Li Wenliang nhắc nhở chúng ta: Những sự thật về COVID, không phải kiểm duyệt và sự lừa dối

Nhân viên của DIỄN ĐÀN

Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) đang chuyển sang một kỷ nguyên mới của đại dịch COVID-19. Kể từ cuối năm 2022, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã dỡ bỏ các chính sách “không COVID” nghiêm ngặt của quốc gia này sau các cuộc biểu tình chưa từng có từ phía người dân trên khắp Trung Quốc. Mặc dù việc dỡ bỏ lệnh phong tỏa đã tạo ra một sự thay đổi lớn trong cuộc sống hàng ngày, quốc gia này đang có số ca nhiễm tăng mạnh, với số ca tử vong tăng lên hàng trăm ngàn theo một số ước tính.

Bi kịch — và những nỗ lực quyết liệt của ĐCSTQ nhằm kiểm duyệt, đàn áp và bóp méo sự thật — đang khiến người dân Trung Quốc nhớ đến một người đàn ông: Lý Văn Lượng (Li Wenliang). Vị bác sĩ người Vũ Hán này là một trong những người đầu tiên cảnh báo về sự nguy hiểm của vi-rút và là một trong những nạn nhân đầu tiên của nó. Người đưa ra lời cảnh báo đã qua đời vào tháng 2 năm 2020 ở tuổi 34.

Ông Lý lần đầu tiên gặp loại vi-rút này vào cuối năm 2019 ở Vũ Hán, nơi sau đó được xác nhận là địa điểm có báo cáo đầu tiên về COVID-19. Một tin nhắn cảnh báo về “loại vi-rút giống SARS” mà ông gửi cho các đồng nghiệp trong một cuộc trò chuyện riêng đã lan truyền rộng rãi, và các quan chức ĐCSTQ đã sớm ra lệnh cho ông ký tên vào một bản thú nhận nói rằng những lời của ông về loại vi-rút này là sai. Chính quyền Trung Quốc phủ nhận vi-rút này đã lây lan qua tiếp xúc mặc dù có bằng chứng khoa học để chứng minh điều ngược lại.

Tuy nhiên, bác sĩ Lý và các bác sĩ khác của Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán đã nhìn thấy những dấu hiệu cho thấy nguy cơ lây nhiễm rất mạnh. “Khi tin này được truyền ra, một vài bác sĩ trong văn phòng của tôi đã rất bức xúc và nói rằng, ‘Làm sao lại không có sự lây lan từ người sang người?’”, một trong những đồng nghiệp của ông Lý nói với tờ The New York Times. “Nhiều gia đình đã đến phòng cấp cứu của chúng tôi với cùng một loại bệnh.

Mặc dù những tuyên bố chính thức nói rằng không có nhân viên y tế nào bị nhiễm bệnh, ông Lý đã nhiễm vi-rút và tử vong vài tuần sau đó — nhưng ông đã kịp đăng câu chuyện của mình lên Weibo từ giường bệnh. Ông đã trở thành một biểu tượng ở Trung Quốc vì đã nói lên sự thật bất chấp những nỗ lực của ĐCSTQ nhằm bịt miệng ông. Khi đại dịch tiếp tục kéo dài, người dùng internet tiếp tục tương tác với tài khoản Weibo của ông Lý, đăng những câu chuyện về tình trạng cô lập, trạng thái cô đơn, nỗi thất vọng và cảm giác sợ hãi. (Ảnh: Người dân tham dự buổi cầu nguyện cho Bác sĩ Lý Văn Lượng tại Hồng Kông vào ngày 7 tháng 2 năm 2020.)

Với số ca nhiễm đang tăng lên, người dùng phương tiện truyền thông xã hội đang quay trở lại tài khoản của ông. “Bác sĩ Lý, trong ba năm qua, tôi thường nghĩ về anh vào ban đêm. Lần nào tôi cũng bật khóc”, một người đăng lên, theo tin từ NBC News.

Kể từ khi các hạn chế được nới lỏng, ĐCSTQ đã ngừng xét nghiệm tập thể và công bố số ca nhiễm chính thức thấp đến mức khiến người ta phải hoài nghi. Các số liệu thấp hơn “tác động thực sự của bệnh này về số trường hợp nhập viện, số người vào các phòng hồi sức cấp cứu, và đặc biệt là về số ca tử vong”, Tiến sĩ Michael Ryan, giám đốc điều hành của chương trình các trường hợp khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới, cho biết vào tháng 1 năm 2023, theo BBC.

Cùng tháng đó, Seoul đã công bố những kế hoạch về việc hạn chế thị thực ngắn hạn đối với du khách từ Trung Quốc sau khi có tới 80% các ca nhiễm mới được xác nhận ở Hàn Quốc có nguồn gốc từ Trung Quốc. Thay vì minh bạch và chia sẻ dữ liệu để có thể giúp các quốc gia khác quản lý rủi ro, ĐCSTQ một lần nữa dùng biện pháp đánh lạc hướng, với việc Bắc Kinh cáo buộc Hàn Quốc phân biệt đối xử, theo CNBC đưa tin.

Vào tháng 1 năm 2023, Cơ quan Quản lý Không gian mạng Trung Quốc cảnh báo họ sẽ triệt phá “thông tin giả” và “tin đồn trên mạng liên quan đến dịch bệnh”, với mục đích “ngăn chặn tình trạng công chúng hiểu sai và gây ra sự hoảng loạn trong xã hội”, theo báo The Guardian đưa tin. Tờ South China Morning Post đưa tin rằng Weibo đã cấm hơn 1.000 tài khoản vì “kích động xung đột” và đưa ra những lời cáo buộc liên quan đến đại dịch.

HÌNH ẢNH: THE ASSOCIATED PRESS