Nghiên cứu: Trung Quốc là nước cung cấp chính của những loại tiền chất cho ma túy tổng hợp nguy hiểm

Felix Kim

Công tác thực thi pháp luật lỏng lẻo của các quan chức ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc), cùng với các hoạt động liên tục diễn ra của các băng đảng tội phạm Trung Quốc, được gọi là các hội tam hoàng, đã tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất và phân phối ma túy tổng hợp nguy hiểm được tiếp tục. Theo nghiên cứu gần đây, các loại thuốc bao gồm chất kích thích methamphetamine và opioid fentanyl vẫn tràn ngập các thị trường ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và châu Mỹ, gây thiệt hại về nhân mạng và phá hoại sinh kế.

Bà Vanda Felbab-Brown, nghiên cứu viên cấp cao kiêm giám đốc của Sáng kiến về các Nhân tố Vũ trang Phi Nhà nước tại Viện Brookings, cho biết trong một hội thảo trên web của Brookings vào cuối tháng 3 năm 2022: “Trung Quốc vẫn là nước cung cấp chính của những loại hóa chất tiền chế để sản xuất fentanyl, không chỉ ở Hoa Kỳ mà trên khắp Bắc Mỹ”. “Rất hiếm khi,” bà nói thêm, cơ quan thực thi pháp luật của Trung Quốc “hành động chống lại cấp bậc hàng đầu của các hội tam hoàng mà là những bên cung cấp quan trọng của các hóa chất tiền chế cho fentanyl, và còn cả cho methamphetamine trên khắp Đông Nam Á.”

Bà Felbab-Brown dựa những phát hiện của mình trên 94 cuộc phỏng vấn thực địa ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và châu Mỹ với các viên chức chống ma túy và sĩ quan thực thi pháp luật, cùng với các doanh nhân, phóng viên điều tra và những người khác vào cuối năm 2021.

Bà cho biết, sử dụng quá liều đã giết chết hơn 100.000 người dân Hoa Kỳ từ tháng 10 năm 2020 đến tháng 9 năm 2021, trong đó opioid là nguyên nhân của gần 80.000 ca tử vong. Các số liệu thống kê trên khắp khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương khó tổng kết hơn, nhưng bằng chứng hiện có cho thấy một cuộc khủng hoảng đang dâng cao với gần 2.000 trường hợp tử vong do sử dụng quá liều ở Úc vào năm 2019 và 4 triệu người sử dụng ma túy bất hợp pháp ở Indonesia với ước tính 33 trường hợp tử vong liên quan đến ma túy được báo cáo mỗi ngày. (Ảnh: Các sĩ quan thực thi pháp luật về ma túy của Philippines đánh dấu các túi nghi ngờ là methamphetamine thu giữ được từ nhà của một người đàn ông Trung Quốc ở Valenzuela sau khi người này bị bắt vào tháng 3 năm 2022 với những cáo buộc về tội sở hữu ma túy).

Bà Felbab-Brown giải thích, đối mặt với áp lực trong nước từ phía chính phủ, những bên cung cấp ma túy tổng hợp bất hợp pháp của Trung Quốc đã chuyển từ bán thành phẩm ra các thị trường nước ngoài sang phân phối các hợp chất tiền chế mà từ đó fentanyl, methamphetamine và các loại ma túy khác được sản xuất ở những nơi như Mexico và Miến Điện.

Những phát hiện của bà cho thấy rằng Trung Quốc hiện là nguồn chính của các hóa chất tiền chế cho sản xuất methamphetamine ở Đông Á và Mexico. “Tiền-tiền chất từ Trung Quốc tiếp tục đi đến các bên sản xuất ma túy bất hợp pháp ở Đông Nam Á, chẳng hạn như Miến Điện,” bà nói. “Các mạng lưới buôn lậu ma túy của Trung Quốc, chẳng hạn như các hội tam hoàng, sau đó phân phối ma túy đá trên khắp châu Á và đến Úc và New Zealand. Các băng nhóm ma túy Mexico cũng lấy tiền chất từ Trung Quốc và bán thành phẩm ma túy đá cho Hoa Kỳ và những nơi khác.”

Methamphetamine được bán ở Úc vẫn được kiểm soát bởi các tổ chức tội phạm Trung Quốc, bà ghi nhận, nhưng loại ma túy này hiện có điểm xuất phát là một thành phẩm ở Miến Điện.

Vào tháng 5 năm 2019, Bắc Kinh đã đưa toàn bộ các loại dược phẩm dạng fentanyl, cũng như hai loại tiền chất fentanyl chính, vào một hệ thống quản lý nghiêm ngặt. Tuy nhiên, bà Felbab-Brown nhận thấy rằng bằng cách vận chuyển các hóa chất lưỡng dụng không chịu sự quản lý đến các phòng thí nghiệm ở Mexico, nơi chúng đóng vai trò là tiền chất để tạo ra fentanyl, các đặc vụ của Trung Quốc thoát khỏi sự truy tố.

Bắc Kinh hiếm khi can thiệp vào các hoạt động của những tập đoàn tội phạm hàng đầu của Trung Quốc, “trừ khi họ xâm phạm một cách cụ thể đến một tập hợp lợi ích hẹp của chính phủ Trung Quốc,” bà Felbab-Brown đã viết trong một báo cáo tháng 3 năm 2022 mà đi kèm với hội thảo trên web. “Các nhóm tội phạm Trung Quốc vun đắp vốn chính trị với các nhà chức trách và quan chức chính phủ Trung Quốc ở nước ngoài bằng cách thúc đẩy các lợi ích chính trị, chiến lược và kinh tế của Trung Quốc”.

Bắc Kinh phủ nhận mọi trách nhiệm đối với hoạt động buôn bán ma túy bất hợp pháp của Mexico và khẳng định rằng các quy định và việc thực thi là nhiệm vụ của các viên chức hải quan và các cơ quan thực thi pháp luật ở đó, bà nói thêm. Sự phủ nhận này tiếp tục ngay cả khi có nhiều bằng chứng cho thấy các nhân tố tội phạm của Trung Quốc tham gia vào việc rửa tiền và “trao đổi các sản phẩm động vật hoang dã” để tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh ma túy bất hợp pháp của mình.

Felix Kim là một cộng tác viên của DIỄN ĐÀN đưa tin từ Seoul, Hàn Quốc.

HÌNH ẢNH: THE ASSOCIATED PRESS