Hoa Kỳ tái khẳng định cam kết bảo vệ Philippines sau khi Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông
The Associated Press
Tháng 10 năm 2023, Hoa Kỳ đã nhắc lại cam kết bảo vệ Philippines trước một cuộc tấn công vũ trang theo Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ năm 1951 của các đồng minh, sau khi các tàu của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) chặn và va chạm với hai tàu Philippines ngoài khơi một bãi cạn đang tranh chấp ở Biển Đông.
Các nhà ngoại giao Philippines đã triệu tập một quan chức đại sứ quán Trung Quốc tại Manila để phản đối sau vụ va chạm ngày 22 tháng 10 ngoài khơi Bãi Cỏ Mây. Các quan chức cho biết không có trường hợp thương vong nào được ghi nhận, nhưng một tàu Cảnh sát biển Philippines và một tàu tiếp tế vỏ gỗ do nhân viên Hải quân Philippines điều hành đã bị hư hại.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với các quan chức quân sự và an ninh hàng đầu để thảo luận về các hành động thù địch. Philippines và các quốc gia khác phản đối các yêu sách lãnh thổ bành trướng và không hợp pháp của Bắc Kinh đối với hầu như toàn bộ Biển Đông. Một số nước, như Manila, đã tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ trong bối cảnh những sự cố như vậy gia tăng.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro lên án Trung Quốc vì đã sử dụng “vũ lực tàn bạo” gây nguy hiểm cho các thành viên thủy thủ đoàn Philippines và bóp méo sự thật để che giấu sự xâm lược của họ.
“Chính phủ Philippines coi hành động gây hấn mới nhất của Trung Quốc là vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”, ông Teodoro nói. “Trung Quốc không có quyền hoặc thẩm quyền hợp pháp để tiến hành các hoạt động thực thi pháp luật trong vùng lãnh hải của chúng tôi và trong vùng đặc quyền kinh tế của chúng tôi”.
Ông Teodoro cho biết Tổng thống Philippines Marcos đã ra lệnh điều tra các vụ va chạm. “Chúng tôi đang xem xét những sự cố này một cách nghiêm túc ở các cấp chính quyền cao nhất”, ông nói. “Chính phủ Trung Quốc đang cố tình làm xáo trộn sự thật”.
Manila cũng có kế hoạch giải quyết các sự cố trong các cuộc đàm phán về một bộ quy tắc ứng xử để ngăn chặn xung đột vũ trang ở Biển Đông giữa Bắc Kinh và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, trong đó Philippines là thành viên.
Ông Teodoro cho biết thật là “rất mỉa mai” khi CHND Trung Hoa lên kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán sau khi “trắng trợn coi thường luật pháp quốc tế”.
Yêu sách của CHND Trung Hoa đối với Biển Đông trùng với các tuyên bố lãnh thổ của Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam.
Ngày 22 tháng 10, khoảng năm tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc, hai tàu hải quân và tám tàu đi kèm đã phong tỏa để ngăn chặn hai tàu Cảnh sát biển Philippines và hai tàu khác cung cấp thực phẩm, vật tư khác cho các lực lượng đóng quân tại Bãi Cỏ Mây, Thiếu tướng Cảnh sát biển Philippines Jay Tarriela cho biết.
Một tàu Cảnh sát biển Philippines và một tàu tiếp tế đã bị một tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc và một tàu dân quân hàng hải đánh trúng. Ông Tarriela cho biết chỉ có một chiếc thuyền Philippines được cung cấp vật tư.
Lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc đổ lỗi cho các tàu Philippines về vụ va chạm, tuyên bố Philippines đang vận chuyển vật liệu xây dựng để củng cố tiền đồn của Manila tại bãi cạn.
Hoa Kỳ và các quốc gia đồng minh và đối tác đã bày tỏ tình trạng báo động về các hành động của CHND Trung Hoa. Washington nhắc lại rằng họ sẽ bảo vệ Philippines nếu lực lượng, tàu hoặc máy bay của Philiipines bị tấn công vũ trang, bao gồm cả “lực lượng bảo vệ bờ biển — bất cứ nơi nào ở Biển Đông”.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết: “Hoa Kỳ sát cánh với các đồng minh Philippines của mình khi đối mặt với lực lượng bảo vệ bờ biển và các hành động nguy hiểm và bất hợp pháp của lực lượng dân quân hàng hải Trung Quốc cản trở sứ mệnh tiếp tế của Philippines vào ngày 22 tháng 10 tới Bãi Cỏ Mây”.
Báo cáo cho biết các tàu của CHND Trung Hoa “đã vi phạm luật pháp quốc tế bằng cách cố tình can thiệp vào hoạt động tự do hàng hải trên biển của các tàu Philippines”.
Các lực lượng Hoa Kỳ thực hiện các nhiệm vụ tự do hàng hải và hàng không thường xuyên để duy trì luật pháp quốc tế trong vùng biển tranh chấp.
