Sự Hội Tụ Xoay quanh Vấn đề An ninh

Nhân viên của DIỄN ĐÀN

Những lợi ích an ninh chung đang quy tụ trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương để hình thành một năng lực an ninh tập thể mà đang tiếp tục phát triển.

Các nhà phân tích quốc phòng cho biết, mặc dù khu vực này chưa sẵn sàng cho một loạt các hiệp ước hoặc thỏa thuận chi tiết mà ràng buộc các quốc gia trong những cam kết quốc phòng, nhưng nhiều quốc gia đang tập hợp xung quanh các mối đe dọa an ninh chung để tăng cường sự gắn kết một cách không chính thức và cải thiện sự hợp tác và tương tác quân sự.

Số lượng ngày càng tăng của các cuộc tập trận quân sự đa phương thể hiện dấu hiệu rõ ràng nhất của xu hướng này. Cobra Gold, bắt đầu vào năm 1982 như một cuộc tập trận song phương giữa Thái Lan và Hoa Kỳ, đã phát triển thành một trong những cuộc tập trận đa quốc gia lớn nhất thế giới, với sự tham gia của 20 quốc gia từ khắp khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, bao gồm Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Singapore và Hàn Quốc. Garuda Shield, xuất phát là một cuộc tập trận song phương, đã trở thành đa phương vào năm 2022 để bao gồm 12 quốc gia cùng với các đối tác ban đầu là Indonesia và Hoa Kỳ. Tương tự, Malabar khởi nguồn là giữa Ấn Độ và Hoa Kỳ, bây giờ thường xuyên bao gồm Úc và Nhật Bản. Cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương (Rim of the Pacific) có quy mô cực kỳ lớn, được tiến hành trong và xung quanh quần đảo Hawaii và Nam California, là đỉnh cao của phong trào đa phương vào năm 2022 với 26 quốc gia tham gia: Úc, Brunei, Canada, Chile, Colombia, Đan Mạch, Ecuador, Pháp, Đức, Ấn Độ, Indonesia, Israel, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, Hà Lan, New Zealand, Peru, Philippines, Singapore, Hàn Quốc, Sri Lanka, Thái Lan, Tonga, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã thảo luận về xu hướng an ninh này trong bài phát biểu quan trọng của mình tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore vào tháng 6 năm 2022: “Nhìn ra khắp thế giới, một loạt các chủ thể, bao gồm Úc, Liên minh Châu Âu, Pháp, Đức, Ấn Độ, Ý, Hà Lan, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, tất cả đều đã đặt ra tầm nhìn cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, chia sẻ một tầm nhìn chung tổng thể,” ông phát biểu tại diễn đàn thường niên lần thứ 19, được tài trợ bởi Viện Quốc tế về Nghiên cứu Chiến lược. “Các đối tác cùng chí hướng đang hành động theo sáng kiến của riêng họ, không phải theo mệnh lệnh của người khác. Đây chính là khái niệm cốt lõi về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở, dựa trên tính bao trùm.”

Sự hiện diện của nhiều quốc gia và các cuộc tập trận có sự hợp tác ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng chứng tỏ các quốc gia muốn đạt được hòa bình và ổn định đang tìm đến với nhau. Úc, Pháp, Đức, Nhật Bản, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đều đã tham gia vào các hoạt động như vậy trong năm qua.

Mở rộng Chủ nghĩa Song phương

Ở tâm điểm của sự hội tụ tập thể xoay quanh vấn đề an ninh, các quốc gia trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đã và đang củng cố một loạt các mối quan hệ song phương ở cấp độ nền tảng, tham gia vào các cuộc tập trận quân sự, đào tạo và các hoạt động trao đổi khác. Ví dụ, Nhật Bản và Singapore đã trao đổi các chuyến thăm cảng. Quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang được thắt chặt. Theo tờ The Korea Herald, vào tháng 6 năm 2022, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Park Jin đã tiến tới bình thường hóa hợp tác an ninh với Nhật Bản. Trong khi đó, Úc và Nhật Bản đã tăng cường các liên kết quốc phòng thực tế, với các kế hoạch được công bố vào tháng 6 năm 2022 để “nâng cao mức độ phức tạp” của các cuộc tập trận và hoạt động chung của họ, theo hãng Thông tấn Kyodo.

Vài ngày sau Đối thoại Shangri-La, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản lúc đó là ông Nobuo Kishi đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng mới của Úc là ông Richard Marles tại Tokyo. “Rõ ràng là khu vực của chúng ta đang phải đối mặt với một loạt các tình huống chiến lược phức tạp nhất mà chúng ta từng gặp phải kể từ khi Thế chiến II kết thúc, và những điều khu vực làm thực sự có tầm ảnh hưởng”, ông Marles đã phát biểu tại một cuộc họp báo chung, theo tin từ The Associated Press (AP). “Chỉ bằng cách làm việc cùng nhau, chúng ta mới có thể duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đóng góp vào sự cân bằng hiệu quả của sức mạnh quân sự và đảm bảo rằng khu vực của chúng ta duy trì được sự ổn định, hòa bình và thịnh vượng”.

Ngoài việc thảo luận các mối quan tâm của họ về việc Nga xâm lược Ukraina, các bộ trưởng còn cho biết họ phản đối bất kỳ sự thay đổi đơn phương nào về hiện trạng ở các vùng biển Hoa Đông và Biển Đông và tiếp tục cam kết với một tầm nhìn chung về một trật tự quốc tế “tự do và rộng mở” ở các vùng biển này. Ông Kishi phát biểu: “Điều quan trọng là phải tăng cường sự hợp tác với các đối tác trong khu vực, đặc biệt là với ASEAN [Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á] và các đảo ở Thái Bình Dương, để duy trì và củng cố khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở”.

Sau đó vào tháng 6 năm 2022, ông Marles đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh tại New Delhi cho cuộc họp song phương đầu tiên của các bộ trưởng quốc phòng hai nước và để tăng cường sự hợp tác an ninh. “Trật tự quốc tế dựa trên luật lệ mà đã mang lại hòa bình và thịnh vượng cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong nhiều thập kỷ qua đang chịu áp lực, khi chúng ta phải đối mặt với những thay đổi trong trật tự địa chiến lược. Úc sẵn sàng hợp tác chặt chẽ hơn với Ấn Độ để hỗ trợ một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương rộng mở, hòa nhập và kiên cường”, ông Marles cho biết. 

Các nhà lãnh đạo quốc phòng Ấn Độ cũng đã tổ chức những cuộc hội đàm tương tự với những người đồng cấp của họ từ Nhật Bản và Hoa Kỳ vào cùng thời điểm đó. Trong năm qua, các nhà lãnh đạo từ Úc và Indonesia, Úc và Hàn Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc, và Indonesia và Hàn Quốc đã thực hiện hành động tương tự. Đây là bằng chứng cho thấy ngày càng nhiều quốc gia Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang tìm cách củng cố những mối quan hệ song phương.

Các quốc gia quan tâm đến vấn đề an ninh cũng đang tăng cường sự tham gia vào các sáng kiến quốc phòng và an ninh do ASEAN chủ trì, bao gồm Diễn đàn Khu vực ASEAN và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng. Theo AP, vào giữa tháng 6 năm 2022, các bộ trưởng ngoại giao từ Ấn Độ và ASEAN đã triệu tập một cuộc họp đặc biệt để thắt chặt mối quan hệ giữa những áp lực gia tăng về an ninh lương thực và năng lượng, giá cả và chuỗi cung ứng mà đã trở nên trầm trọng hơn do cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina và căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc).

Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar nói: “Ấn Độ hoàn toàn ủng hộ một ASEAN mạnh mẽ, thống nhất, thịnh vượng, với vai trò trung tâm ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương được công nhận đầy đủ”. Ấn Độ và ASEAN đã là đối tác đối thoại trong hơn 30 năm qua. Theo AP, ông Jaishankar đã thúc đẩy việc tăng cường kết nối trên bộ và trên biển giữa các thành viên ASEAN; sáng kiến Kết nối ASEAN – Ấn Độ bao gồm việc nâng cấp đường cao tốc Ấn Độ – Miến Điện – Thái Lan.

Các mối quan hệ ba bên cũng đang chứng tỏ vai trò then chốt trong việc bồi đắp an ninh tập thể. Ví dụ, đoàn kết xung quanh các điểm nóng của Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, các nhà lãnh đạo an ninh của Úc, Nhật Bản và Hoa Kỳ đã tổ chức các cuộc đàm phán mỗi năm trong hơn một thập kỷ qua, và ba quốc gia thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận chung như Southern Jackaroo và Cope North. “Về sự ổn định của Bán đảo Triều Tiên, Hoa Kỳ, Úc và Nhật Bản có chung lịch sử là những cam kết quân sự đang tiếp tục với Hàn Quốc — mới đây vào năm ngoái, Úc đã triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình đến Bộ Tư lệnh Liên Hợp Quốc ở Khu vực Phi Quân sự. Bất kỳ cuộc đối đầu quân sự nào trên bán đảo sẽ ngay lập tức kích hoạt các lực lượng của Hoa Kỳ, Nhật Bản và Úc và gây ra những hậu quả trực tiếp cho các quốc gia đó”, bà Hayley Channer, một nghiên cứu viên cấp cao về chính sách của Trung tâm Perth USAsia, một tổ chức tư vấn đối ngoại độc lập có trụ sở tại Úc, đã viết trên tạp chí trực tuyến The Diplomat vào tháng 6 năm 2022.

Các sáng kiến ba bên để thúc đẩy quan hệ ngoài khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương cũng đang hiện thực hóa, chẳng hạn như việc thiết lập AUKUS mới đây, một liên minh an ninh giữa Úc, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ

Tầm nhìn Chung

Hành động tập thể cũng góp phần làm nền tảng cho Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cập nhật của Hoa Kỳ được Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden công bố vào tháng 2 năm 2022. Theo chiến lược này, Hoa Kỳ sẽ tận dụng năng lực tập thể của các quốc gia trong khu vực và năm đối tác theo hiệp ước của mình thông qua một loạt các mối quan hệ và tổ chức chính thức và không chính thức để xây dựng năng lực tập thể. Tiến sĩ Joshy M. Paul, một nghiên cứu viên thuộc Trung tâm Nghiên cứu Sức mạnh Không quân ở New Delhi, đã viết trong một bài luận trên trang web của tổ chức này. “Thay vì phụ thuộc vào năng lực quan trọng của mỗi Hoa Kỳ trong việc đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở, chiến lược này tìm kiếm năng lực quan trọng của các quốc gia trong khu vực để đóng góp vào an ninh khu vực. Chiến lược cũng thể hiện rằng không phải Hoa Kỳ áp đặt tầm nhìn đơn phương của mình lên các quốc gia trong khu vực, mà thay vào đó Hoa Kỳ rất coi trọng những lựa chọn của các quốc gia khu vực như quyền tự chủ chiến lược của Ấn Độ, Nhật Bản đặt kinh tế làm ưu tiên cao hơn vấn đề an ninh, vai trò trung tâm của ASEAN trong chủ nghĩa đa phương châu Á và các hành động của Úc để cân bằng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.”

Theo ông Kurt Campbell, Phó trợ lý của Tổng thống kiêm điều phối viên các vấn đề Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương trong Hội đồng An ninh Quốc gia, để tăng cường an ninh khu vực, Hoa Kỳ cũng đang tăng cường hợp tác với các quốc đảo Thái Bình Dương (Pacific Island Countries – PIC). “Chúng tôi không coi những gắn kết này là điều hiển nhiên,” ông nói với những người tham gia tại một sự kiện Sáng kiến Đối tác Thái Bình Dương vào tháng 6 năm 2022 của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Center for Strategic and International Studies – CSIS) ở Washington, D.C. “Điều chúng tôi cũng cho là quan trọng là bảo vệ chủ quyền. Chủ quyền giữ vị trí trung tâm trong cách chúng tôi nhìn nhận tổng thể về Thái Bình Dương. Bất kỳ sáng kiến nào làm tổn hại hoặc nghi ngờ chủ quyền đó, tôi nghĩ là chúng tôi sẽ thấy lo ngại”, ông Campbell nói, theo một bản ghi của sự kiện này, có tiêu đề “Xây dựng một Chương trình nghị sự Thái Bình Dương Xanh cho Thế kỷ 21” (“Building a Blue Pacific Agenda for the 21st Century”).

“Khẩu hiệu của chúng tôi sẽ là, không có gì ở Thái Bình Dương mà không có sự tham gia của Thái Bình Dương. Chúng tôi sẽ không đưa ra quyết định hoặc cam kết mà không có sự tham gia chặt chẽ hết mức có thể với các đối tác Thái Bình Dương,” ông nói. “Chúng tôi sẽ thực hiện việc này theo cách công khai, minh bạch nhất. Và trọng tâm của chúng tôi, xin nhắc lại, sẽ là đối phó với các vấn đề nơi người dân các đảo Thái Bình Dương sinh sống, cố gắng giải quyết các vấn đề trọng điểm đó — từ COVID đến phục hồi, đẩy mạnh du lịch, thương mại, đủ mọi khía cạnh — mà chúng tôi tin rằng sẽ hồi sinh trong thế kỷ 21.”

“Người dân Thái Bình Dương và các chính phủ của họ sẽ hoan nghênh một mối quan hệ đối tác bền vững với Hoa Kỳ mà sẽ tồn tại trong nhiều năm”, đại sứ Fiji tại Liên Hợp Quốc, ông Satyendra Prasad, phát biểu trước những người tham gia sự kiện, kêu gọi “một mối quan hệ được nâng cao và rộng lớn hơn nhiều giữa Hoa Kỳ và Thái Bình Dương. Và sẽ có sự ổn định tốt trên các lĩnh vực mà chúng tôi đang hợp tác sâu.”

Trong sự kiện CSIS, ông Fatumanava-o-Upolu III Pa ‘olelei Luteru, đại sứ Samoa tại Liên Hợp Quốc, đã vận động Hoa Kỳ hỗ trợ các quốc đảo tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi và khuyến khích mở rộng một hiệp ước của Hoa Kỳ với các PIC liên quan đến việc đánh bắt cá ngừ.

Úc, Nhật Bản, New Zealand và Vương quốc Anh cũng đã thể hiện ý định tăng cường quan hệ với các PIC vào năm 2022 trong bối cảnh Trung Quốc nỗ lực để tăng những liên kết về mặt kinh tế, quân sự và trị an với khu vực này, theo Reuters đưa tin. 

Không nói thẳng ra là Trung Quốc, nhưng ông Luteru ghi nhận rằng “trong bối cảnh các quốc gia Thái Bình Dương của chúng tôi, chúng tôi hoàn toàn nhận thức được mình đang đối mặt với điều gì”.

Vào cuối tháng 9 năm 2022, Hoa Kỳ đã củng cố cam kết của mình với các PIC tại hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Hoa Kỳ và Đảo Thái Bình Dương được tổ chức tại Washington, D.C. Trong sự kiện này, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã công bố các chương trình được mở rộng trị giá hơn 19 nghìn tỷ đồng (810 triệu đô la Mỹ). Hoa Kỳ đã cung cấp hơn 35 nghìn tỷ (1,5 tỷ đô la Mỹ) cho các Đảo Thái Bình Dương trong thập kỷ qua.

Hợp tác Toàn cầu

Các quốc gia có cùng chí hướng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng đang ngày càng tìm kiếm các diễn đàn quốc tế để giúp chống lại các mối đe dọa an ninh mới xuất hiện. Ví dụ, ông Kishida và Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã tham dự hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (North Atlantic Treaty Organization – NATO) tại Madrid vào cuối tháng 6 năm 2022, bày tỏ ý định của họ về việc mở rộng hợp tác với nhóm xuyên Đại Tây Dương. “Cuộc xâm lược của Nga [vào Ukraina] vi phạm hòa bình và trật tự thế giới và không bao giờ có thể được dung thứ”, ông Kishida đã phát biểu khi công bố về kế hoạch tham dự hội nghị thượng đỉnh, theo Bloomberg. Trong khi đó, các quan chức Hàn Quốc cho biết họ mong được tăng cường chia sẻ thông tin, các cuộc tập trận kết hợp và hợp tác nghiên cứu với NATO.

Về phần mình, NATO cho biết việc thắt chặt các mối quan hệ với Úc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc là một ưu tiên và họ cũng đang tăng cường hợp tác với các đối tác trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương về không gian mạng, công nghệ và an ninh hàng hải, cùng với những thách thức khác, theo một thông cáo báo chí vào tháng 6 năm 2022 của NATO. “Trong môi trường phức tạp hiện nay, các mối quan hệ với những đối tác cùng chí hướng trên toàn cầu đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề an ninh xuyên suốt và những thách thức toàn cầu, cũng như để bảo vệ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”, thông cáo cho biết.

“An ninh của châu Âu và châu Á có sự kết nối chặt chẽ, đặc biệt là giờ đây, khi cộng đồng quốc tế đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng,” ông Kishi, khi đó là Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, cho biết.

An ninh Kinh tế

Những mối quan hệ an ninh được thắt chặt ngày càng liên quan mật thiết đến lĩnh vực kinh tế. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đã khích lệ sự hợp tác toàn diện hơn trong an ninh và kinh tế để giảm thiểu rủi ro từ thái độ hiềm khích bằng cách trao cho các quốc gia quyền lợi trong thành công kinh tế của nhau trong bài phát biểu chủ đạo của ông tại Hội nghị Quốc tế lần thứ 27 về Tương lai của châu Á vào cuối tháng 5 năm 2022 ở Tokyo.

Theo tờ The Straits Times, ông đã nói: “An ninh không chỉ là vấn đề của một quốc gia riêng lẻ, bởi vì mỗi quốc gia sẽ làm những điều chúng ta đang cố gắng làm để chúng ta được an toàn”. “Từ góc độ tập thể, tất cả chúng ta đều có thể khiến người khác cảm thấy không an toàn, và sau đó tất cả chúng ta đều có thể lâm vào tình cảnh tồi tệ hơn. Vì vậy, chúng ta cũng phải hợp tác với các quốc gia khác để đảm bảo an ninh tập thể.”

Vì lý do này, Singapore đang tham gia vào cả Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific Economic Framework – IPEF) của Hoa Kỳ, được khởi động vào tháng 5 năm 2022, cũng như những sáng kiến phát triển của Trung Quốc như Một vành đai, Một con đường (One Belt, One Road, One OBOR), ông Lý giải thích. IPEF sẽ giúp những người tham gia củng cố các mối quan hệ và tham gia vào các vấn đề kinh tế và thương mại có vai trò then chốt đối với khu vực. “Tôi không thấy rằng hai cách tiếp cận không thể tồn tại cùng nhau hoặc chỉ vì một bên đang tăng cường hợp tác, điều đó có nghĩa là có hại cho bên kia”, ông Lý nói với các phóng viên.

Nhiều quốc gia tiếp tục hành động lập lờ về chương trình cơ sở hạ tầng của Trung Quốc bất kể những cạm bẫy tài chính và an ninh rõ ràng trong các dự án OBOR trên toàn thế giới. Tuy nhiên, những quốc gia khác đang hành động dựa trên những bài học rút ra từ các quốc gia đã gục ngã trước những phương thức cho vay nhằm trục lợi của Trung Quốc và những quốc gia khác có nền kinh tế không đứng vững trong đại dịch COVID-19. Các đồng minh và quốc gia đối tác tiếp tục cung cấp các giải pháp thay thế cho tiền đầu tư của Trung Quốc, vốn gắn chặt với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Vào năm 2019, Úc, Nhật Bản và Hoa Kỳ đã ra mắt Mạng lưới Điểm Xanh (Blue Dot Network) để thúc đẩy sự phát triển của cơ sở hạ tầng. Phối hợp với các quốc gia như Ấn Độ, mạng lưới này đang thúc đẩy các dự án bền vững, bao gồm thông qua Blue Dot Marketplace đã được lên kế hoạch để hỗ trợ các quốc gia trong việc thiết lập cơ sở hạ tầng có tính đến an ninh lương thực, y tế và thiên tai. Đối thoại An ninh Bộ tứ (Quadrilateral Security Dialogue), hay còn gọi là Bộ tứ (Quad), cũng tập trung vào việc đảm bảo sự thịnh vượng trên khắp khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương bằng cách thúc đẩy sự hợp tác trong các lĩnh vực từ phát triển các công nghệ và nguyên vật liệu quan trọng đến xây dựng chuỗi cung ứng ổn định đến ứng phó về an ninh mạng.

Sự hợp tác về chuỗi cung ứng đã trở thành một trọng tâm của các hoạt động an ninh tập thể giữa các quốc gia cùng chí hướng. “Không một quốc gia đơn lẻ nào có thể tạo dựng được sự ổn định và khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng”, ông Wang Yunjong, thư ký của Tổng thống Hàn Quốc phụ trách về an ninh kinh tế, cho biết trong bài phát biểu chủ đạo tại Diễn đàn Chiến lược Hàn Quốc-Hoa Kỳ thường niên lần thứ bảy vào đầu tháng 6 năm 2022, do CSIS tài trợ. Ông Yunjong nói: “Ngoài việc chuyển các cơ sở sản xuất ở nước ngoài về quê hương, việc đưa đến nước bạn, tức là củng cố sự hợp tác về cung ứng về nguyên vật liệu và công nghệ chiến lược giữa các quốc gia có cùng chí hướng đang ngày càng trở nên quan trọng hơn”. “Chìa khóa ở đây là sự tin tưởng. Chúng ta có thể tăng cường an ninh cho chuỗi cung ứng bằng cách thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau.”

Sự hợp tác Thoải mái

Các nhà phân tích cho biết, trên khắp Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, sự hội tụ xoay quanh vấn đề an ninh về cơ bản chưa được hệ thống hóa và đang diễn biến với tốc độ vừa phải cho các quốc gia tham gia, vì quá trình này được dựa trên nền tảng của các giá trị chung. Trong lúc đó, các hiệp ước quốc phòng chung hiện có của khu vực đưa ra một khuôn khổ để tiến lên phía trước. Các nhà phân tích cho biết, cấu trúc tổng thể của kết cấu hợp tác an ninh đang hình thành là linh hoạt và ở thời điểm này có lẽ sẽ vẫn tiếp tục như vậy. Phong trào này khó có thể kết tinh thành một tổ chức kiểu Liên Hợp Quốc trong thời gian tới ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, mặc dù một số nhà hoạch định chính sách đã vận động cho việc thiết lập một cơ quan an ninh tập thể chính thức trong khu vực.

Vào năm 1954, Úc, Pháp, New Zealand, Pakistan, Philippines, Thái Lan, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đã thành lập Tổ chức Hiệp ước Đông Nam Á (Southeast Asia Treaty Organization – SEATO), chủ yếu để ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản trong khu vực, theo thông tin của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Tuy nhiên, không giống như NATO, SEATO có khả năng hạn chế trong việc tập hợp hành động an ninh tập thể.  Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tổ chức này cũng không có cơ chế thu thập thông tin tình báo hoặc triển khai các lực lượng quân sự và đã chính thức giải thể vào năm 1977, hai năm sau khi Chiến tranh ở Việt Nam kết thúc.

Ngày nay, các quốc gia Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang thực hiện những động thái phòng thủ phù hợp với lợi ích của mỗi quốc gia nhưng cũng phù hợp với mong muốn của họ trong việc cùng nhau chống lại những thách thức và mối đe dọa chung về an ninh. Các nhà phân tích cho biết, sự hội tụ an ninh đạt được từ quá trình đó là một sự thay đổi tích cực trong triển vọng về thịnh vượng và ổn định của khu vực.

Các quốc gia phải tiếp tục cân nhắc đến chất lượng của các mối quan hệ an ninh và quốc phòng của họ và những lợi ích mà các thỏa thuận như vậy mang lại, không chỉ về sự ổn định của khu vực mà còn trong các lĩnh vực từ chia sẻ thông tin và công nghệ đến bảo vệ quyền con người và quyền tự do. Những suy ngẫm và tính toán chiến lược như vậy phù hợp với các định nghĩa được công nhận qua thời gian về chủ quyền mà các quốc gia cùng chí hướng dự tính sẽ làm nền tảng cho một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở.