết bị quốc phòng hoàn chỉnh được sản xuất theo giấy phép nước ngoài. Các nhà phân tích cho rằng động thái chiến lược này, trùng hợp với những nỗ lực của Tokyo nhằm tăng cường khả năng phòng thủ tên lửa, đã sẵn sàng định hình lại các động lực an ninh khu vực và toàn cầu.

Sự thay đổi chính sách này cho phép Nhật Bản xuất khẩu tên lửa đất đối không Patriot sang Hoa Kỳ, giúp Hoa Kỳ duy trì kho vũ khí của riêng mình khi tiếp tục cung cấp cho Ukraina tên lửa để phòng thủ trước các lực lượng Nga. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ lưu ý động thái này sẽ “tăng cường sự ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Minoru Kihara nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển giao vũ khí để tăng cường hợp tác an ninh Nhật Bản-Hoa Kỳ và đảm bảo hòa bình khu vực.

Theo Hiến pháp Nhật Bản, thay đổi chính sách này không cho phép gửi vũ khí sản xuất trong nước đến các quốc gia tham chiến.

Tiến sĩ Jeffrey Hornung, nhà phân tích quốc phòng của Rand Corp., nói với DIỄN ĐÀN rằng quyết định của Tokyo bị ảnh hưởng gián tiếp bởi mong muốn hỗ trợ Ukraine, cũng như nhu cầu nội bộ cần giảm bớt các quy tắc xuất khẩu để thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng của Nhật Bản.

Ông Hornung cho biết các quy tắc mới chỉ là một khía cạnh trong chiến lược phòng thủ đang phát triển của Nhật Bản, chưa kể các khoản đầu tư đáng kể của nước này để tăng cường phòng thủ tên lửa, bao gồm triển khai tên lửa đánh chặn tiên tiến và hệ thống radar. Trọng tâm của chiến lược phòng thủ mở rộng sang việc củng cố mạng lưới Môi trường mặt đất quốc phòng hàng không vũ trụ Nhật Bản và giải quyết các lỗ hổng tiềm ẩn trong các liên kết và mạng lưới truyền thông.

Hợp tác phòng thủ tên lửa Nhật Bản-Hoa Kỳ cũng đang tiến triển. Ông Hornung lưu ý mối quan hệ hợp tác lâu năm của hai quốc gia đồng minh với tên lửa đất đối không SM3 Block IIA và các sáng kiến gần đây như tên lửa đánh chặn lượn để chống lại các mối đe dọa siêu thanh.

Ngoài ra, ông nhấn mạnh vai trò của Nhật Bản trong an ninh khu vực thông qua việc xuất khẩu radar sang Philippines và cải thiện việc chia sẻ thông tin với Hàn Quốc là những bước quan trọng trong một cấu trúc quốc phòng rộng lớn hơn.

Đồng thời, ông Hornung lưu ý rằng Nhật Bản cần tiếp tục giải quyết các thách thức quốc phòng khác, chẳng hạn như tăng cường kho dự trữ đạn dược và tăng cường tuyển dụng Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản.

Theo Nikkei, một tờ báo ở Tokyo, thay đổi chính sách xuất khẩu quốc phòng lần đầu tiên kể từ năm 2014 nhằm tăng cường quan hệ đối tác an ninh của Nhật Bản và hồi sinh ngành công nghiệp quốc phòng trong nước. Các nhà lập pháp sẽ xem xét khả năng xuất khẩu thiết bị quốc phòng theo từng trường hợp cụ thể.

Ông Hornung cho biết bằng cách cho phép ngành công nghiệp quốc phòng của Nhật Bản tiếp cận với nhiều khách hàng hơn, các quy tắc xuất khẩu được nới lỏng sẽ giúp giảm chi phí, cũng sẽ có lợi cho việc xây dựng quốc phòng theo kế hoạch của quốc gia.

Thay đổi chính sách cũng đặt Nhật Bản vào vị trí người chơi có ảnh hưởng hơn trong an ninh khu vực và toàn cầu, nhấn mạnh cam kết của nước này đối với liên minh Nhật-Hoa Kỳ và vai trò ngày càng tăng của nước này trong việc chống lại các mối đe dọa khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Bắc Triều Tiên và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, theo ông Hornung.

Felix Kim là phóng viên DIỄN ĐÀN đưa tin từ Seoul, Hàn Quốc.