Tên lửa đẩy của Trung Quốc lao không kiểm soát xuống Trái Đất
Căng thẳng cuối cùng đang lắng dần sau khi một tên lửa đẩy khổng lồ lao xuống Thái Bình Dương vào ngày 4 tháng 11 năm 2022, lần rơi thứ tư không kiểm soát trong hai năm liên quan đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc).
Không có trường hợp tử vong hoặc thương tích nào được báo cáo, nhưng vụ việc đã khiến Tây Ban Nha và Pháp phải tạm đóng cửa không phận một số khu vực và kích hoạt các phản ứng cứng rắn từ các cơ quan vũ trụ của Hoa Kỳ và châu Âu mà theo dõi việc quay lại tầng khí quyển. Tên lửa đẩy này đã rơi xuống cách Acapulco, Mexico khoảng 1.000 kilomet về phía tây nam.
“Đây là lần trở lại khí quyển thứ tư không được kiểm soát của Trung Quốc kể từ tháng 5 năm 2020 và mỗi lần trở lại khí quyển trong những lần này đều là lớn nhất trong 30 năm qua”, Giám đốc NASA Bill Nelson cho biết trong một thông cáo. “Điểm then chốt là tất cả các quốc gia có hoạt động trong không gian vũ trụ đều phải chịu trách nhiệm và minh bạch trong các hoạt động trong không gian vũ trụ của họ và tuân theo các thông lệ tốt nhất đã được thiết lập, đặc biệt là đối với việc trở lại khí quyển không được kiểm soát của một mảnh vỡ thân tên lửa lớn — những mảnh vỡ rất có thể dẫn đến thiệt hại lớn hoặc gây thiệt mạng”.
Tổng Giám đốc Cơ quan Không gian Vũ trụ Châu Âu Josef Aschbacher cũng đưa ra lời chỉ trích tương tự, đăng trên Twitter, “Việc trở lại khí quyển không được kiểm soát của #LongMarch5B hôm nay nêu bật nguy cơ ngày càng tăng đối với cơ sở hạ tầng quan trọng cả trong không gian vũ trụ và trên mặt đất từ các hoạt động bay đầy rủi ro trong vũ trụ.”
Tầng tên lửa Trường Chinh 5B (Long March 5B) nặng khoảng 21 tấn lần đầu tiên trở lại khí quyển phía trên phần phía nam-trung Thái Bình Dương lúc 6:01 sáng giờ Eastern Daylight Time (EDT), khoảng bốn ngày sau khi được phóng, Bộ Tư lệnh Không gian Vũ trụ Hoa Kỳ (USSPACECOM) cho biết. USSPACECOM xác nhận lần trở lại khí quyển thứ hai trên khu vực đông bắc Thái Bình Dương lúc 6:06 sáng EDT.
Tên lửa đã đưa mô-đun cuối cùng của trạm không gian Thiên Cung (Tiangong) của Trung Quốc, vào trạm khoảng 13 giờ sau khi bay lên, Cơ quan Vũ trụ có Người lái Trung Quốc (China Manned Space Agency – CMSA) cho biết. Cơ quan này đã không trả lời trực tiếp các lo ngại của Hoa Kỳ và châu Âu, ngoại trừ việc trình bày rằng các mảnh vỡ của tầng cuối đã rơi xuống Thái Bình Dương với tọa độ 101,9 độ tây, 9,9 độ bắc, và nói, “Hầu hết các thành phần đã bị phá hủy trong quá trình trở lại khí quyển”.
Ông Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian), phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nói rằng xác suất việc trở lại khí quyển gây tổn hại cho các hoạt động hàng không và hoạt động trên mặt đất là “cực kỳ thấp”, theo Reuters đưa tin.
Tuy nhiên, tên lửa có thể đi qua các khu vực đông dân cư, bao gồm miền nam châu Âu.
Một bản tin ngày 3 tháng 11 của Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu đã cảnh báo rằng việc trở lại khí quyển có thể ảnh hưởng đến không phận ở Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp, Ý, Hy Lạp và Síp. “Vật thể CZ‐5B có khối lượng ước tính từ 17 đến 23 tấn, điều này khiến nó trở thành một trong những mảnh vụn lớn nhất trở lại bầu khí quyển trong những năm gần đây”, bản tin cho biết.
Việc đóng cửa không phận kéo dài khoảng một giờ, khiến hàng trăm chuyến bay bị chậm trễ về phía nam của đảo Corsica ở Biển Địa Trung Hải và phía trên Catalonia và các khu vực khác của Tây Ban Nha. (Ảnh: Nhân viên Cảnh sát Biển Philippines kéo các mảnh vỡ, mà Cơ quan Vũ trụ Philippines cho biết có dấu hiệu của tên lửa Trường Chinh 5B của Trung Quốc đã được phóng vào ngày 24 tháng 7, sau khi nó được tìm thấy ở vùng biển ngoài khơi Mamburao, tỉnh Occidental Mindoro, Philippines vào tháng 8 năm 2022.)
Theo Reuters đưa tin, đây là chuyến bay thứ tư của Trường Chinh 5B kể từ lần phóng đầu tiên vào tháng 5 năm 2020. Trong nhiệm vụ đầu tiên, các mảnh vỡ của tên lửa đẩy đã rơi xuống Bờ Biển Ngà, làm hư hại một số tòa nhà ở quốc gia Tây Phi này. Những mảnh vỡ từ chuyến bay thứ hai rơi xuống Ấn Độ Dương, còn những mảnh vỡ còn lại từ chuyến bay thứ ba rơi xuống biển Sulu ở Philippines.
CMSA cho biết, mô-đun cuối cùng đã đến trạm Thiên Cung vào sáng sớm ngày 1 tháng 11.
Theo The Associated Press (AP) đưa tin, mô-đun này đã được phóng lên vào ngày 31 tháng 10 từ Trung tâm Phóng Vệ tinh Vấn Thiên (Wenchang) trên tỉnh đảo Hải Nam ở phía nam. Nhiệm vụ bay và vào trạm kéo dài khoảng 13 giờ.
Được gọi là Mộng Thiên (Mengtian), hay “Giấc mơ Bầu trời”, mô-đun này đã tiến vào Vấn Thiên với tư cách là mô-đun thí nghiệm thứ hai của trạm vũ trụ, được gọi chung là Thiên Cung, tức là “Cung điện trên Trời”. Cả hai đều được kết nối với mô-đun lõi Thiên Hòa (Tianhe) nơi phi hành đoàn sống và làm việc.
Phi hành đoàn gồm một nữ và hai nam phi hành gia — Liu Yang, Chen Dong và Cai Xuzhe — đã đến vào đầu tháng 6 năm 2022 để ở lại sáu tháng, trong thời gian đó họ sẽ hoàn thành việc lắp ráp trạm, tiến hành các cuộc đi bộ trong vũ trụ và thực hiện các thí nghiệm khác.
Tổng cộng, trạm có 110 mét khối không gian bên trong được điều áp, bao gồm 32 mét khối được Mộng Thiên thêm vào, theo AP. Chương trình không gian vũ trụ có phi hành đoàn của Trung Quốc chính thức bắt đầu vào năm 1992. Vụ phóng Mộng Thiên là nhiệm vụ thứ 25 của chương trình này.
HÌNH ẢNH: THE ASSOCIATED PRESS