Các bộ trưởng quốc phòng ASEAN ủng hộ sự ổn định, an ninh trong khu vực

Gusty Da Costa

Thúc đẩy sự ổn định thông qua ngoại giao quốc phòng đa phương trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng là trọng tâm của các nhà lãnh đạo quốc phòng Đông Nam Á và các đối tác từ những nơi khác ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương trong Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 10, hay gọi là ADMM+, tại Jakarta, Indonesia, vào tháng 11 năm 2023.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng của 9 trong số 10 nước ASEAN đã tham gia, cùng với nhà lãnh đạo từ tám Đối tác Đối thoại của ASEAN: Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa), Nga, Hàn Quốc và Hoa Kỳ.

Miến Điện, thành viên ASEAN, mà bị sa lầy trong cuộc nội chiến kể từ cuộc đảo chính quân sự vào tháng 02 năm 2021, không có đại diện.

Mười văn kiện đã được thông qua tại cuộc họp, bao gồm: một văn kiện khái niệm về triển khai Triển vọng ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (AOIP) từ góc độ quốc phòng; một dự thảo sửa đổi các quy trình hoạt động tiêu chuẩn cho nền tảng Tình báo ASEAN Đôi mắt của chúng ta; và một văn kiện về việc sử dụng các vũ khí quân sự để hỗ trợ an ninh lương thực khu vực.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Singapore, Tiến sĩ Ng Eng Hen và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Indonesia Prabowo Subianto nhấn mạnh giá trị của diễn đàn vào thời buổi căng thẳng.

Bộ trưởng Eng nói rằng những người tham gia “không tìm cách quét các điểm rắc rối xuống dưới thảm như thể chúng không tồn tại”. Thay vào đó, họ đã đến để thảo luận về những thách thức an ninh khu vực quan trọng và “đạt được tiến bộ trong những vấn đề khó khăn này.”

Bộ trưởng Prabowo cho biết những nỗ lực đang được tiến hành để thiết lập một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông để tránh “hiểu lầm” ở tuyến đường thủy quan trọng này. Ông nói: “Có thể có những sự cố xảy ra trái với ý muốn của chúng tôi, vì vậy chúng tôi không muốn gia tăng căng thẳng”.

Ông Prabowo cũng lưu ý đến cuộc xung đột ở Miến Điện. Ông nói: “ASEAN giữ nguyên tắc không muốn can thiệp vào việc nội bộ của các nước khác”. “Nhưng chúng tôi sẽ sử dụng ảnh hưởng của mình… để hướng tới một giải pháp hòa bình.”

Bên lề ADMM+ ông Prabowo đã gặp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin để ký Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng giữa hai Chính phủ. Ông Prabowo cho biết cuộc họp là một cơ hội vô giá để tăng cường hợp tác và nâng cao nhận thức về tình hình an ninh năng động của Đông Nam Á. Ông nói rằng một lĩnh vực hợp tác thiết yếu với Hoa Kỳ là tăng cường khả năng của ASEAN để đối mặt với những thách thức đang diễn ra.

Ông Prabowo nói: “Chúng ta hãy nắm bắt cơ hội này để xây dựng một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mạnh mẽ và kiên cường hơn, một nơi của hòa bình, thịnh vượng và an ninh”.

Ông Nikolaus Loy, chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học “Cựu chiến binh” UPN ở Yogyakarta, Indonesia, nói với DIỄN ĐÀN rằng thông qua ủng hộ việc thực hiện AOIP từ góc độ quốc phòng, các bộ trưởng đã có một quan điểm quan trọng trong việc hỗ trợ an ninh, độc lập và thịnh vượng của ASEAN.

Ông nói: “Quan điểm độc lập này nhấn mạnh hòa bình, ổn định và tăng trưởng kinh tế ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, được theo đuổi thông qua hợp tác cởi mở và toàn diện trong các lĩnh vực hàng hải, kinh tế và phát triển”.

Ông Loy lưu ý rằng với việc CHND Trung Hoa tăng cường quân sự và “nỗ lực trở thành một cường quốc toàn cầu”, cũng như các mối đe dọa phi truyền thống như ma túy và buôn bán người, thiên tai và đại dịch, do đó hợp tác quốc phòng ngày càng quan trọng. “Những yếu tố này khiến bất kỳ quốc gia nào cũng không thể duy trì sự ổn định khu vực do các chi phí và rủi ro khổng lồ có liên quan.”

Ông Prabowo cho biết ADMM + có thể sớm mở rộng, với các hướng dẫn được thông qua vào tháng 11 để cấp tư cách quan sát viên cho Timor-Leste, quốc gia độc lập kể từ năm 2002 mà dự kiến sẽ trở thành thành viên thứ 11 của ASEAN. Ông nói Liên minh châu Âu, Pháp và Vương quốc Anh cũng quan tâm đến việc cử đại diện đến các cuộc họp ADMM+.

Gusty Da Costa là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ Jakarta, Indonesia.