Nhật Bản và Liên Hợp Quốc giúp bình ổn khu vực bị chiến tranh tàn phá ở miền nam Philippines

Tom Abke

Nhật Bản đang giúp Philippines đẩy mạnh phát triển, giảm nghèo đói và nâng cao hòa bình lâu dài ở Khu tự trị Bangsamoro bị chiến tranh tàn phá ở vùng Mindanao Hồi giáo (Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao – BARMM) thuộc miền Nam Philippines. Cùng với những sáng kiến khác, Nhật Bản đang tài trợ cho một chương trình nhằm làm giảm số lượng vũ khí nhỏ và vũ khí hạng nhẹ. Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (United Nations Development Programme – UNDP) cung cấp sự hỗ trợ về mặt hậu cần.

BARMM được thành lập vào đầu năm 2019 sau nhiều năm đàm phán hòa bình giữa chính phủ Philippines và các phe phái tự trị, bao gồm Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (Moro Islamic Liberation Front – MILF). Các phe phái đã đối đầu với chính phủ trong nhiều thập kỷ trước khi có sự dàn xếp vào năm 2014. Khu vực này bao gồm Marawi, nơi nhóm cực đoan Abu Sayyaf đã bao vây trong năm tháng vào năm 2017 trước khi lực lượng chính phủ giải phóng thành phố trong một trận chiến gây thiệt hại nặng nề.

“Chính phủ Philippines muốn BARMM thành công”, Chuẩn đô đốc Hải quân Philippines đã nghỉ hưu, Rommel Jude Ong nói với DIỄN ĐÀN. “Tình trạng cuối cùng mà chúng tôi mong muốn là giúp các nhà lãnh đạo ở địa phương, bao gồm cả những người trước đây có liên quan đến các nhóm vũ trang, có đủ năng lực để quản lý khu vực tự trị.”

Ông Ong cho biết sự hỗ trợ đến từ các đối tác nước ngoài như Nhật Bản và UNDP đóng vai trò vô cùng quan trọng vì nó mở rộng kinh nghiệm của các bên liên quan trong công tác quản trị, cung cấp nguồn lực và được thực hiện bởi những bên đóng góp không thiên vị.

Theo báo cáo của UNDP, Dự án Hỗ trợ An ninh, Hòa bình, Hội nhập và Phục hồi cho An ninh Con người Nâng cao trong BARMM, viết tắt là ASPIRE, do UNDP thực hiện với sự hỗ trợ của khoản tài trợ 122,5 tỷ đồng (5 triệu đô la Mỹ) từ Nhật Bản. Được phát triển thông qua hoạt động tham vấn với Ủy ban Bình thường hóa Chung (Joint Normalization Committee – JNC), bao gồm các đại diện của chính phủ Philippines và MILF, sáng kiến này nhằm mục đích hạn chế vũ khí nhỏ và vũ khí hạng nhẹ, và giải tán các nhóm vũ trang tư nhân. (Ảnh: Vũ khí do những người từng là phiến quân thuộc Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro nộp lại được gắn thẻ trong thời gian dỡ bỏ vũ khí ở tỉnh Maguindanao của Philippines vào tháng 9 năm 2022.)

Cuộc xung đột vũ trang kéo dài hai ngày giữa Quân đội Philippines và MILF đã nổ ra vào đầu tháng 11 năm 2022 trên đảo Basilan ở BARMM trước khi kết thúc bằng một thỏa thuận ngừng bắn, theo Benar News đưa tin. Ba binh sĩ và bảy thành viên MILF đã thiệt mạng trong cuộc giao tranh. Một cố vấn của chính phủ cho biết, các lực lượng bên ngoài đang tìm cách phá hoại các nỗ lực hòa bình đã châm ngòi cho xung đột này.

ASPIRE cũng tìm cách hỗ trợ kinh tế cho những người trước đây từng là phiến quân và giúp họ hòa nhập vào xã hội bình thường.

“Việc trung lập hóa các thành viên của nhóm vũ trang là một thành phần quan trọng trong nỗ lực xây dựng hòa bình của chính phủ Philippines”, ông Ong cho biết. Nguồn tài trợ từ bên ngoài rất quan trọng đối với sáng kiến, ông giải thích, bởi vì nó bù đắp cho sự thiếu hụt của chính phủ.

Khoản tài trợ của Nhật Bản được cấp vào tháng 9 năm 2022 sau khi JNC tìm kiếm sự hỗ trợ cho sáng kiến ASES.

Nhật Bản đã hỗ trợ các chương trình khác có lợi cho BARMM, bao gồm đào tạo việc làm và phát triển cơ sở hạ tầng, chủ yếu thông qua Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (Japan International Cooperation Agency – JICA) do chính phủ quản lý.

Theo một thông cáo báo chí, vào cuối tháng 10 năm 2022, Bộ Tài chính, Ngân sách và Quản lý của BARMM và JICA đã tái khẳng định cam kết của hai bên đối với các hoạt động tài chính hợp lệ trong khu vực.

“Chúng tôi coi tất cả những điều này là một cử chỉ thiện chí mà đã mang đến lợi ích khi chúng tôi tiếp tục làm việc để đạt được một chính phủ minh bạch, bao trùm và có trách nhiệm, gắn với các nguyên tắc về quản trị có đạo đức”, Bộ trưởng Tài chính BARMM Ubaida Pacasem phát biểu về những khoản đóng góp của JICA.

Tom Abke là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ Singapore.

NGUỒN HÌNH ẢNH: BENAR NEWS