Các quốc gia xây dựng quy tắc sử dụng AI, vũ khí tự hành

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Theo một quan chức quốc phòng hàng đầu Hoa Kỳ, hơn 50 quốc gia đã cùng Hoa Kỳ tham gia xây dựng các hướng dẫn để đảm bảo việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence – AI) và các hệ thống vũ khí tự hành tuân thủ luật pháp quốc tế. Trong bối cảnh AI ngày càng được ứng dụng nhiều hơn trong việc phát triển vũ khí và các ứng dụng quân sự khác, các bên liên quan nỗ lực xây dựng các quy tắc để quản lý việc sử dụng AI.

Michael C. Horowitz, phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ phụ trách phát triển lực lượng và các năng lực mới nổi, vừa cung cấp thông tin cập nhật về các nỗ lực phát triển AI của Bộ Quốc phòng (Department of Defense – DOD) trong cuộc trao đổi trực tuyến do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Trung tâm Wadhwani về AI và các Công nghệ Tiên tiến tổ chức vào tháng 1 năm 2024.

Tháng 11 năm 2023, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công bố Tuyên bố Chính trị về việc Sử dụng có Trách nhiệm Trí tuệ Nhân tạo và Công nghệ Tự hành trong Quân sự, nhằm thiết lập các quy tắc sử dụng. Từ tháng 1 năm 2024 đến nay, đã có năm mươi mốt quốc gia tán thành tuyên bố trên, ông Horowitz cho biết. Các quốc gia sẽ sớm bắt đầu họp để xây dựng đồng thuận xung quanh việc sử dụng công nghệ mới nổi, bao gồm các phương pháp hay nhất và cho phép các quốc gia đối tác phát triển năng lực. Horowitz cho biết Nga và Cộng hòa Nhân dân (CHND) Trung Hoa chưa ký tuyên bố này.

“Tôi nghĩ mọi người đều công nhận rằng các loại chuẩn mực mà chúng tôi đang cố gắng thúc đẩy là những điều mà tất cả các quốc gia nên ủng hộ”, ông nói. “Chúng tôi coi đây là hành vi quản trị tốt, để các quốc gia có thể phát triển và triển khai các hệ thống quân sự có sự hỗ trợ của AI một cách an toàn, vì lợi ích của mọi người”.

Vào tháng 1 năm 2023, DOD đã cập nhật chỉ thị về việc sử dụng AI trong các hệ thống vũ khí, trong đó kêu gọi kiểm tra nghiêm ngặt và xem xét kỹ lưỡng tất cả các hệ thống vũ khí mới.

“Một hệ thống vũ khí không an toàn, không thể dự đoán được, thì không có tác dụng gì. Hệ thống đó không hữu ích”, ông Horowitz nói. “Khi nói đến việc phát triển và triển khai các khả năng mà lực lượng chung cần để ngăn chặn chiến tranh và nếu cần thiết để chiếm ưu thế nếu xung đột xảy ra, chúng ta cần phải tin tưởng vào các hệ thống của mình”.

Chỉ thị của DOD cũng kêu gọi các hệ thống cho phép chỉ huy và nhân viên vận hành kiểm soát việc sử dụng vũ lực, đặc biệt là trong trường hợp vũ khí hạt nhân. Theo ông Horowitz, việc sử dụng vũ khí hạt nhân phải tuân thủ Đánh giá Tình trạng Hạt nhân của Bộ Quốc phòng.

“Chúng tôi cho rằng quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân quan trọng đến mức mà chúng tôi nghĩ rằng luôn cần đảm bảo có sự tham gia của con người”, ông phát biểu. “Chúng tôi hy vọng rằng các quốc gia khác sẽ chia sẻ cam kết đó và thực hiện cam kết đó một cách rõ ràng”.

DOD đang làm việc với các quốc gia đối tác trong khuôn khổ của sáng kiến sao chép, một quá trình được triển khai trên toàn Bộ Quốc phòng nhằm đẩy nhanh việc cung cấp các năng lực đổi mới cho binh sĩ. Đơn vị Đổi mới Quốc phòng (Defense Innovation Unit – DIU) dẫn dắt sáng kiến này. DIU được công bố vào tháng 11 năm 2023, với trọng tâm ban đầu là chống lại quân đội của Đảng Cộng sản Trung Quốc bằng cách triển khai các hệ thống không người lái có thể được triển khai với số lượng lớn và gặp rủi ro trong cuộc xung đột với chi phí tương đối thấp. DIU và các đối tác quốc tế cũng đang phân tích việc sử dụng các hệ thống như vậy trong cuộc chiến Nga-Ukraine.

“Chúng tôi thường nghĩ về tình huống hoặc là bạn có vũ khí chính xác, hoặc là bạn có vũ khí hàng loạt. Điều đó không còn quan trọng nữa”, ông Horowitz nói. “Trong nhiều trường hợp, chúng ta cần vũ khí hàng loạt chính xác”.