Nhật Bản tăng cường khả năng giám sát để đối phó với vụ phóng vệ tinh gián điệp của Bắc Triều Tiên

Marc Jacob Prosser

Hành vi của Bắc Triều Tiên gần đây triển khai vệ tinh gián điệp đã làm dấy lên căng thẳng địa chính trị và mối lo ngại về an ninh đối với Nhật Bản và các đối tác, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida mô tả vụ phóng là “hành vi vi phạm rõ ràng các nghị quyết liên quan của Liên Hợp Quốc”.

Sau vụ phóng của Bình Nhưỡng, Nhật Bản đã phóng một vệ tinh giám sát lên quỹ đạo vào giữa tháng 1 năm 2024. Tokyo cũng đang tham gia các cuộc tập trận quốc phòng với các đối tác khu vực và trong các nỗ lực hợp tác để chống lại các mối đe dọa của Bắc Triều Tiên.

Vụ phóng vệ tinh gián điệp của Bắc Triều Tiên vào tháng 11 năm 2023 diễn ra sau hai lần phóng thất bại, trùng hợp với những phát biểu ngày càng mạnh mẽ của nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un. Ông Kim đã kêu gọi đất nước bị cô lập của mình mở rộng khả năng quân sự, bao gồm vệ tinh, vũ khí hạt nhân và thiết bị chiến đấu tự trị.

Stephen Nagy, giáo sư chính trị và nghiên cứu quốc tế tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế Tokyo, nói với DIỄN ĐÀN: “Mặc dù khả năng của các vệ tinh gián điệp Bắc Triều Tiên có thể còn khiêm tốn, nhưng các vệ tinh này là một phần của chiến lược rộng lớn hơn nhằm củng cố và tăng cường khả năng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (intercontinental ballistic missile – ICBM). “Các phương tiện phóng vệ tinh gián điệp, khả năng định vị và công nghệ là tất cả các khía cạnh quan trọng của công nghệ ICBM”.

Theo Hirohito Ogi, nhà nghiên cứu cấp cao tại Sáng kiến Châu Á Thái Bình Dương và Viện Địa kinh tế tại Nhà quốc tế Nhật Bản, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Tokyo, các nỗ lực vệ tinh gián điệp của Bình Nhưỡng phản ánh sự sẵn sàng vận hành khả năng tên lửa của nước này trong bối cảnh chiến tranh.

“Mặc dù chúng tôi không biết Bắc Triều Tiên có thể thực sự vận hành vệ tinh ở mức độ nào, nhưng chúng tôi cần cảnh giác về khả năng liên quan trong bối cảnh các mối đe dọa chiến tranh hạt nhân của nước này”, ông nói với DIỄN ĐÀN.

Các quan chức tình báo Hàn Quốc đã nói rằng Nga có khả năng đang hỗ trợ chương trình vệ tinh gián điệp của Bắc Triều Tiên, gây mất ổn định động lực địa chính trị của khu vực. Các đối tác tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ cho biết Bình Nhưỡng đang tìm kiếm các công nghệ quân sự từ Matxcơva để đổi lấy việc cung cấp vũ khí thông thường cho cuộc chiến vô cớ của Nga chống lại Ukraina.

Phản ứng của Nhật Bản bao gồm mở rộng khả năng phản ứng và giám sát, bao gồm cả việc phóng vệ tinh thu thập thông tin quang học 8 gần đây từ Trung tâm vũ trụ Tanegashima. Tháng đó, Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã tiến hành một cuộc tập trận hải quân, trong đó có tàu sân bay USS Carl Vinson của Hoa Kỳ, tập trung vào việc đối phó với các mối đe dọa tên lửa của Bắc Triều Tiên. Các quốc gia cũng đã triển khai một hệ thống chia sẻ thông tin theo thời gian thực để theo dõi các hoạt động tên lửa của Bình Nhưỡng.

Thật vậy, vụ phóng vệ tinh gián điệp của Bắc Triều Tiên có thể phản tác dụng, Thiếu tướng đã nghỉ hưu Nozomu Yoshitomi của Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản nói với DIỄN ĐÀN. Khả năng của vệ tinh có thể kém hơn hoặc trong trường hợp tốt nhất là tương tự như các vệ tinh giám sát thương mại. Vì Bắc Triều Tiên đã có thể mua hình ảnh vệ tinh giám sát từ những nước như Nga, vệ tinh của nước này sẽ có lợi ích hạn chế.

Yoshitomi, giáo sư tại Đại học Quản lý rủi ro của Đại học Nihon cho biết: “Bằng cách này, các hành động quân sự của Bắc Triều Tiên lại có ích trong việc tăng cường hợp tác quân sự ba bên giữa Nhật Bản, Hoa Kỳ và Hàn Quốc, bao gồm các hành động hợp tác bổ sung về chia sẻ thông tin, phòng thủ tên lửa và các hành động tương tự”.

Nỗ lực tăng cường hợp tác hơn nữa đã được nhấn mạnh vào tháng 12 năm 2023 khi các cố vấn an ninh quốc gia của Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ gặp nhau tại Seoul và công bố các sáng kiến chống lại các chương trình tên lửa đạn đạo và không gian của Bắc Triều Tiên, cũng như tội phạm mạng và rửa tiền bằng tiền điện tử.

Marc Jacob Prosser, phóng viên của DIỄN ĐÀN, đưa tin từ Tokyo.