Việc ĐCSTQ che đậy về COVID-19 làm suy yếu lòng tin vào các loại vắc-xin tiềm năng
Nhân viên của DIỄN ĐÀN
Nỗ lực có chủ đích của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhằm che đậy mức độ nghiêm trọng của vụ bùng phát vi-rút corona, bao gồm thông qua các phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát, đang làm vẩn đục những suy nghĩ và cảm nhận về sự an toàn và tính hiệu quả của những loại vắc-xin do Trung Quốc sản xuất.
Nghiên cứu mới nêu bật việc ĐCSTQ bóp nghẹt sự minh bạch đã có ảnh hưởng tiêu cực đến dư luận thế giới về Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) cũng như về việc nước này vội vàng phát triển các loại vắc-xin chống COVID-19 như thế nào. Khi làm suy yếu lòng tin của công chúng, tình trạng tung tin sai lệch hoặc thiếu thông tin như thế thổi bùng lên điều mà các nhà nghiên cứu gọi là “cảm giác do dự đối với vắc-xin”, làm chậm sự chấp nhận rộng khắp trong nhân dân đối với các phương pháp điều trị. Điều đó có thể gây ra những hậu quả chết người cho cuộc chiến toàn cầu chống lại một đại dịch đã cướp đi khoảng 1,4 triệu mạng sống — ngay cả khi các loại vắc-xin có khả năng cứu người tiến gần hơn đến giai đoạn phân phối hàng loạt.
Các tác giả của một nghiên cứu được công bố vào tháng 10 năm 2020 trên tạp chí Thuốc Tự nhiên (Nature Medicine) đã viết: “Công tác truyền tải thông tin rõ ràng và nhất quán từ phía các quan chức chính phủ đóng vai trò tối quan trọng trong việc xây dựng lòng tin của công chúng vào các chương trình chủng ngừa vắc-xin”. “Điều này bao gồm việc giải thích cách thức hoạt động của vắc-xin, cũng như cách những loại vắc-xin này được phát triển, từ việc tuyển mộ cho đến khâu phê duyệt được quản lý dựa trên sự an toàn và mức độ hiệu quả.”
Một nghiên cứu được công bố trong cùng tháng bởi Mạng lưới JAMA Mở (JAMA Network Open), một tạp chí y tế quốc tế, cho thấy khả năng mà người dân ở độ tuổi trưởng thành ở Hoa Kỳ chấp nhận vắc-xin do Trung Quốc phát triển có mức thấp hơn. Các nhà nghiên cứu viết: “Mức độ tự nguyện chủng ngừa một loại vắc-xin có nguồn gốc từ Trung Quốc thì thấp hơn 10% so với một loại vắc-xin được phát triển ở Hoa Kỳ”.
Cũng được công bố vào tháng 10, một cuộc khảo sát gồm 14 quốc gia của Trung tâm Nghiên cứu Pew (Pew Research Center) cho thấy những quan điểm tiêu cực về Trung Quốc đã đạt mức cao lịch sử. Những cảm giác này bị thôi thúc từ sự yếu kém trong công tác ứng phó với đại dịch của quốc gia này kể từ khi vi-rút xuất hiện vào cuối năm 2019 tại Vũ Hán, Trung Quốc. Báo cáo của Pew ghi nhận rằng những đánh giá tiêu cực càng tồi tệ thêm do người ta thiếu lòng tin vào khả năng lãnh đạo của ĐCSTQ.
Một bầu không khí giấu giếm và che đậy tiếp tục phủ bóng lên các hoạt động ứng phó với đại dịch và phát triển vắc-xin của Trung Quốc. Hàng trăm ngàn công dân Trung Quốc đã được chủng ngừa các loại vắc-xin COVID-19 chưa được chứng minh là an toàn trong các thử nghiệm lâm sàng, theo tin tức của báo Los Angeles Times đưa vào cuối tháng 10 năm 2020. Ít nhất một số người được chủng ngừa vắc-xin đã phải ký thỏa thuận bảo mật mà cấm họ thảo luận về vắc-xin đang trong quá trình thử nghiệm được sản xuất bởi Tập đoàn Công nghệ Sinh học Quốc gia Trung Quốc (China National Biotec Group), thuộc tập đoàn dược phẩm khổng lồ Sinopharm thuộc sở hữu nhà nước. (Ảnh: Một loại vắc-xin ngừa COVID-19 tiềm năng do Tập đoàn Công nghệ Sinh học Quốc gia Trung Quốc sản xuất được trưng bày tại Bắc Kinh.)
Theo báo cáo của các cơ quan truyền thông, các nhà chức trách Trung Quốc đã nói rằng những loại vắc-xin đang được chủng ngừa trong khuôn khổ chương trình sử dụng khẩn cấp cho nhân viên thuộc những ngành nghề thiết yếu và một số ít các nhóm người dân khác, và đến nay chưa có phản ứng phụ nghiêm trọng nào trong số những người nhận vắc-xin.
Tuy nhiên, các chuyên gia đã bày tỏ sự lo ngại.
“Tôi sẽ không kỳ vọng một quốc gia có hệ thống phát triển cao về khâu quản lý và đảm bảo an toàn như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu [các quốc gia] hay Nhật Bản cho phép việc tiếp cận rộng rãi với một loại vắc-xin chưa được chứng minh như vậy,” ông Lawrence Gostin, Giám đốc Viện O’Neill về Luật Y tế Quốc gia và Toàn cầu ( O’Neill Institute for National and Global Health Law) thuộc Đại học Georgetown, nói với tờ Los Angeles Times. “Việc này thật vô đạo đức và rất nguy hiểm. ”
Những nỗi sợ như vậy không phải là không có cơ sở. Theo một phân tích gần đây của Tập đoàn Rand (Rand Corp), chỉ một phần rất nhỏ trong số 5.300 đến 7.000 nhà sản xuất thuốc nội địa của Trung Quốc như ước tính đáp ứng được các yêu cầu về sản xuất của Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization) để có thể phân phối thuốc đến các cơ quan quốc tế. Các cơ quan quản lý cũng đã cáo buộc các công ty Trung Quốc sản xuất vắc-xin có khiếm khuyết, bao gồm 500.000 liều vắc-xin DPT (bạch hầu, ho gà và uốn ván) không đạt tiêu chuẩn để sử dụng cho con người.
Các nhà quan sát nói rằng những nỗ lực nhằm đưa các vụ việc như vậy ra ánh sáng bị cản trở bởi vòng cương tỏa của ĐCSTQ kìm kẹp các phương tiện truyền thông do nhà nước vận hành và đàn áp các nhóm xã hội dân sự, những tổ chức đóng vai trò then chốt trong việc huy động cộng đồng và nguồn lực trong một cuộc khủng hoảng về y tế công cộng. Việc đảng này bắt những người lên tiếng cảnh báo phải im lặng ngay từ thời điểm mới bùng phát dịch bệnh COVID-19 bị quy là đã làm chậm một giải pháp ứng phó hiệu quả, sự chậm trễ này đã khiến vô số người thiệt mạng trong và ngoài biên giới Trung Quốc.
Một bài viết đăng vào tháng 11 năm 2020 trên tạp chí trực tuyến Nhà ngoại giao (The Diplomat) ghi nhận: “Một cách tiếp cận độc tài có tầm nhìn ngắn và hạn hẹp; nó làm suy yếu hệ miễn dịch của một quốc gia, đặt thế giới vào tình thế dễ bị suy yếu trước đợt bùng phát tiếp theo”.
