Các nhà khoa học Xác định Thêm 380 Loài ở Khu vực sông Mekong
Radio Free Asia
Vào tháng 5 năm 2023 các nhà nghiên cứu công bố rằng một con thằn lằn thay đổi màu sắc hung hăng, một con rắn độc được đặt theo tên của một nữ thần trong thần thoại Trung Quốc và một con ếch xanh ngụy trang chỉ được tìm thấy ở vùng núi đá vôi có rừng ở phía đông bắc Việt Nam nằm trong số hàng trăm loài thực vật và động vật được phát hiện ở khu vực sông Mekong trong hai năm qua.
Theo báo cáo của Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới (WWF), hàng trăm nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới đã phát hiện 175 loài vào năm 2021 và 205 loài vào năm 2022 tại Campuchia, Lào, Miến Điện, Thái Lan và Việt Nam.
Ông K. Yoganand, Lãnh đạo WWF phụ trách động vật hoang dã của khu vực Mekong Mở rộng, cho biết: “Những loài đáng chú ý này có thể mới đối với khoa học, nhưng chúng đã tồn tại và phát triển ở khu vực Mekong Mở rộng trong hàng triệu năm, nhắc nhở con người chúng ta rằng chúng đã ở đó rất lâu trước khi loài người chúng ta di chuyển vào khu vực này”. “Chúng tôi có nghĩa vụ phải làm mọi thứ để ngăn chặn sự tuyệt chủng của chúng và bảo vệ môi trường sống của chúng và giúp chúng phục hồi.”
Các loài mới được công bố bao gồm một con dơi tai chuột, có ngón tay cái dày, mà có mẫu vật nằm trong một bảo tàng Hungary trong vòng 20 năm. Một loài khác là một loài thực vật được thu thập vào những năm 1930 nhưng chỉ gần đây mới được một nhóm các nhà nghiên cứu mới xác nhận là một loài mới.
Một số loài mới vẫn có nguy cơ rủi ro do các hoạt động của con người. Một sòng bạc, đập và khu dân cư ở Campuchia góp phần phá hủy một loại cây bụi thường xanh, trong khi việc lấn chiếm, khai thác và thu thập nông nghiệp cho mục đích y tế đe dọa một con cá cóc Thái Lan ở Việt Nam.
Tổng cộng, các nhà khoa học đã phát hiện ra 290 loài thực vật, 19 loài cá, 24 loài lưỡng cư, 46 loài bò sát và một loài động vật có vú trong vòng hai năm qua, đưa số lượng phát hiện ở khu vực sông Mekong lên 3.389 kể từ năm 1997, khi WWF bắt đầu thu thập dữ liệu loài mới.
Theo một nghiên cứu năm 2011, các nhà khoa học chỉ xác định được 1,6 triệu trong số 8,7 triệu loài ước tính có trên hành tinh, có nghĩa là hơn 80% các loài vẫn chưa được khám phá.
Nhóm bảo tồn động vật hoang dã cũng kêu gọi các chính phủ tăng cường bảo vệ các sinh vật quý hiếm và môi trường sống của chúng. WWF báo cáo rằng các loài mới “chịu áp lực mạnh mẽ từ nạn phá rừng, suy thoái môi trường sống, phát triển đường xá, mất suối và sông ngòi, ô nhiễm, bệnh tật lây lan do hoạt động của con người, cạnh tranh từ các loài xâm lấn, và tác động tàn phá của buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp”. “Đáng buồn thay, nhiều loài bị tuyệt chủng trước khi chúng được phát hiện.”
Một nhà khoa học cao cấp của Việt Nam cho biết những khám phá về các loài mới giúp lấp đầy khoảng trống kiến thức về thế giới tự nhiên.
Ông Nguyễn Quảng Trường, Phó Viện trưởng Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh học tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho biết: “Chúng khiến chúng ta, những nhà nghiên cứu, phải kinh ngạc và lo lắng — rằng vẫn còn vô số loài chưa được tìm thấy, và lo lắng rằng không có đủ thời gian để tìm kiếm, hiểu và bảo tồn chúng”.
Trong lời nói đầu của báo cáo ông Trường cho biết: “Khu vực Mekong Mở rộng được công nhận là điểm nóng đa dạng sinh học — còn được gọi là điểm nóng Indo-Burma”.
Khu vực này có các loài mang tính biểu tượng và có nguy cơ tuyệt chủng, bao gồm hổ, voi châu Á, tê tê Sunda và cá đuối nước ngọt khổng lồ. Tuy nhiên, ông Trường nói rằng đa dạng sinh học của khu vực phải đối mặt với “áp lực to lớn từ phát triển kinh tế và tăng trưởng dân số, điều này thúc đẩy nạn phá rừng, ô nhiễm và khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên, cộng với tác động của biến đổi khí hậu”.
