อินโดนีเซียกำลังขยายความสัมพันธ์ด้านความมั่นคงกับพันธมิตรและหุ้นส่วน เนื่องในโอกาสใกล้ครบรอบ 80 ปีแห่งการได้รับเอกราช

เจ้าหน้าที่ ฟอรัม

อินโดนีเซียจะเฉลิมฉลองครบรอบ 80 ปีแห่งการประกาศใช้รัฐธรรมนูญในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2568 ท่ามกลางความร่วมมือด้านความมั่นคงที่แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นกับออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา รวมถึงพันธมิตรและหุ้นส่วนรายอื่นในภูมิภาคอินโดแปซิฟิก

“ผมมาที่อินโดนีเซียเพราะไม่มีความสัมพันธ์ใดสำคัญต่อออสเตรเลียมากไปกว่านี้อีกแล้ว” นายแอนโธนี อัลบานีส นายกรัฐมนตรีออสเตรเลีย กล่าวในช่วงกลางเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2568 หลังจากพบปะกับนายปราโบโว ซูเบียนโต ประธานาธิบดีอินโดนีเซีย ที่กรุงจาการ์ตา

ข้อตกลงความร่วมมือด้านกลาโหมระหว่างสองประเทศที่ลงนามเมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2567 ถือเป็น “ความมุ่งมั่นครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดของรัฐบาลอินโดนีเซียจนถึงปัจจุบันในการยกระดับความร่วมมือด้านกลาโหมและแก้ไขปัญหาความมั่นคงร่วมกัน” ตามคำกล่าวของนางไอชา กูซูมะโซมันตรี และนางเบเนดิกตา นาธาเนีย นักวิจัยแห่งสถาบันข่าวกรองเชิงยุทธศาสตร์อินโดแปซิฟิก ซึ่งเป็นสถาบันวิจัยที่ตั้งอยู่ในกรุงจาการ์ตา

สำหรับอินโดนีเซีย ข้อตกลงนี้ “นับเป็นเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ เนื่องจากเปิดโอกาสให้มีการซ้อมรบทางทหารและปฏิบัติการร่วมในดินแดนของกันและกัน สำหรับออสเตรเลีย ข้อตกลงนี้ช่วยให้สามารถปฏิบัติการใกล้พื้นที่เสี่ยงที่อาจเกิดความขัดแย้ง เช่น ทะเลจีนใต้ ได้มากขึ้น” ทั้งสองเขียนไว้เมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2568 ในเว็บไซต์เดอะ สแตรทิจิสต์ของสถาบันนโยบายเชิงยุทธศาสตร์ของออสเตรเลีย

อินโดนีเซียและสหรัฐฯ ซึ่งเฉลิมฉลองครบรอบ 75 ปีแห่งความสัมพันธ์ทางการทูตในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2567 “มีผลประโยชน์ร่วมกันอย่างยั่งยืนในภูมิภาคอินโดแปซิฟิกที่มั่งคั่ง ปลอดภัย และเป็นประชาธิปไตยมากยิ่งขึ้น” ตามรายงานของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ

การฝึกซูเปอร์การูด้าชิลด์แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นร่วมกันของทั้งสองประเทศ การฝึกซ้อมนี้เริ่มต้นขึ้นใน พ.ศ. 2550 โดยเป็นการแลกเปลี่ยนแบบทวิภาคีระหว่างกองทัพอินโดนีเซียและกองทัพสหรัฐฯ ก่อนจะขยายขอบเขตเป็นการฝึกแบบพหุภาคีใน พ.ศ. 2565 ประเทศที่เข้าร่วมการฝึกซ้อมใน พ.ศ. 2567 ได้แก่ ออสเตรเลีย แคนาดา ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น นิวซีแลนด์ สิงคโปร์ เกาหลีใต้ และสหราชอาณาจักร ส่วนบราซิล บรูไน ฟิจิ เยอรมนี อินเดีย มาเลเซีย เนเธอร์แลนด์ ปาปัวนิวกินี ฟิลิปปินส์ ซาอุดีอาระเบีย ไทย และวานูอาตู ได้ส่งผู้สังเกตการณ์เข้าร่วม

รายชื่อผู้เข้าร่วมสะท้อนให้เห็นถึงประสิทธิภาพของความร่วมมือระหว่างอินโดนีเซียและสหรัฐฯ ในการยกระดับเสถียรภาพของภูมิภาคและการเสริมสร้างภูมิภาคอินโดแปซิฟิกที่เสรีและเปิดกว้าง ตามรายงานของสถานทูตสหรัฐฯ ประจำกรุงจาการ์ตา

ความร่วมมืออื่นระหว่างอินโดนีเซียและสหรัฐฯ ได้แก่ การฝึกซ้อมโคปเวสต์ ซึ่งเริ่มขึ้นใน พ.ศ. 2532 และเปิดโอกาสให้กองทัพอากาศอินโดนีเซียและกองทัพอากาศสหรัฐฯ ภาคพื้นแปซิฟิกได้แลกเปลี่ยนยุทธวิธีและขั้นตอนการฝึกอบรม อินโดนีเซียยังร่วมมือกับกองกำลังพิทักษ์มาตุภูมิแห่งรัฐฮาวายผ่านโครงการความร่วมมือระหว่างรัฐของสหรัฐฯ และเข้าร่วมการฝึกซ้อมทั้งแบบทวิภาคีและพหุภาคี รวมถึงการฝึกผสมความพร้อมรบร่วมทางทะเล และการฝึกริมออฟเดอะแปซิฟิก

ภายใต้นโยบายต่างประเทศ “เสรีภาพและกระตือรือร้น” รัฐบาลอินโดนีเซียต้องการรักษาสมดุลในการสร้างความสัมพันธ์กับหุ้นส่วนของตน พร้อมทั้งรักษาความเป็นอิสระทางยุทธศาสตร์ และการเข้าร่วมการฝึกซ้อมแบบพหุภาคีถือเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของหลักการนี้ ตามรายงานของนักวิเคราะห์

อินโดนีเซียและสหรัฐฯ ได้ยกระดับความสัมพันธ์เป็นความร่วมมือทางยุทธศาสตร์ที่ครอบคลุมในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2566 เพื่อขยายความร่วมมือด้านการต่อต้านการก่อการร้าย ความมั่นคงทางไซเบอร์ และขอบเขตในการเฝ้าระวังทางทะเล พร้อมทั้งกระชับความร่วมมือด้านกลาโหมในขอบเขตต่าง ๆ เช่น การแพทย์ทหาร อวกาศ และการต่อต้านอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูง

เนื่องในโอกาสครบรอบ 50 ปีของ ฟอรัม ใน พ.ศ. 2568 ได้มีการเน้นย้ำถึงความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นระหว่างอินโดนีเซียกับพันธมิตรและหุ้นส่วนตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา รวมถึงช่วงเวลาที่รัฐบาลอินโดนีเซีย:

• เน้นย้ำถึงความร่วมมือทางด้านกลาโหมกับมาเลเซียในเดือนเมษายน พ.ศ. 2568 ท่ามกลางภัยคุกคามร่วมอย่างการก่อการร้าย การกระทำอันเป็นโจรสลัด และอาชญากรรมข้ามชาติ
• เสริมสร้างความสัมพันธ์กับอุตสาหกรรมกลาโหมของเกาหลีใต้ โดยมุ่งพัฒนาด้านการบินและอวกาศ
• ร่วมมือกับเวียดนามในข้อตกลงเขตเศรษฐกิจพิเศษเพื่อยุติข้อพิพาทที่ยืดเยื้อมายาวนานเกี่ยวกับดินแดนทางทะเลที่ทับซ้อนกัน และแสดงให้เห็นถึงความร่วมมือเป็นหนึ่งเดียวในการต่อต้านการอ้างสิทธิ์อย่างกว้างขวางและมิชอบด้วยกฎหมายของจีนในทะเลจีนใต้
• ดำเนินการฝึกอบรมด้านความมั่นคงทางทะเลร่วมกับฟิลิปปินส์ เวียดนาม และสหรัฐฯ
• ออกปฏิบัติภารกิจสันถวไมตรี โดยส่งเรือพยาบาลของกองทัพเรืออินโดนีเซียไปยังฟิจิ ปาปัวนิวกินี หมู่เกาะโซโลมอน และวานูอาตู