Philippines tăng cường quan hệ quốc phòng để chống lại các mối đe dọa của CHND Trung Hoa trên Biển Đông

Maria T. Reyes

Mối đe dọa do Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) đặt ra, cho dù vi phạm luật pháp quốc tế ở Biển Đông hay khả năng xâm lược Đài Loan tự trị, đã trở thành mối quan tâm trung tâm đối với các đối tác an ninh và chính sách quốc phòng của Philippines. Điều này áp dụng cho tư cách thành viên của Philippines trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và vai trò là một đồng minh của Hoa Kỳ, một vai trò mà nước này chia sẻ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương với Úc, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế của Bắc Kinh trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Manila bao gồm xây dựng và quân sự hóa ba thực thể hàng hải thủy triều thấp trong chuỗi quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Hơn nữa, các tàu bảo vệ bờ biển của Trung Quốc đã nhiều lần quấy rối các tàu Philippines cung cấp cho BRP Sierra Madre, một tàu hải quân Philippines hiện đang phục vụ như một căn cứ quân sự tại Bãi Cỏ Mây, còn được gọi là Bãi cạn Ayungin đối với người Philippines, cũng nằm trong EEZ. Đầu tháng 8 năm 2023, một tàu bảo vệ bờ biển của Trung Quốc đã bắn một vòi rồng vào các tàu cung cấp của Hải quân Philippines.

Khẳng định chủ quyền lãnh thổ của Bắc Kinh đối với bất kỳ phần nào trong EEZ của Philippines bị trọng tài quốc tế phán quyết là bất hợp pháp theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) vào năm 2016, một phán quyết được ủng hộ bởi Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP), được các nhà lãnh đạo ASEAN thông qua vào năm 2019. AOIP không đề cập đến CHND Trung Hoa nhưng chỉ rõ sự cần thiết của các quốc gia phải tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS.

Các quốc gia ASEAN khác bao gồm Indonesia, Malaysia và Việt Nam cũng đã đụng độ với Bắc Kinh về các vi phạm EEZ của họ, chẳng hạn như đánh bắt cá trái phép và thăm dò tài nguyên.

Ông Renato Cruz De Castro, giáo sư nghiên cứu quốc tế tại Đại học De La Salle của Manila, nói với DIỄN ĐÀN: “Một điểm chung giữa chúng tôi [các quốc gia ASEAN] là tất nhiên chúng tôi rất nghi ngờ Trung Quốc”.

Bảo vệ Biển Đông trong bối cảnh căng thẳng khu vực như vậy là mục tiêu chính của cuộc tập trận đa phương ở vùng biển ngoài khơi Manila vào cuối tháng 8 năm 2023 mà có sự tham gia của hải quân Úc, Nhật Bản, Philippines và Hoa Kỳ

AOIP chia sẻ các nguyên tắc cơ bản với tầm nhìn về một “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở, và Nhật Bản đồng ý với điều đó”, Chuẩn Đô đốc Takahiro Nishiyama, thuộc Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản, cho biết trong một thông cáo báo chí sau cuộc tập trận.

Hợp tác quốc phòng của Manila với Hoa Kỳ và các đối tác khác không chỉ giới hạn trong việc bảo vệ các quyền tự do hàng hải. Ông De Castro nói: “Nó đã tập trung vào Đài Loan”.

Ông nói rằng mối đe dọa về một cuộc xâm lược của CHND Trung Hoa vào Đài Loan, nơi có hơn 200.000 công nhân Philippines, đặt ra mối đe dọa trực tiếp đối với Philippines, bao gồm cả việc Bắc Kinh có khả năng tìm cách kiểm soát eo biển Luzon giữa Đài Loan và miền bắc Philippines.

Manila đang tăng cường quan hệ đối tác an ninh để đáp trả, bao gồm với Úc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Ngoài ra, gần đây họ đã cấp cho Hoa Kỳ quyền truy cập vào bốn địa điểm quân sự bổ sung theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường của các đồng minh, bao gồm cả ở Bắc Luzon.

Ông De Castro nói: “Chúng tôi nằm ở phía bắc Đông Nam Á và gần Đài Loan nhất”. “Vì vậy, lợi ích của chúng tôi về cơ bản hội tụ với lợi ích của các đồng minh khác của Hoa Kỳ. Và, tất nhiên, với Hoa Kỳ.”

Maria T. Reyes là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ Manila, Philippines.