Hành động An ninh

Fumio Kishida/Thủ tướng, Nhật Bản | NGUỒN HÌNH ẢNH THE ASSOCIATED PRESS

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã có bài phát biểu chủ đạo để khai mạc hội nghị thượng đỉnh an ninh Đối thoại Shangri-La ở Singapore vào ngày 10 tháng 6 năm 2022. Bài viết đã được biên tập để phù hợp với hình thức của DIỄN ĐÀN.

Khi những nền móng cơ bản nhất của trật tự quốc tế đang bị lung lay bởi cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina, cộng đồng quốc tế đang đứng trước một ngã ba lịch sử. Lần gần đây nhất thế giới phải đối mặt với một bước ngoặt lớn như vậy là khoảng 30 năm trước. Đó là vào khoảng thời gian xảy ra Chiến tranh Lạnh, một thời kỳ mà thế giới bị chia thành hai phe, và người ta sợ rằng sự đối kháng giữa hai bên có thể lại dâng trào. Thời kỳ Chiến tranh Lạnh đã kết thúc và thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh mở ra. 

Trong một bài phát biểu trước Quốc hội Nhật Bản, Thủ tướng lúc đó là ông Kiichi Miyazawa — người đi trước tôi với tư cách là một nhà lập pháp từ Hiroshima và là lãnh đạo của Kochikai, nhóm chính sách mà tôi là thành viên — đã mô tả thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh là sự khởi đầu của một kỷ nguyên xây dựng một trật tự mới cho hòa bình toàn cầu, không ngại ngần nói đến thực tế rằng Nhật Bản được kêu gọi đóng một vai trò quốc tế lớn hơn trong lĩnh vực an ninh. Ông Miyazawa, sau một cuộc tranh luận sâu rộng ở Nhật Bản, đã xoay xở để Đạo luật Hợp tác Hoạt động Gìn giữ Hòa bình được thông qua, và ông đã triển khai Lực lượng Tự vệ Nhật Bản đến Campuchia theo đạo luật này. Khoảng 30 năm đã trôi qua kể từ thời của ông Miyazawa, giờ đây chúng ta đang sống trong thời đại nào? Kể từ khi đại dịch bùng phát, thế giới đã trở nên càng bấp bênh hơn.

Giữa những gián đoạn kinh tế liên tiếp, chúng ta đã nhận ra tầm quan trọng của các chuỗi cung ứng ổn định và vững vàng. Chưa hết, khi thế giới vẫn đang hồi phục sau đại dịch, Nga lại tiến hành cuộc xâm lược vào Ukraina. Không một quốc gia hay khu vực nào trên thế giới có thể nhắm mắt làm ngơ, coi đây là vấn đề của người khác. Đây là một tình huống làm lung lay những nền tảng cơ bản nhất của trật tự quốc tế, mà mọi quốc gia và cá nhân đều nên coi là vấn đề của chính mình. 

Ở Biển Đông, các quy tắc có đang thực sự được tôn trọng không? Luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước về Luật Biển của Liên Hợp Quốc, mà tất cả các quốc gia có liên quan đã nhất trí sau những cuộc đối thoại và nỗ lực kéo dài nhiều năm, cũng như phán quyết của tòa án trọng tài theo công ước này [phán quyết có lợi cho Philippines và bác bỏ phần lớn các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa] đều không được tuân thủ. Ở Biển Hoa Đông bao quanh Nhật Bản, các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực mà vi phạm luật pháp quốc tế vẫn đang tiếp diễn.

Nhật Bản đang duy trì một lập trường cứng rắn trước những hành động như vậy. Hòa bình và ổn định trên Eo biển Đài Loan khu vực nằm giữa hai vùng biển này, cũng có tầm quan trọng cực kỳ lớn. Thật không may, nhiều hoạt động không tôn trọng sự đa dạng của người dân, ý nguyện và quyền con người cũng đang diễn ra trong khu vực này. Hơn nữa, kể từ đầu năm 2022, Bắc Triều Tiên đã nhiều lần phóng tên lửa đạn đạo, bao gồm một loại ICBM [tên lửa đạn đạo liên lục địa] mới, với tần suất chưa từng có và theo những cách mới. Như vậy, Bắc Triều Tiên đang đẩy mạnh những hoạt động hạt nhân và tên lửa của mình, vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, đặt ra cho cộng đồng quốc tế một thách thức rõ ràng và nghiêm trọng. Thật vô cùng đáng tiếc là nghị quyết mới được đề xuất gần đây của Hội đồng Bảo an đã không được thông qua do việc thực hiện quyền phủ quyết. Vấn đề [công dân Nhật Bản] bị bắt cóc, là ưu tiên hàng đầu của chính quyền của tôi, cũng là một vi phạm nhân quyền nghiêm trọng. Gốc rễ của tất cả những vấn đề này là một tình huống trong đó sự tin tưởng vào các quy tắc phổ quát mà chi phối các mối quan hệ quốc tế đang bị lung lay. Đây là vấn đề cốt yếu và nghiêm trọng nhất.

Liệu trật tự quốc tế dựa trên quy tắc mà chúng ta đã xây dựng thông qua nỗ lực, đối thoại và đồng thuận có thể được duy trì và sự tiến triển của hòa bình và thịnh vượng có thể tiếp tục? Hay chúng ta sẽ trở lại một thế giới hỗn loạn, nơi mà các quy tắc bị phớt lờ và phá vỡ, nơi mà những thay đổi đơn phương bằng vũ lực đối với hiện trạng không gặp phải sự phản đối và được chấp nhận, và nơi mà những kẻ mạnh ép buộc những kẻ yếu về mặt quân sự hay kinh tế? Đó là sự lựa chọn mà chúng ta phải đưa ra ngày hôm nay. Nhật Bản là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới và đã luôn tìm cách mang đến hòa bình và sự thịnh vượng trong khu vực kể từ khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai, đóng góp chủ yếu trong lĩnh vực kinh tế. Theo đó, trách nhiệm mà Nhật Bản phải hoàn thành là rất nặng nề. Với suy nghĩ đó, Nhật Bản nên đóng vai trò gì trong việc đảm bảo hòa bình và sự thịnh vượng khi chúng ta đối mặt với ngã ba đường này trong lịch sử? 

Tuy cần tập trung vào các giá trị phổ quát mà mọi người đều nên tôn trọng và bảo vệ, chúng ta phải vững vàng giương cao ngọn cờ lý tưởng của chúng ta cho tương lai, chẳng hạn như một thế giới không có vũ khí hạt nhân, đồng thời cũng ứng phó một cách khéo léo và dứt khoát tùy theo yêu cầu của tình thế. Tôi cam kết với đường lối ngoại giao thực tế cho một kỷ nguyên mới mà tuân thủ loại chủ nghĩa thực dụng triệt để này. Trong bối cảnh của tất cả những điều này, Nhật Bản sẽ không mất đi sự khiêm tốn, tính linh hoạt trong việc đánh giá sự đa dạng hoặc sự khoan dung mà tôn trọng bản sắc cá nhân của những quốc gia khác. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ chủ động hơn bao giờ hết trong việc giải quyết những thách thức và khủng hoảng mà Nhật Bản, châu Á và thế giới phải đối mặt.

Tầm nhìn về Hòa bình

Dựa trên quan điểm về việc duy trì và củng cố trật tự hòa bình trong khu vực này, tôi sẽ nâng cao tầm nhìn của ông Kishida về hòa bình và đẩy mạnh vai trò ngoại giao và an ninh của Nhật Bản trong khu vực bằng cách nhấn mạnh năm trụ cột của các sáng kiến sau đây. 

Thứ nhất là duy trì và củng cố trật tự quốc tế tự do và rộng mở dựa trên luật lệ. Cụ thể, chúng tôi sẽ quyết tâm mang đến những phát triển mới hướng tới FOIP [khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở]. 

Thứ hai là củng cố an ninh. Chúng tôi sẽ nâng cao việc củng cố cơ bản các năng lực quốc phòng của Nhật Bản song song với việc củng cố liên minh Nhật Bản-Hoa Kỳ và tăng cường hợp tác an ninh của chúng tôi với các quốc gia cùng chí hướng khác.

Thứ ba là thúc đẩy các nỗ lực thực tế để tạo ra một thế giới không có vũ khí
hạt nhân. 

Thứ tư là tăng cường các chức năng của Liên Hợp Quốc, trong đó có cải cách Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. 

Thứ năm là tăng cường hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực chính sách mới như an ninh kinh tế.

Để đem lại hòa bình cho cộng đồng quốc tế, trước tiên, điều cấp bách là chúng tôi phải quyết tâm duy trì và củng cố trật tự quốc tế tự do và rộng mở dựa trên luật lệ. Tinh thần thượng tôn pháp luật đóng vai trò là nền tảng để hỗ trợ loại trật tự quốc tế này. Cùng với đó là giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, không sử dụng vũ lực và tôn trọng chủ quyền. Trên biển, đó là quyền tự do hàng hải. Và trong nền kinh tế, là thương mại
tự do. 

Tinh thần tôn trọng nhân quyền cũng là yếu tố then chốt, cũng như một hệ thống chính trị dân chủ mà phản ánh ý nguyện và sự đa dạng của người dân. Đây là những nguyên tắc chung và phổ quát được phát triển bởi tất cả người dân trên toàn thế giới, những người mà trong niềm khao khát hòa bình cho thế giới, đã tích lũy trí tuệ tập thể. Các quy tắc và nguyên tắc mà tôi vừa đề cập đến cũng phù hợp với những mục đích và nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc. Các quy tắc phải được tôn trọng. Ngay cả khi những quy tắc đó trở nên bất tiện, người ta không thể được phép hành động như thể chúng không tồn tại, cũng không thể được phép đơn phương thay đổi chúng. Nếu một bên muốn thay đổi các quy tắc, thì các bên phải đạt được một sự đồng thuận mới. 

Nhật Bản đã và đang thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở nhằm duy trì và tăng cường trật tự quốc tế tự do và rộng mở dựa trên luật lệ trong khu vực này. Và tầm nhìn mà chúng tôi vận động đã thu được sự ủng hộ rộng rãi trong cộng đồng quốc tế. Nhật Bản đã ủng hộ một cách liên tục và mạnh mẽ quan điểm của ASEAN [Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á] về khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, mà ASEAN đã xây dựng như chính sách cơ bản của riêng mình. Nhìn ra khắp thế giới, một loạt các chủ thể, bao gồm Úc, Liên minh Châu Âu, Pháp, Đức, Ấn Độ, Ý, Hà Lan, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, đều đã đặt ra tầm nhìn cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, chia sẻ cùng một tầm nhìn tổng thể.

Các Lợi ích An ninh Chung

Các đối tác cùng chí hướng đang hành động theo sáng kiến của riêng họ, không phải theo mệnh lệnh của người khác. Đây chính là khái niệm cốt lõi về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở, dựa trên tính bao trùm, hay còn gọi là khái niệm FOIP. Đặc biệt, tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, sự hợp tác với ASEAN là yếu tố vô cùng cần thiết. Sau khi nhậm chức Thủ tướng, tôi đến thăm Campuchia trước tiên, quốc gia đang giữ vai trò chủ tịch ASEAN 2022. Sau đó, tôi đã đến thăm Indonesia, Việt Nam và Thái Lan. Và hôm nay, tôi đang ở Singapore. Tôi cũng đã tổ chức các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo của các nước ASEAN. Lịch sử của Nhật Bản và Đông Nam Á có nền tảng là tinh thần thiện chí và tình hữu nghị vốn đã tồn tại lâu đời. Sau chiến tranh, Nhật Bản hỗ trợ cho quá trình phát triển của Đông Nam Á. Và các nước Đông Nam Á đã nhiệt tình giúp đỡ Nhật Bản trong quá trình phục hồi sau thảm họa động đất và sóng thần chưa từng có. 

Tôi muốn tiếp tục làm việc cùng với các nhà lãnh đạo của các nước ASEAN để thảo luận sâu hơn về những cách thức nhằm đảm bảo hòa bình và sự thịnh vượng trong khu vực. Cùng với các quốc gia ASEAN, các quốc đảo Thái Bình Dương cũng là những đối tác quan trọng để hiện thực hóa FOIP. Chúng tôi sẽ góp phần củng cố nền tảng cho sự phát triển kinh tế bền vững và kiên cường của họ, bao gồm cả việc giải quyết những thách thức mà biến đổi khí hậu gây ra cho sự tồn vong của họ. 

Chúng tôi đã hỗ trợ kịp thời để ứng phó với những thay đổi gần đây trong môi trường an ninh, chẳng hạn như việc hợp tác với Úc và Hoa Kỳ để lắp đặt một tuyến cáp dưới biển ở phía đông Micronesia, và chúng tôi sẽ làm việc cùng với các đối tác ở Đảo Thái Bình Dương để đảm bảo một trật tự hàng hải bền vững, dựa trên các quy tắc. Sự hợp tác dựa trên FOIP là sự hợp tác được xây dựng trên sự tin tưởng lâu bền. Nó không chỉ giới hạn ở phần cứng, chẳng hạn như xây dựng cơ sở hạ tầng, mà thay vào đó còn tập trung vào việc hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực địa phương, thúc đẩy hành trình phát triển tự chủ và bao trùm, và bồi đắp cho ngành công nghiệp thông qua các sáng kiến công và tư nhân. Là các đối tác đầu tư tiềm năng, chúng tôi cũng đã hỗ trợ các nỗ lực nhằm tăng cường mức độ kết nối
của ASEAN. 

Các quốc gia cùng chí hướng cũng cần hợp tác với nhau để tăng cường đầu tư các nguồn lực vào khu vực này. Ngoài các nước ASEAN và các Đảo Thái Bình Dương, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ và Hoa Kỳ, còn được gọi là Bộ tứ, đang đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy một FOIP. Trong một cuộc họp vào tháng 5 năm 2022 của các nhà lãnh đạo Bộ tứ ở Tokyo, chúng tôi đã xác nhận rằng Bộ tứ sẽ cố gắng để cung cấp thêm sự hỗ trợ và khoản đầu tư trị giá hơn 1,2 triệu tỷ đồng (50 tỷ đô la Mỹ) cho cơ sở hạ tầng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong 5 năm tới, điều này sẽ đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao năng suất và thịnh vượng ở khu vực này. Tôi sẽ đẩy nhanh hơn nữa những nỗ lực này. Chúng tôi dự định sẽ tăng cường sự hợp tác hiện có về FOIP thông qua việc đẩy mạnh các nỗ lực ngoại giao của chúng tôi, bao gồm việc mở rộng hỗ trợ phát triển chính thức (official development assistance – ODA) của chúng tôi đồng thời tham gia vào việc sử dụng một cách tối ưu, hiệu quả và chiến lược sự hợp tác quốc tế thông qua ODA. 

Tôi sẽ đưa ra một kế hoạch FOIP cho hòa bình vào mùa xuân tới [2023]. Kế hoạch này sẽ củng cố nỗ lực của Nhật Bản để thúc đẩy hơn nữa tầm nhìn về một FOIP với sự chú trọng vào việc cung cấp tàu tuần tra và tăng cường những năng lực thực thi pháp luật trên biển, cũng như an ninh mạng, các sáng kiến kỹ thuật số và sáng kiến về môi trường, cũng như vấn đề an ninh kinh tế. Trong những năm gần đây, Nhật Bản đã đặc biệt tăng cường các nỗ lực về an ninh hàng hải của mình đồng thời tận dụng các công nghệ tiên tiến, chẳng hạn như vệ tinh, trí tuệ nhân tạo và phương tiện không người lái, và chúng tôi sẽ tiếp tục chia sẻ kiến thức cũng như kinh nghiệm của mình với các quốc gia khác. Từ quan điểm này, trong ba năm tới, chúng tôi sẽ sử dụng sự hợp tác về kỹ thuật, đào tạo và các phương thức khác có lợi cho việc đẩy mạnh những năng lực thực thi pháp luật hàng hải của ít nhất 20 quốc gia để thúc đẩy những nỗ lực nhằm đào tạo được ít nhất 800 sĩ quan an ninh trên biển và củng cố mạng lưới nguồn nhân lực của họ. Ngoài ra, chúng tôi sẽ cung cấp sự hỗ trợ trị giá ít nhất khoảng 47,3 nghìn tỷ đồng (2 tỷ đô la Mỹ), chẳng hạn như việc cung cấp thiết bị an ninh hàng hải, bao gồm cả tàu tuần tra, và hoạt động phát triển cơ sở hạ tầng giao thông trên biển ở các quốc gia trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương trong ba năm tới. 

Chúng tôi sẽ tăng cường sự hỗ trợ của mình ở các quốc gia trong khu vực Thái Bình Dương, tận dụng sự hợp tác của Bộ tứ và các khuôn khổ của các tổ chức quốc tế. Ngoài ra, để duy trì và củng cố trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và những giá trị phổ quát, chẳng hạn như tinh thần thượng tôn pháp luật, chúng tôi sẽ thắt chặt những kết nối và mạng lưới giữa các quốc gia và các dân tộc. Để đạt được mục tiêu này, chúng tôi sẽ đào tạo hơn 1.500 nhân viên trong lĩnh vực quy định pháp luật và quản trị trong vòng ba năm tới.

Vai trò của Nhật Bản

Thứ hai, tôi muốn nói về vai trò của Nhật Bản trong lĩnh vực an ninh. Trong bối cảnh xung đột giữa Nga và Ukraina, nhận thức của các quốc gia trên toàn thế giới về an ninh đã thay đổi chóng mặt. Đức đã tuyên bố sẽ thay đổi chính sách an ninh của nước này và tăng ngân sách quốc phòng lên bằng 2% tổng sản phẩm quốc nội. Phần Lan và Thụy Điển, các nước láng giềng của Nga, đã thay đổi chính sách trung lập từ trước đến nay của họ và công bố rằng họ đã nộp đơn xin gia nhập NATO. 

Bản thân tôi có cảm giác mạnh mẽ về một tình thế cấp bách rằng Ukraina hôm nay có thể là Đông Á ngày mai. Nhật Bản cũng đã quyết định thay đổi chính sách của chúng tôi đối với Nga và đoàn kết với cộng đồng quốc tế trong nỗ lực nhằm áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc bất lợi cho Nga và hỗ trợ Ukraina. Là Thủ tướng của Nhật Bản, một quốc gia yêu chuộng hòa bình, tôi có trách nhiệm bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân Nhật Bản và đóng góp cho một trật tự hòa bình trong khu vực. Tôi sẽ nỗ lực để xây dựng một trật tự quốc tế ổn định thông qua đối thoại, chứ không phải đối đầu. Tuy nhiên, đồng thời, chúng ta phải chuẩn bị cho sự xuất hiện của một thực thể mà chà đạp lên hòa bình và an ninh của các quốc gia khác bằng vũ lực hoặc đe dọa và phớt lờ các quy tắc. Như một phương cách để ngăn chặn tình huống như vậy và bảo vệ chính mình, chúng ta cần nâng cao những năng lực ngăn chặn và ứng phó của mình.

Điều này sẽ là vô cùng cần thiết nếu Nhật Bản muốn học được cách tồn tại trong kỷ nguyên mới và tiếp tục lên tiếng như một bên giương cao ngọn cờ hòa bình. Khi môi trường an ninh xung quanh Nhật Bản ngày càng biến động mạnh hơn, chúng tôi sẽ đưa ra một chiến lược an ninh quốc gia mới vào cuối năm 2022. Tôi quyết tâm sẽ củng cố về mặt cơ bản khả năng phòng thủ của Nhật Bản trong vòng 5 năm tới và đảm bảo một sự gia tăng đáng kể cho ngân sách quốc phòng của Nhật Bản, vốn là yếu tố cần thiết để thực hiện sự củng cố đó. Khi làm như vậy, chúng tôi sẽ không loại trừ bất kỳ lựa chọn nào, bao gồm cả cái gọi là khả năng phản đòn, và sẽ xem xét một cách thực tế những việc cần thiết để bảo vệ sinh mạng và sinh kế của người dân chúng tôi. Trước tất cả quý vị, tôi nhấn mạnh rằng vị thế của Nhật Bản với tư cách là một quốc gia yêu chuộng hòa bình sẽ không thay đổi. Các nỗ lực của chúng tôi sẽ được tiến hành trong phạm vi hiến pháp của chúng tôi và tuân thủ luật pháp quốc tế theo phương thức mà không thay đổi các vai trò và sứ mệnh cơ bản được chia sẻ giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ theo liên minh của hai quốc gia. Chúng tôi sẽ tiếp tục giải thích cách tiếp cận của chúng tôi với các quốc gia khác một cách minh bạch và thấu đáo. Không một quốc gia nào chỉ dựa vào sức mình mà có thể đảm bảo an ninh cho mình. Đó là lý do tôi sẽ đẩy mạnh sự hợp tác an ninh đa tầng với các quốc gia cùng chí hướng, có chung các giá trị phổ quát, đặt liên minh Nhật Bản-Hoa Kỳ ở vị trí then chốt. Trong cuộc gặp giữa tôi và Tổng thống Hoa Kỳ [Joe] Biden trong khi ông đến thăm Nhật Bản vào tháng 5 năm 2022, ông nhiệt liệt ủng hộ quyết tâm của tôi liên quan đến các năng lực quốc phòng của Nhật Bản. Chúng tôi cũng đã hoàn toàn nhất trí với nhau về việc mở rộng và thắt chặt thêm sự hợp tác về an ninh và quốc phòng giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ. Chúng tôi sẽ củng cố hơn nữa khả năng ngăn chặn và ứng phó của liên minh Nhật Bản-Hoa Kỳ. Liên minh này đã trở thành nền tảng cho hòa bình và ổn định không chỉ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mà còn trên toàn thế giới. 

Đồng thời, chúng tôi sẽ tích cực thúc đẩy sự hợp tác an ninh với Úc và các quốc gia cùng chí hướng khác. Tôi vô cùng hài lòng khi được bắt đầu những cuộc đàm phán với Singapore để ký kết một thỏa thuận chuyển giao thiết bị quốc phòng và công nghệ quốc phòng. Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy những nỗ lực của mình để ký kết các thỏa thuận như vậy với các nước ASEAN và hiện thực hóa các dự án hợp tác cụ thể, tùy theo nhu cầu của họ. Về các thỏa thuận tiếp cận đối ứng, hay còn gọi là RAA, sau khi ký kết một thỏa thuận với Úc vào tháng 1 năm 2022, chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận về nguyên tắc với Vương quốc Anh. Nhật Bản sẽ làm việc chặt chẽ với các đối tác cùng chí hướng ở châu Âu và châu Á nhằm đạt được việc ký kết các thỏa thuận này. Ngoài ra, để góp phần thực hiện một trật tự hàng hải tự do và rộng mở, Nhật Bản đã [cử] một đơn vị Lực lượng Tự vệ Hàng hải, do tàu khu trục Izumo dẫn đầu, đến khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vào tháng 6 năm 2022 để tiến hành các cuộc tập trận chung với các quốc gia trong khu vực, bao gồm cả Đông Nam Á và Thái Bình Dương.

Khả năng Răn đe Hạt nhân

Thứ ba, chúng tôi sẽ làm hết sức mình để đạt được một thế giới không có vũ khí hạt nhân. Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng ở Ukraina, việc Nga sử dụng vũ khí hạt nhân đang được thảo luận như một điều thực sự có thể xảy ra. Chúng ta không được lặp lại tai họa của vũ khí hạt nhân. Việc đe dọa dùng vũ khí hạt nhân, chứ chưa nói đến việc sử dụng chúng, không bao giờ nên được dung thứ. Là Thủ tướng của quốc gia duy nhất đã phải chịu đựng sự tàn phá của bom nguyên tử, tôi cực lực kêu gọi điều này. Hệ quả của việc Nga đe dọa sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân không chỉ giới hạn ở chính mối đe dọa đó. Sự hăm dọa này có thể đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng đến cơ chế gỡ bỏ vũ khí hạt nhân. Nó có thể đã khiến các quốc gia đang tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân còn gặp nhiều khó khăn hơn trong việc từ bỏ kế hoạch của họ. Những bước đi để phát triển và sở hữu vũ khí hạt nhân thậm chí có thể lan rộng hơn, sang các quốc gia khác.

Đây là một trong nhiều mối lo ngại đã được nhắc đến. Ngay cả trước cuộc khủng hoảng Ukraina, Bắc Triều Tiên đã thường xuyên và nhiều lần phóng tên lửa đạn đạo, bao gồm cả tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), và chúng tôi vô cùng lo ngại rằng một vụ thử hạt nhân nữa sắp xảy ra. Quá trình tích tụ năng lực quân sự không minh bạch, bao gồm cả kho vũ khí hạt nhân, mà từ vùng xung quanh Nhật Bản có thể quan sát được đã trở thành một mối lo ngại nghiêm trọng về an ninh trong khu vực. Việc tuân thủ trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran vẫn chưa đạt được.

Con đường dẫn đến một thế giới không có vũ khí hạt nhân càng trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, chính vì tình hình cực kỳ khó khăn này mà tôi, một Thủ tướng có gốc gác ở Hiroshima, nơi một quả bom nguyên tử được thả xuống, đã quyết định lên tiếng, làm việc không mệt mỏi để đảo ngược tình hình hiện tại và đóng góp cho sự cải thiện ở bất kỳ quy mô nào nhằm hướng tới việc đạt được một thế giới không có vũ khí hạt nhân. Không có mâu thuẫn nào giữa việc đảm bảo an ninh quốc gia của Nhật Bản, đồng thời thẳng thắn đối mặt với thực tế môi trường an ninh dữ dội xung quanh Nhật Bản, cùng lúc đó tiến bước tới lý tưởng về một thế giới không có vũ khí hạt nhân.

Dựa trên mối quan hệ xây dựng trên sự tin cậy mà chúng tôi có với Hoa Kỳ, đồng minh duy nhất của chúng tôi, Nhật Bản sẽ đưa ra một lộ trình để đưa chúng tôi từ thực tế đến lý tưởng của mình và quyết tâm thực hiện các nỗ lực thực tế để giải trừ vũ khí hạt nhân. Sự minh bạch lớn hơn về các lực lượng hạt nhân là yếu tố làm nền tảng cho những nỗ lực như vậy. Nó đóng vai trò là bước đầu tiên trong việc hỗ trợ tính không thể đảo ngược và có thể kiểm chứng của việc giải trừ vũ khí hạt nhân và trong việc xây dựng lòng tin giữa các quốc gia có vũ khí hạt nhân, cũng như giữa các quốc gia có vũ khí hạt nhân và các quốc gia không có vũ khí hạt nhân.

Lưu ý đến cách thức không minh bạch mà một số quốc gia đã và đang gia tăng những năng lực hạt nhân của họ, chúng tôi kêu gọi tất cả các quốc gia có vũ khí hạt nhân công bố thông tin liên quan đến lực lượng hạt nhân của họ. Cùng với các nước liên quan, chúng tôi sẽ khuyến khích Hoa Kỳ và Trung Quốc tiến hành đối thoại song phương về giải trừ vũ khí hạt nhân và kiểm soát vũ khí. Ngoài ra, việc nối lại các cuộc thảo luận về Hiệp ước Cấm Thử nghiệm Toàn diện và Hiệp ước Cấm Sản xuất Vật liệu Phân hạch cũng là một vấn đề trọng yếu. Gần đây, hai hiệp ước này đã gần như đã bị lãng quên. Hơn bao giờ hết, chúng ta cần duy trì và củng cố Hiệp ước Không Phổ biến Vũ khí Hạt nhân (Non-Proliferation Treaty – NPT), vốn là nền tảng cơ bản của cơ chế quốc tế về giải trừ vũ khí hạt nhân và không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Chúng tôi sẽ làm mọi việc để đảm bảo rằng Hội nghị Đánh giá NPT được tiến hành vào tháng 8 năm 2022, trong đó cả các quốc gia có vũ khí hạt nhân và các quốc gia không có vũ khí hạt nhân đều tham gia, đạt được một kết quả có ý nghĩa. Giờ đây, khi khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân có thể trở thành hiện thực, việc nhắc nhở thế giới một lần nữa về tai họa và sự vô nhân đạo của việc sử dụng vũ khí hạt nhân là điểm mấu chốt. Là quốc gia duy nhất đã phải chịu hậu quả tàn khốc của bom nguyên tử, Nhật Bản sẽ nắm bắt mọi cơ hội, bao gồm cả Hội nghị về Tác động đến Công tác Nhân đạo của Vũ khí Hạt nhân [vào tháng 6 năm 2022], để truyền đạt về những khía cạnh khủng khiếp của bom nguyên tử với thế giới. Nhằm tăng cường hơn nữa các cuộc thảo luận được thực hiện bởi Nhóm những Người Lỗi lạc vì sự Tiến bộ Quan trọng của việc Giải trừ Vũ khí Hạt nhân, mà tôi đã thành lập khi tôi ở cương vị Bộ trưởng Ngoại giao, và để tạo lại đà cho việc giải trừ vũ khí hạt nhân quốc tế, chúng tôi sẽ thành lập Nhóm Quốc tế gồm những Người Lỗi lạc cho một Thế giới Không có Vũ khí Hạt nhân. 

Nhóm này sẽ có sự tham gia của các nhà lãnh đạo chính trị đã và đang giữ chức vụ của các quốc gia khác nhau, và kế hoạch của chúng tôi là tổ chức cuộc họp đầu tiên tại Hiroshima trong năm 2022. Về Bắc Triều Tiên, làm việc để hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn Bắc Triều Tiên theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ sẽ hợp tác chặt chẽ trong các lĩnh vực an ninh khu vực, những cuộc thảo luận tại Liên Hợp Quốc và các nỗ lực ngoại giao. Và Nhật Bản sẽ làm nhiều hơn nữa trong sự hợp tác với cộng đồng quốc tế nói chung. Thông qua mỗi nỗ lực cụ thể, chúng tôi sẽ
cố gắng để từng bước hướng tới một thế giới không có vũ khí hạt nhân.

Cải cách Liên Hợp Quốc

Thứ tư, không thể chậm trễ trong việc cải cách LHQ, cơ quan vốn nên đóng vai trò bảo vệ hòa bình. Nga, một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, một cơ quan có trách nhiệm chính trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, đã thực hiện một hành động gây phẫn nộ mà làm lung lay nền tảng cốt lõi của trật tự quốc tế, khiến Liên Hợp Quốc phải đối mặt với một thời gian đầy khó khăn. Lập trường của Nhật Bản về việc coi trọng Liên Hợp Quốc vẫn không thay đổi. 

Kể từ thời gian là Bộ trưởng Ngoại giao, tôi đã tích cực làm việc để hướng tới việc cải cách Liên Hợp Quốc. Giờ đây, sau khi nhậm chức Thủ tướng, tôi đã tận dụng các cơ hội ngoại giao cấp cao để tổ chức các cuộc thảo luận với các nhà lãnh đạo của nhiều quốc gia về những cách thức để tăng cường các chức năng của Liên Hợp Quốc. Cải cách Liên Hợp Quốc không phải là một nhiệm vụ dễ dàng do sự phức tạp của các lợi ích đan xen từ nhiều quốc gia. 

Nhưng Nhật Bản, với tư cách là một quốc gia yêu chuộng hòa bình, sẽ khởi xướng các cuộc thảo luận để tăng cường các chức năng của Liên Hợp Quốc, bao gồm cả việc cải cách Hội đồng Bảo an. Nhật Bản sẽ gia nhập Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc bắt đầu từ năm 2023, và cả trong Hội đồng Bảo an, chúng tôi cũng sẽ làm việc không ngừng nghỉ. Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ tìm ra một hướng đi cho quản trị toàn cầu để ứng phó với những thách thức mới trong cộng đồng quốc tế.

Hợp tác Kinh tế

Cuối cùng, tôi muốn thảo luận về sự hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực chính sách mới chẳng hạn như vấn đề an ninh kinh tế. Trong bối cảnh một đại dịch chưa từng có, những điểm yếu của chuỗi cung ứng toàn cầu đã trở nên nhức nhối. Việc gây áp lực kinh tế không chính đáng lên các quốc gia khác để áp đặt các đòi hỏi đơn phương hoặc cố ý phổ biến thông tin sai lệch cũng không bao giờ được chấp nhận. 

Cuộc xâm lược vào Ukraina đã làm cho chúng ta càng nhận thức rõ hơn rằng cần nhanh chóng làm cho nền kinh tế của chính chúng ta trở nên kiên cường hơn vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Xét đến việc nền kinh tế liên quan trực tiếp đến an ninh quốc gia và các lĩnh vực như an ninh mạng và công cuộc số hóa đang ngày càng trở nên quan trọng đối với an ninh quốc gia, chúng tôi sẽ thúc đẩy các sáng kiến về kinh tế – an ninh để đảm bảo an ninh của quốc gia và người dân từ góc độ kinh tế. 

Tại Nhật Bản, để giải quyết thách thức này, luật Thúc đẩy An ninh Kinh tế đã được ban hành dưới sự lãnh đạo của tôi. Tuy nhiên, Nhật Bản không thể một mình đương đầu với vấn đề này. Sự hợp tác quốc tế là điều vô cùng cần thiết, bao gồm trong các khuôn khổ của các quốc gia có cùng chí hướng, chẳng hạn như G7 [Nhóm Bảy quốc gia công nghiệp hàng đầu]. Nhật Bản và ASEAN từ lâu đã và đang xây dựng các chuỗi cung ứng đa tầng. Điều tối quan trọng là các khu vực công và tư của chúng ta tiếp tục đầu tư vào việc duy trì và củng cố các chuỗi cung ứng này. Để đạt được mục tiêu này, Nhật Bản sẽ hỗ trợ hơn 100 dự án tăng khả năng phục hồi cho chuỗi cung ứng trong 5 năm tới. 

Ngoài ra, một khi vị thế của một quốc gia trong cộng đồng quốc tế, bao gồm cả sự phát triển kinh tế của quốc gia đó, đã được nâng lên, quốc gia đó không chỉ được hưởng lợi mà quan trọng hơn, quốc gia đó còn phải thực hiện những trách nhiệm và nghĩa vụ tương xứng với vị thế đó. Sự hợp tác kinh tế và quy trình cho vay phải có sự minh bạch, và cần đem đến sự ổn định lâu dài cho người dân ở nước tiếp nhận. 

Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế dựa trên ý tưởng về an ninh con người, tôn trọng quyền tự quyết của mỗi quốc gia và lợi ích của người dân ở đó. Để đạt được sự thịnh vượng trong những thời điểm khó khăn này, ASEAN và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương phải tiếp tục là động lực tăng trưởng của thế giới. Nhật Bản sẽ góp phần xây dựng các quốc gia kiên cường mà có khả năng vượt qua bất kỳ thách thức lớn hoặc khó khăn nào mà họ có thể phải đối mặt. 

Tôi mong quý vị nghĩ đến tương lai của chúng ta. Tầm nhìn mà tôi đã chia sẻ với quý vị ngày hôm nay, tầm nhìn về một trật tự quốc tế tự do và rộng mở dựa trên luật lệ, là một tầm nhìn mà tất cả chúng ta hợp tác cùng nhau. Chúng ta sẽ đưa FOIP lên giai đoạn tiếp theo. Tôi tin tưởng chắc chắn rằng nếu chúng ta làm việc này, một tương lai hòa bình và thịnh vượng chắc chắn sẽ chờ đợi chúng ta, một thế giới tươi sáng và vinh quang đầy hy vọng, nơi sự tin tưởng và đồng cảm được chia sẻ giữa
chúng ta.