Đông Bắc ÁĐông Nam ÁKhu vực Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở / FOIPQuan hệ Đối tác

Nhật Bản, Philippines tăng cường hợp tác quốc phòng khi có cùng mối lo ngại về an ninh

Nhân viên DIỄN ĐÀN

Khi Nhật Bản công bố kế hoạch chưa từng có vào đầu năm 2023 với mục tiêu tăng cường quốc phòng và an ninh ở các nước có cùng chí hướng, Philippines đứng ở vị trí cao trong danh sách của Nhật Bản. Hãng tin Reuters đưa tin, chương trình Hỗ trợ An ninh Chính thức của Tokyo dự kiến sẽ cung cấp cho Manila thông tin liên lạc bằng radar và vệ tinh để tăng cường an ninh hàng hải, bao gồm cả việc bảo vệ các tuyến đường chính của nước này ở Biển Đông đang tranh chấp. Thông báo này được đưa ra sau khi Nhật Bản cam kết viện trợ phát triển và đầu tư tư nhân trị giá gần 103 nghìn tỷ đồng (4,3 tỷ đô la Mỹ) tại Philippines.

Chỉ vài tháng sau, Nhật Bản, Philippines và Mỹ đã lần đầu tiên tham gia các cuộc tập trận ba bên. Cuộc tập trận khai mạc giữa lực lượng Tuần duyên các nước với sự tham gia của hơn 500 nhân sự tại vùng biển ngoài khơi tỉnh Bataan của Philippines nhằm diễn tập hoạt động chống khủng bố, chống cướp biển và các hoạt động tìm kiếm cứu nạn.

Nhật Bản, Philippines và Hoa Kỳ tổ chức cuộc tập trận của Cảnh sát biển ba bên đầu tiên ở Biển Đông vào tháng 6 năm 2023.

Hoạt động mang tính cột mốc này đánh dấu quá trình tương tác quốc phòng ngày càng sâu sắc giữa Manila và Tokyo, được Hoa Kỳ thúc đẩy và xây dựng dựa trên nhiều thập kỷ hợp tác kinh tế và trao đổi văn hóa. Felix Chang, thành viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (Foreign Policy Research Institute) có trụ sở tại Hoa Kỳ, cho biết Philippines luôn là ưu tiên trong chính sách kéo dài hàng thập kỷ của Nhật Bản nhằm làm phong phú thêm các mối quan hệ an ninh ở Đông Nam Á.

Ông Chang viết rằng những thách thức an ninh chung khiến mối quan hệ hợp tác biến thành phản ứng tự nhiên đối với cả hai quốc gia quần đảo, vốn đã “trải qua áp lực an ninh gia tăng đều đặn từ Bắc Kinh”. “Đối với Philippines, điều này được thể hiện trong việc Trung Quốc đe dọa hàng hải, chiếm đóng Rạn Đá Vành Khăn nếu có cơ hội và phong tỏa Bãi cạn Scarborough gần Quần đảo Trường Sa đang tranh chấp”, ông Chang viết. “Trung Quốc tuyên bố vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông gần Nhật Bản và quấy rối các tàu Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku đang tranh chấp”.

Nhật Bản và Philippines là đồng minh theo hiệp ước với Hoa Kỳ. Các quốc gia này cũng là láng giềng của Đài Loan, nơi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tiếp tục tăng cường áp lực quân sự, đe dọa lặp đi lặp lại nhằm sáp nhập hòn đảo được cai trị dân chủ này bằng vũ lực. Với tầm quan trọng của eo biển Đài Loan đối với vận tải thương mại trên toàn thế giới, cuộc khủng hoảng nếu diễn ra ở Đài Loan sẽ không chỉ đe dọa Nhật Bản và Philippines mà còn đưa hàng nghìn tỷ đô la trong hoạt động kinh tế toàn cầu vào tình trạng rủi ro.

Vào tháng 2 năm 2023, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã thống nhất rằng lực lượng quốc phòng hai nước sẽ hợp tác trong các hoạt động cứu trợ thiên tai ở Philippines, tờ Asahi Shimbun của Nhật Bản đưa tin. Thỏa thuận này được coi là động thái hướng tới một hiệp ước cho phép lực lượng của mỗi quốc gia huấn luyện trong lãnh thổ của quốc gia kia. Các cuộc đàm phán về Thỏa thuận Tiếp cận Đối ứng (Reciprocal Access Agreement) bắt đầu vào năm 2022 với mục đích tăng cường khả năng tương tác, theo truyền thông địa phương.

Một thỏa thuận mở rộng hơn, tương tự như Hiệp ước Thăm viếng Quân sự (Visiting Forces Agreement), cũng có thể sắp diễn ra. Theo trang web Asia Times, trong phiên điều trần quốc hội tháng 8 năm 2023 về tình hình căng thẳng ở Biển Đông, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo cho biết rằng Manila đang bố trí một thỏa thuận như vậy với một đối tác quan trọng “gần Trung Quốc”. Thoả thuận này sẽ cho phép các quốc gia mở rộng các cuộc tập trận quân sự chung và trao đổi thiết bị quốc phòng, đồng thời có thể dẫn đến các hoạt động chung trong những tình huống bất ngờ.

“Nhật Bản là quốc gia đồng minh của chúng tôi. Trong bối cảnh các tranh chấp lãnh thổ đang diễn ra trên vùng biển của mình, chúng tôi sẽ được hưởng lợi từ quan hệ hợp tác an ninh mạnh mẽ hơn với các đồng minh của mình”, Chủ tịch Thượng viện Philippines Juan Miguel Zubiri cho biết vào đầu năm 2023, theo Asia Times.

Cũng theo Asia Time, trong cuộc họp vào tháng 8 với người đứng đầu đảng chính trị Komeito của Nhật Bản, ông Marcos nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác an ninh song phương trong việc “duy trì hòa bình và cho phép tự do thương mại và vận tải ở Biển Đông”.

Ông cũng nhấn mạnh cam kết hợp tác ba bên giữa Nhật Bản, Philippines và Hoa Kỳ. Theo các nhà phân tích, cam kết hợp tác là trọng tâm để mở rộng răn đe trên khắp khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và đặc biệt là ở các tuyến đường thủy tranh chấp như Biển Đông và Eo biển Đài Loan.

Những bài viết liên quan

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button