Hồng Kông bắt đầu năm 2024 trong phong trào chống dân chủ

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Khi phiên tòa xét xử ông trùm truyền thông Jimmy Lai bắt đầu vào ngày 18 tháng 12 năm 2023, tại Hồng Kông, một số người gọi đó là một thử nghiệm mang tính bước ngoặt về tự do ngôn luận theo luật an ninh quốc gia hà khắc của thuộc địa cũ của Vương quốc Anh.

Những người khác, chẳng hạn như con trai của Lai, Sebastien, gọi đó là một phiên tòa giả mạo.

Ông Jimmy Lai, 76 tuổi, nhà xuất bản ủng hộ dân chủ của tờ báo Apple Daily hiện không còn tồn tại, bị buộc tội “thông đồng với các lực lượng nước ngoài” và âm mưu xuất bản tài liệu nổi loạn. Ông ta phải đối mặt với án tù chung thân.

Phiên tòa bị trì hoãn lâu, dự kiến sẽ kéo dài nhiều tháng, là một ví dụ nổi bật về những gì các nhà quan sát nói là việc dỡ bỏ cơ chế “một quốc gia, hai chế độ” mà Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) đã đồng ý khi Vương quốc Anh bàn giao Hồng Kông vào năm 1997. Theo thỏa thuận này, trung tâm tài chính toàn cầu đã được hứa hẹn một mức độ tự chủ chính trị cao trong 50 năm, bao gồm các quyền tự do không có ở Trung Quốc đại lục dưới sự cai trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Nhưng CHND Trung Hoa ngày càng sẵn sàng từ bỏ cam kết đó — đặc biệt là sau phong trào biểu tình ủng hộ dân chủ năm 2019. Luật an ninh do Bắc Kinh áp đặt vào năm 2020 đã hình sự hóa bất đồng chính kiến và chỉ trích chính phủ, mà dẫn đến việc bắt giữ các nhà hoạt động, chính trị gia và nhà báo như Lai, cũng như đẩy lùi quyền bầu cử và tự do ngôn luận.

Khi năm 2023 suy yếu, các ví dụ về cái được gọi là “quá trình đại lục hóa của Hồng Kông” bao gồm:

• Tờ báo Washington Post đưa tin vào tháng 12, chính phủ Hồng Kông đã bổ sung năm nhà hoạt động dân chủ ở nước ngoài vào danh sách mà Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken lên án là “danh sách truy nã” và tặng hơn 3 tỷ đồng (128.000 đô la Mỹ) cho thông tin về mỗi người trong danh sách này. Bà Joey Siu, nhà hoạt động ở Washington, DC và là công dân Hoa Kỳ, cho biết việc bà có trong danh sách này cho thấy “phạm vi ngoài lãnh thổ của luật an ninh quốc gia.”
• Bà Agnes Chow, nhà hoạt động ủng hộ dân chủ khác đã trải qua khoảng bảy tháng tù giam, đã đăng lên Instagram vào đầu tháng 12 để mô tả cách bà được phép rời Hồng Kông để đi học tập tại Canada. Bà Chow, 27 tuổi, cho biết bà đã bị ép buộc từ bỏ quá khứ của mình hoặc tiếp tục bị giam giữ trong thành phố. Theo hãng tin Agence France-Presse đưa tin, bà Chow đã chấp nhận thỏa thuận, bao gồm một chuyến đi được cảnh sát hộ tống đến đại lục, nơi mà bà buộc phải thể hiện sự đánh giá cao đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Bà Chow cho biết sẽ không trở lại Hồng Kông bất chấp yêu cầu bảo lãnh mà bà phải thực hiện theo định kỳ. Đặc khu trưởng của thành phố, Lý Gia Siêu, cho biết bà Chow sẽ bị truy nã suốt đời trừ khi bà đầu hàng chính quyền.
• Các nhóm báo chí nêu lên lo ngại rằng bà Minnie Chan, phóng viên tờ báo South China Morning Post của Hồng Kông, đã bị giam giữ sau khi đến Bắc Kinh tham dự diễn đàn an ninh vào tháng 10. Theo các báo cáo phương tiện truyền thông, vào cuối tháng 12, liên hệ rõ ràng duy nhất của bà Chan là bài đăng trên Facebook vào giữa tháng 11 và tờ báo cho biết bà đã “nghỉ phép lý do cá nhân”.
• Theo Đài phát thanh Châu Á Tự do (RFA) đưa tin, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử quận “chỉ dành cho những người yêu nước” vào tháng 12 mà đã loại trừ phe đối lập dân chủ, đạt mức thấp nhất mọi thời đại là 27,54%.
• Ngày 30 tháng 11 RFA đưa tin rằng một người đàn ông 26 tuổi mặc áo phông với khẩu hiệu biểu tình bị cấm đã bị bắt khi anh ta lên máy bay.