Hoa Kỳ thực thi luật hàng hải xung quanh Palau
THE ASSOCIATED PRESS
Vào tháng 8 năm 2023, Tuần duyên Hoa Kỳ cho biết Hoa Kỳ đã ký thỏa thuận mới với Palau, cho phép tàu Hoa Kỳ đơn phương thực thi các quy định hàng hải trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Quốc đảo Thái Bình Dương này.
Thỏa thuận này diễn ra sau lời kêu gọi của Tổng thống Palau về sự giúp đỡ của Washington để ngăn chặn “các hoạt động không mong muốn” của Bắc Kinh ở vùng biển ven bờ.
Trong một tuyên bố, Tuần duyên Hoa Kỳ cho biết rằng theo thỏa thuận này, các tàu Tuần duyên Hoa Kỳ có thể thực thi các quy định bên trong EEZ của Palau thay mặt cho quốc gia này mà không có sự hiện diện của sĩ quan người Palau.
Trích dẫn từ thông cáo báo chí, Tổng thống Palau Surangel S. Whipps Jr. cho biết: “Thỏa thuận này giúp Palau giám sát vùng đặc quyền kinh tế của mình, bảo vệ chống lại việc đánh bắt cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không được kiểm soát, cũng như ngăn chặn các tàu không được mời tiến hành các hoạt động đáng nghi ngờ trong vùng biển của chúng tôi”.
“Chính những loại quan hệ đối tác này giúp chúng tôi hướng tới mục tiêu chung là hòa bình và thịnh vượng trong khu vực.”
Tuyên bố không đề cập đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC), nhưng vào tháng 6, Tổng thống Whipps nói với các phóng viên ở Tokyo rằng ba tàu Trung Quốc đã thực hiện các chuyến xâm nhập “không được mời” vào vùng biển của nước này kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2021, cũng như nhấn mạnh sự cần thiết phải có thêm sự ủng hộ của Hoa Kỳ vào thời điểm đó để tăng cường việc răn đe chống lại các động thái gây hấn của CHND Trung Hoa trong khu vực.
Tổng thống Whipps nói: “Hoa Kỳ chịu trách nhiệm về an ninh của chúng tôi và chúng tôi cũng sẽ thông báo cho họ rằng chúng tôi cần họ tham gia và giúp chúng tôi ngăn chặn bất kỳ hoạt động không mong muốn nào”.
Căng thẳng đang gia tăng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương khi Đảng Cộng sản Trung Quốc bám vào các yêu sách hàng hải rộng lớn và đẩy lùi Hoa Kỳ và các đồng minh.
Cùng thời điểm thỏa thuận với Palau được ký kết vào tuần trước, hai tàu thuyền của Philippines, với một máy bay giám sát trên không của Hải quân Hoa Kỳ, đã xâm phạm lệnh phong tỏa của lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc ở Biển Đông đang tranh chấp nhằm cung cấp vật tư cho các lực lượng Philippines bảo vệ một bãi cạn đang tranh chấp.
Đây là sự bùng phát mới nhất từ các tranh chấp lãnh thổ lâu đời ở vùng biển bận rộn liên quan đến CHND Trung Hoa cũng như không chỉ ảnh hưởng đến Philippines mà còn cả Brunei, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam.
Vào tháng 6 năm 2023, Tổng thống Whipps cáo buộc Bắc Kinh tiến hành các hoạt động khảo sát ở vùng biển Palau và cho rằng nước này có thể bị Bắc Kinh trừng phạt vì lập trường về Đài Loan.
Palau là một trong số ít các quốc gia công nhận Đài Loan và duy trì quan hệ ngoại giao với hòn đảo này, mà đã tách khỏi Trung Quốc đại lục trong cuộc nội chiến năm 1949 và thành lập một chính phủ tách biệt với những người cộng sản ở Bắc Kinh.
Ở những nơi khác ở Thái Bình Dương, chính phủ Quần đảo Solomon đã bị thuyết phục chuyển sự công nhận ngoại giao của Đài Loan sang Trung Quốc vào năm 2019. Kể từ đó, Solomon đã ký hiệp ước an ninh bí mật với CHND Trung Hoa, điều này đã làm dấy lên lo ngại rằng nó có thể mang lại cho Bắc Kinh vị thế quân sự ở khu vực Nam Thái Bình Dương.
Hoa Kỳ đã phản công bằng các động thái ngoại giao của riêng mình, bao gồm cả việc mở đại sứ quán ở Quần đảo Solomon.
Thỏa thuận với Palau tương tự như thỏa thuận được ký kết với Liên bang Micronesia vào cuối năm 2022, và sau đó Tuần duyên Hoa Kỳ đã tiến hành đổ bộ quốc gia Thái Bình Dương này.
Vào tháng 5, Hoa Kỳ cũng đã ký thỏa thuận quốc phòng song phương với Papua New Guinea, cho phép Tuần duyên Hoa Kỳ tiến hành các chuyến đổ bộ lần đầu tiên cùng với các đối tác địa phương trong EEZ của Papua New Guinea vào cuối năm nay.
Tuần duyên Hoa Kỳ cho biết các thỏa thuận cho thấy “sự đầu tư liên tục của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ các nguồn tài nguyên chung và lợi ích về an toàn và an ninh hàng hải.”
Tuần duyên cho biết: “Sự thống nhất nỗ lực này với các quốc đảo Thái Bình Dương, bao gồm cả sự hợp tác với Palau, tăng cường khả năng tập thể của chúng tôi để bảo vệ tài nguyên và duy trì một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở cho tất cả các quốc gia tuân thủ luật pháp”.
