การสนับสนุนของรัฐบาลจีนต่อรัสเซียทำให้เกิดข้อกังขาในคำกล่าวอ้างเรื่องการเคารพอธิปไตยของประเทศอื่น

เจ้าหน้าที่ ฟอรัม

หลายวันก่อนที่รัสเซียจะรุกรานยูเครนโดยไร้เหตุอันสมควรใน พ.ศ. 2565 เจ้าหน้าที่นโยบายต่างประเทศระดับสูงของจีนอ้างว่า รัฐบาลจีนเคารพอธิปไตยและเอกราชของทุกประเทศ รวมถึงยูเครนด้วย แต่ไม่กี่วันต่อมา จีนกลับงดออกเสียงในการลงคะแนนของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ซึ่งเรียกร้องให้รัสเซียหยุดการโจมตีกรุงเคียฟ

หนึ่งทศวรรษก่อนหน้านี้ จีนให้คำมั่นว่า “จะให้การรับรองด้านความมั่นคงที่เกี่ยวข้องแก่ยูเครน ในกรณีที่เกิดการรุกรานหรือภัยคุกคามว่าจะมีการรุกรานยูเครนโดยใช้อาวุธนิวเคลียร์” แต่เมื่อภัยคุกคามเหล่านั้นเกิดขึ้นจริง จีนกลับเข้าข้างผู้รุกราน สนับสนุนโฆษณาชวนเชื่อของรัสเซียที่พยายามสร้างความชอบธรรมในการรุกราน และวิพากษ์วิจารณ์มาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจที่มีเป้าหมายเพื่อหยุดการโจมตี

กว่า 50 ปีที่แล้ว จีนได้เป็นสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ โดยมีภาระผูกพันที่จะช่วยรักษาสันติภาพระหว่างประเทศ ปัจจุบัน ผู้นำโลกประณามจีนว่าเป็น “ผู้สนับสนุนหลัก” ในความพยายามทำสงครามของรัสเซีย

จีนเป็นผู้จัดหาสินค้าพาณิชย์และชิ้นส่วนใช้ได้สองทางซึ่งใช้ในอาวุธ เช่น ขีปนาวุธ โดรน และรถถัง ให้กับรัสเซียมากที่สุด ตามรายงานของศูนย์รัสเซีย ยูเรเซีย คาร์เนกี ซึ่งเป็นศูนย์วิจัยในกรุงเบอร์ลิน

ในช่วงต้นเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2567 พันธมิตรนาโตประณามการสนับสนุนทางทหารของรัฐบาลจีนต่อรัฐบาลรัสเซีย โดยแสดงคำเตือนในประกาศที่ได้รับการอนุมัติจากผู้นำทั้ง 32 คนของนาโตว่า “จีนไม่อาจสนับสนุนการก่อสงครามครั้งใหญ่ที่สุดในยุโรปในประวัติศาสตร์ยุคใหม่ได้โดยไร้ซึ่งผลกระทบทางลบต่อผลประโยชน์และชื่อเสียงของตนเอง”

แถลงการณ์ของนาโตเรียกร้องให้จีนยุติการสนับสนุนความพยายามของรัสเซียในการทำลายประชาธิปไตยในยูเครน ซึ่งรวมถึง “การส่งมอบวัสดุที่ใช้ได้สองทาง เช่น ชิ้นส่วนอาวุธ อุปกรณ์ และวัตถุดิบที่ใช้เป็นส่วนประกอบสำหรับภาคกลาโหมของรัสเซีย”

แม้ว่าจีนจะ “ยอมฟังคำเตือนที่ไม่ให้จัดหาระบบอาวุธเต็มรูปแบบแก่รัสเซีย แต่จีนก็ได้ทำทุกอย่างนอกเหนือจากนั้น โดยทั้งจัดหาชิปคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ขั้นสูง และชิ้นส่วนที่จำเป็นให้กับรัสเซียเพื่อใช้ในการฟื้นฟูฐานอุตสาหกรรมกลาโหมที่เคยผลิตอุปกรณ์ที่ล้าสมัยและมีข้อบกพร่อง” ตามรายงานของหนังสือพิมพ์นิวยอร์กไทมส์

ประกาศของนาโตไม่ได้เจาะจงถึงผลที่ตามมาจากการกระทำของจีน แม้ว่าสหรัฐอเมริกาจะเสนอว่าการขยายมาตรการคว่ำบาตรออกไปอาจปิดกั้นรัฐบาลจีนจากตลาดโลก

“หากจีนยังคงให้การสนับสนุนเช่นนี้ต่อไป ความสัมพันธ์ของจีนกับทั่วทั้งยุโรปจะทลายลง และสหรัฐฯ จะยังคงกำหนดมาตรการคว่ำบาตรต่อองค์กรของจีนที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับกิจกรรมนี้ โดยประสานงานกับพันธมิตรในยุโรปของเรา” เจค ซัลลิแวน ที่ปรึกษาความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐฯ กล่าวกับหนังสือพิมพ์นิวยอร์กไทมส์

จีนปฏิเสธการให้ความช่วยเหลือทางทหารแก่รัสเซีย แต่ประเทศระบอบเผด็จการทั้งสองประเทศนี้ยังคงรักษาความสัมพันธ์อันใกล้ชิดไว้ โดยนายสี จิ้นผิง เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีน และนายวลาดิมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ไดพบปะกันครั้งล่าสุดที่กรุงปักกิ่งในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2567 นอกจากนี้ รัฐบาลของทั้งสองประเทศยังได้ละทิ้งความร่วมมือกับยุโรปในการจำกัดอาวุธนิวเคลียร์ที่ผิดกฎหมายของเกาหลีเหนือ ขณะเดียวกันก็เพิ่มการฝึกซ้อมทางทหารและการมีส่วนร่วมอื่น ๆ ตามรายงานของสื่อ

ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2567 จีนปฏิเสธที่จะเข้าร่วมการประชุมสุดยอดสันติภาพเพื่อยูเครน ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นเพราะการประชุมครั้งนี้ไม่มีรัสเซียเข้าร่วมด้วย

แถลงการณ์ของนาโตยังวิจารณ์การโจมตีทางไซเบอร์ระหว่างประเทศ การบิดเบือนข้อมูล และกลยุทธ์การบีบบังคับที่ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องของจีนด้วย

ออสเตรเลีย ญี่ปุ่น นิวซีแลนด์ และเกาหลีใต้เข้าร่วมการประชุมสุดยอดนาโตใน พ.ศ. 2567 ซึ่งเป็นปีที่สามติดต่อกันที่ประเทศในภูมิภาคอินโดแปซิฟิกเข้าร่วมการประชุมสุดยอด