Các nhà đầu tư nước ngoài không hài lòng với CHND Trung Hoa trong bối cảnh luật an ninh quốc gia mới, căng thẳng địa chính trị gia tăng

Felix Kim

Khi cuộc khủng hoảng bất động sản ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) ngày càng trở nên tồi tệ, quốc gia này ngày càng trở nên kém hấp dẫn đối với các thực thể kinh doanh nước ngoài. Là trọng điểm của nhiều thập kỷ tăng trưởng kinh tế của CHND Trung Hoa, các công ty và doanh nhân nước ngoài đang phải đối mặt với một môi trường băng giá được tạo ra bởi các chính sách hạn chế của Bắc Kinh trong những gì mà nhiều người dự kiến sẽ là một năm hồi phục trở lại cho sự tham gia kinh doanh quốc tế.

Ông Gábor Holch, cố vấn doanh nghiệp có hơn hai thập kỷ kinh nghiệm tại CHND Trung Hoa và là tác giả của “Trang phục Rồng: Thời đại Hoàng kim của các Nhà điều hành Nước ngoài ở Trung Quốc”, nói với DIỄN ĐÀN: “Khoảng cách giữa người thắng và người thua ở Trung Quốc đang gia tăng”. “Về số lượng, có nghĩa là có bao nhiêu công ty mà chúng ta đang nói đến ở đây, đại đa số những công ty đang giảm dần là các công ty quốc tế .”

Theo Reuters, vào tháng 8 năm 2023 đầu tư bất động sản vào CHND Trung Hoa đã giảm trong tháng thứ 18 liên tiếp, giảm 19,1% so với cùng kỳ năm ngoái, với doanh số bán nhà giảm trong tháng thứ 26 liên tiếp. Với bất động sản chiếm khoảng 25% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của cả nước, với sự liên quan trực tiếp đến sản xuất, dịch vụ và hàng hóa, sự suy giảm là một mối quan tâm nghiêm trọng. Tạp chí tin tức Nikkei Asia của Nhật Bản đưa tin rằng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thậm chí còn giảm mạnh hơn, vốn đã giảm hơn 50% kể từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2022. FDI ước tính chiếm một phần tư giá trị GDP của Trung Quốc trong thập kỷ qua.

Ông Holch cho biết các khoản đầu tư vào lĩnh vực xanh của các công ty nước ngoài mới đến CHND Trung Hoa đã “thực sự dừng lại”. Các khoản đầu tư như vậy liên quan đến việc một công ty thành lập hoạt động ở một quốc gia khác.

Theo cuộc khảo sát gần đây của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Thượng Hải, chỉ 68% doanh nghiệp Hoa Kỳ tại CHND Trung Hoa có lãi vào năm 2022, trong khi chỉ 52% tin rằng năm 2023 sẽ tốt hơn. Điều này, bất chấp hy vọng trước đó rằng môi trường cho các doanh nghiệp nước ngoài sẽ cải thiện sau đại dịch.

Reuters đưa tin, các luật mới do Bắc Kinh đưa ra đã làm lạnh hơn nữa FDI. Các doanh nghiệp nước ngoài phải đối mặt với rủi ro tuân thủ vì luật quan hệ đối ngoại mà cảnh báo chống lại “các hành vi” gây tổn hại đến lợi ích quốc gia của CHND Trung Hoa cũng như một đạo luật chống gián điệp mà cấm chia sẻ thông tin không xác định liên quan đến an ninh quốc gia.

Theo Reuters, tại Hội nghị thượng đỉnh Bund của các nhà lãnh đạo tài chính ở Thượng Hải vào tháng 9 năm 2023, ông Valdis Dombrovskis, Cao ủy thương mại của Liên minh châu Âu, cho biết: “Câu hỏi về sự không chắc chắn pháp lý liên quan đến dữ liệu … đang gây ra sự lo lắng thực sự giữa các công ty châu Âu tại Trung Quốc”.

Quyết định của Bắc Kinh nhằm tăng cường mối liên kết với Nga bất chấp cuộc xâm lược vô cớ của Moscow vào Ukraine đã làm gia tăng sự hoài nghi giữa các doanh nghiệp châu Âu tại thị trường Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp trong số đó đang chuyển đầu tư sang các quốc gia khác khi căng thẳng địa chính trị đè nặng lên mối lo ngại của các nhà đầu tư.

Ông Holch cho biết, việc các doanh nghiệp quốc tế rời khỏi CHND Trung Hoa có thể mang lại lợi ích cho các thị trường Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương khác.

Ông nói: “Tôi nghĩ rằng hệ thống của họ [Trung Quốc] sẽ ngày càng không tương thích với phần còn lại của thế giới”. “Không ai có thể cung cấp loại cơ sở hạ tầng mà Trung Quốc cung cấp — cả cơ sở hạ tầng cố định như tàu hỏa, đường bộ, điện, v.v., và cả cơ sở hạ tầng con người. Nhưng các công ty đang cố gắng chuyển dịch sản xuất sang … những nơi như Bangladesh và ở mức cao hơn một chút, họ đang cố gắng chuyển dịch nó sang những nơi như Hàn Quốc và một số nước Đông Nam Á.”

Felix Kim là phóng viên DIỄN ĐÀN thường trú tại Seoul, Hàn Quốc.