Thỏa thuận vũ khí Bắc Triều Tiên-Nga gây bất ổn khu vực, ảnh hưởng xấu đến các nỗ lực không phổ biến vũ khí hạt nhân

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Các hành động của Bắc Triều Tiên và Nga đang làm suy yếu các nỗ lực không phổ biến đa quốc gia ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Sự tăng cường hợp tác giữa Moscow và Bình Nhưỡng sẽ giúp chế độ độc tài của Bắc Triều Tiên tiếp cận với thông tin tình báo, phân tích và công nghệ nhạy cảm nhằm đẩy nhanh các chương trình vũ khí hạt nhân và đạn đạo bị cấm. Theo Sue Mi Terry, chuyên gia về Bắc Triều Tiên và cựu nhà phân tích của Cơ quan Tình báo Trung ương (Central Intelligence Agency – CIA), cho biết trong một tập trong loạt bài trên trang web Capital Cable của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS).

Trong cuộc họp với nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un vào tháng 9 năm 2023, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Nga sẽ giúp Bắc Triều Tiên phóng các vệ tinh trinh sát — sau hai lần Bắc Triều Tiên phóng thất bại hồi đầu năm.

Theo Hãng thông tấn Yonhap, hỗ trợ kỹ thuật của Moscow cho phép Bắc Triều Tiên đưa vệ tinh đầu tiên vào quỹ đạo hai tháng sau đó, Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc cho biết. Động thái của Nga bất chấp các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, trong đó Nga là thành viên thường trực, cấm chương trình tên lửa của Bắc Triều Tiên, bao gồm cả tên lửa phóng vệ tinh.

Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã lên án thỏa thuận giữa ông Kim và ông Putin, qua thỏa thuận này, Bắc Triều Tiên nhận được trợ giúp công nghệ để đổi lấy đạn dược mà Nga sử dụng để tiến hành cuộc chiến vô cớ với Ukraina.

Theo trang web Beyond Parallel của CSIS, hình ảnh vệ tinh từ cuối năm 2023 cho thấy hành vi gia tăng vận chuyển tại một cảng ở Najin ở phía đông bắc Bắc Triều Tiên, mà các quan chức Hoa Kỳ cho biết Bình Nhưỡng đang sử dụng để vận chuyển pháo sang Nga. Quá trình vận chuyển như vậy vi phạm lệnh cấm buôn bán vũ khí của Liên Hợp Quốc với Bắc Triều Tiên.

Nga, cùng với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa), đã cản trở các biện pháp gần đây của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhằm kiềm chế các chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng — sau khi CHND Trung Hoa và Nga ủng hộ 10 nghị quyết kể từ năm 2006 trừng phạt Bắc Triều Tiên vì phát triển vũ khí hạt nhân và các hoạt động liên quan.

Các biện pháp trừng phạt gần đây nhất, được thông qua vào năm 2017, cam kết rằng Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ thắt chặt các hạn chế đối với xuất khẩu dầu mỏ nếu chế độ của ông Kim Jong-un phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Tuy nhiên, sau một loạt các vụ phóng tên lửa như vậy, Trung Quốc và Nga đã phủ quyết nghị quyết năm 2022 kêu gọi các biện pháp trừng phạt tiếp theo.

Theo phát biểu của ông Robert King, cựu đặc phái viên của Hoa Kỳ về các vấn đề nhân quyền của Bắc Triều Tiên, trên Capital Cable vào tháng 11 năm 2023.Ông Kim có thể sẽ hành động quyết đoán vì mối quan hệ ngày càng khăng khít với Nga và cũng mong muốn chuyển hướng sự chú ý khỏi tình trạng thiếu lương thực và điều kiện kinh tế ngày càng tồi tệ ở Bắc Triều Tiên.

Ông nói thêm mặc dù Trung Quốc và Nga không muốn một Bắc Triều Tiên hiếu chiến kéo hai nước vào xung đột, nhưng ông Putin và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói rõ rằng hai nước sẽ không ủng hộ các lời kêu gọi quốc tế phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên.

Bà Terry cho biết Bắc Kinh và Moscow đã thể hiện thái độ “hoàn toàn không sẵn sàng” trong việc kiềm chế quá trình phát triển vũ khí gây bất ổn của Bình Nhưỡng. Bà cho biết: “Bắc Triều Tiên sẽ tiếp tục hành động mà không bị trừng phạt”. Hoa Kỳ, các đồng minh và đối tác đang tập trung ngăn chặn hành vi hung hăng của Bắc Triều Tiên.

Seoul, Tokyo và Washington tiếp tục kêu gọi các nỗ lực quốc tế để ngăn chặn quá trình phát triển hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng, cũng như hành vi trộm cắp trên mạng và chuyển giao vũ khí bất hợp pháp hỗ trợ cho quá trình này. Ba quốc gia cũng đã tăng cường tầm nhìn của quan hệ đối tác ba bên và tăng cường các cuộc tập trận quân sự.

Tháng 12 năm 2023, cố vấn an ninh của các nước đã gặp nhau tại Hàn Quốc và cam kết tăng cường phản ứng đối với các hoạt động thử nghiệm tên lửa và không gian bất hợp pháp của Bình Nhưỡng với việc chia sẻ thông tin theo thời gian thực bắt đầu từ tháng đó, hãng tin Associated Press đưa tin. Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ cũng áp đặt các biện pháp trừng phạt đóng băng tài sản nước ngoài của các đặc vụ Bắc Triều Tiên, những người hỗ trợ các chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt.