Nhật Bản, HOA KỲ hợp tác về tên lửa đánh chặn siêu thanh

Felix Kim

Nhật Bản và Hoa Kỳ đã bắt tay triển khai một liên doanh để chống lại mối đe dọa ngày càng tăng của tên lửa siêu thanh từ các quốc gia như Bắc Triều Tiên, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) và Nga. Nỗ lực chung nhằm phát triển một hệ thống tên lửa có khả năng đánh chặn vũ khí siêu thanh trong giai đoạn bay lượn của chúng, thể hiện một bước nhảy vọt đáng kể trong công nghệ quốc phòng.

Vào giữa tháng 8 năm 2023 Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (DOD) đã tiết lộ chương trình Phát triển Hợp tác Đánh chặn Giai đoạn Lượn (GPI) sau các cuộc thảo luận trong cuộc họp của Ủy ban Tư vấn An ninh (2+2) giữa các đồng minh vào tháng 01 năm 2023.

Sự xuất hiện của các khả năng siêu thanh tấn công đe dọa an ninh và ổn định khu vực.

Các tên lửa siêu thanh, có khả năng di chuyển nhanh gấp năm lần tốc độ âm thanh — hơn 6.000 km mỗi giờ — đặt ra những thách thức đối với các hệ thống phòng thủ tên lửa thông thường. Tốc độ cao, khả năng cơ động và đường bay ở độ cao thấp khiến chúng khó theo dõi và đánh chặn bằng các hệ thống radar truyền thống. Chương trình GPI được thiết kế để phá hủy các tên lửa siêu thanh trong giai đoạn bay lượn của chúng, phân đoạn bay của chúng giữa lúc phóng và trở lại bầu khí quyển, khi chúng dễ bị tổn thương nhất.

Tờ báo Kyodo News của Nhật Bản đưa tin rằng sự hợp tác GPI của Tokyo và Washington diễn ra trong bối cảnh lo ngại về các vụ thử tên lửa đạn đạo lặp đi lặp lại của Triều Tiên vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và những tiến bộ trong công nghệ tên lửa. Việc CHND Trung Hoa tăng cường các hoạt động quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, bao gồm các cuộc tập trận chung với Nga, cũng đã gây ra báo động.

GPI là dự án lần thứ hai về phát triển chung một tên lửa đánh chặn của Nhật Bản và Hoa Kỳ, sau tên lửa tiêu chuẩn (SM)-3 Block 2A, kế thừa SM-3 Block 1A mà được phát triển độc quyền bởi Hoa Kỳ.

Theo Kyodo News, Nhật Bản ban đầu xem xét tăng cường các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện có để giải quyết mối đe dọa từ vũ khí siêu thanh, chẳng hạn như tên lửa dẫn đường đất đối không tầm trung Type-03 của Lực lượng phòng vệ mặt đất Nhật Bản (JSDF) và tên lửa đánh chặn Standard Missile-6 của Lực lượng phòng vệ biển Nhật Bản (JMSDF). Tuy nhiên, những hệ thống này chủ yếu tập trung vào việc đánh chặn tên lửa trong giai đoạn cuối cùng của chúng, đòi hỏi phải phát triển khả năng bắn hạ chúng trong giai đoạn lượn.

Hoa Kỳ cũng đang phát triển các tên lửa đánh chặn phóng từ tàu khu trục Aegis để tham gia vào các vũ khí siêu thanh trong giai đoạn bay lượn, mà có thể phù hợp với dự án GPI.

Theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, chương trình GPI phù hợp với Biên bản ghi nhớ Hoa Kỳ – Nhật Bản ký năm 2023 về các dự án nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm và đánh giá, nhằm tìm cách tăng cường khả năng răn đe của các đồng minh.

Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Hoa Kỳ đang chủ trì chương trình GPI phối hợp với các công ty quốc phòng như Raytheon và Northrop Grumman.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tuyên bố: “Việc phát triển khả năng phản siêu thanh là một nhu cầu cấp bách đối với cả hai nước để giải quyết các thách thức ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, bao gồm sự xuất hiện của các khả năng tên lửa siêu thanh tấn công và các khả năng tên lửa tinh vi khác cho các hành động cưỡng chế tiềm tàng”. “Hợp tác phát triển GPI sẽ xây dựng dựa trên sự hợp tác phòng thủ tên lửa lâu dài giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản cũng như tăng cường tư thế răn đe của Liên minh.”

Felix Kim là phóng viên DIỄN ĐÀN thường trú tại Seoul, Hàn Quốc.