สหรัฐฯ และเวียดนามคัดค้าน “การคุกคามหรือการใช้กำลัง” ในทะเลจีนใต้

เอเจนซ์ ฟรานซ์-เพรส

ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2566 สหรัฐอเมริกาและเวียดนามได้ออกมาคัดค้าน “การคุกคามหรือการใช้กำลัง” ในทะเลจีนใต้ที่มีข้อพิพาท หลายวันหลังจากเกิดการปะทะที่เรือของพรรคคอมมิวนิสต์จีนมีส่วนเกี่ยวข้อง

นายโจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ และนายเหงียน ฟู้ จ่อง เลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์เวียดนาม กล่าวว่าการแข่งขันกันอ้างสิทธิ์ในน่านน้ำเชิงกลยุทธ์แห่งนี้จะต้องได้รับการตัดสินภายใต้บรรทัดฐานระหว่างประเทศ

สาธารณรัฐประชาชนจีนอ้างสิทธิ์ในพื้นที่เกือบทั้งหมดของทะเลจีนใต้ ซึ่งมีการค้าผ่านพื้นที่นี้นับเป็นมูลค่ากว่าล้านล้านดอลลาร์ต่อปี และได้เพิกเฉยต่อคำตัดสินของศาลระหว่างประเทศที่ว่าคำยืนยันของรัฐบาลจีนไม่สอดคล้องกับหลักการทางกฎหมาย

“ผู้นำทั้งสองได้เน้นย้ำถึงการสนับสนุนอย่างไม่ลดละในการแก้ไขข้อพิพาทอย่างสันติตามกฎหมายระหว่างประเทศโดยไม่มีการคุกคามหรือใช้กำลัง” นายไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ และนายจ่อง กล่าวในแถลงการณ์ระหว่างการเยือนเวียดนามของผู้นำสหรัฐฯ

นอกจากนี้ นายไบเดนและนายจ่องยังเรียกร้องให้มี “เสรีภาพในการเดินเรือและการบินผ่านน่านฟ้า รวมถึงการค้าอย่างถูกต้องตามกฎหมายโดยไม่มีการกีดกันในทะเลจีนใต้”

แถลงการณ์ดังกล่าวออกมาหนึ่งวันหลังจากที่ผู้นำทั้งสองได้ทำข้อตกลงเพื่อกระชับความร่วมมือ ซึ่งถูกมองว่าเป็นวิธีการตอบโต้การรุกรานที่เพิ่มขึ้นของพรรคคอมมิวนิสต์จีนในภูมิภาค ความร่วมมือครั้งใหม่นี้ประกอบด้วยข้อตกลงเกี่ยวกับสารกึ่งตัวนำ โดยสหรัฐฯ มุ่งมั่นที่จะช่วยเวียดนามพัฒนาขีดความสามารถและขยายการผลิต

นอกจากนี้ยังมีส่วนที่ระบุถึงแร่หายาก ซึ่งใช้ในการผลิตอุปกรณ์เทคโนโลยีขั้นสูง เช่น สมาร์ทโฟนและแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้า

เวียดนามมีแหล่งแร่หายากที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลกและทางการสหรัฐฯ ระบุว่ารัฐบาลเวียดนามมีบทบาทสำคัญเนื่องจากรัฐบาลสหรัฐฯ ต้องการกระจายและเสริมความแข็งแรงของห่วงโซ่อุปทาน

เวียดนามซึ่งทำสงครามกับจีนในช่วง พ.ศ. 2522-31 คอยระวังเพื่อนบ้านยักษ์ใหญ่ทางทิศเหนือ และเป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่อ้างสิทธิ์ในหมู่เกาะและดินแดนจำนวนมากที่กระจัดกระจายอยู่ในทะเลจีนใต้

ในช่วงต้นเดือนกันยายน พ.ศ. 2566 ฟิลิปปินส์ได้กล่าวหาว่ากองกำลังรักษาชายฝั่งของพรรคคอมมิวนิสต์จีนและเรือของกองกำลังติดอาวุธได้คุกคามเรือยามฝั่งสองลำของฟิลิปปินส์ในขณะที่เติมเสบียงให้ทหารเรือฟิลิปปินส์ที่ประจำการอยู่ที่สันดอนโทมัสที่สอง พรรคคอมมิวนิสต์จีนใช้เรือหลายร้อยลำเพื่อลาดตระเวนทะเลจีนใต้และห้อมล้อมแนวปะการังที่มีข้อพิพาท และรัฐบาลฟิลิปปินส์กล่าวว่าเรือเหล่านั้นมักจะขวางหรือคอยตามของเรือฟิลิปปินส์ในน่านน้ำที่มีข้อพิพาทเป็นประจำ

ความตึงเครียดระหว่างรัฐบาลฟิลิปปินส์และรัฐบาลจีนปะทุขึ้นในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2566 เมื่อเรือของพรรคคอมมิวนิสต์จีนใช้ปืนฉีดน้ำยิงขัดขวางภารกิจเติมเสบียงของฟิลิปปินส์ไปยังสันดอนโทมัสที่สอง ทำให้เรือลำหนึ่งของฟิลิปปินส์ไม่สามารถส่งสินค้าได้ นอกจากนี้ ลูกเรือเรือประมงเวียดนามยังรายงานว่าถูกโจมตีด้วยปืนฉีดน้ำโดยเรือของกองกำลังรักษาชายฝั่งจีนในเดือนเดียวกัน โดยกล่าวว่ามีลูกเรือหนึ่งคนได้รับบาดเจ็บแขนหัก ในขณะที่กัปตันได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ ตั้งแต่ พ.ศ. 2557 เรือของเวียดนามอย่างน้อย 98 ลำถูกทำลายโดยเรือของจีน ตามรายงานของสมาคมประมงบนเกาะลี้เซินนอกชายฝั่งภาคกลางของเวียดนาม เกาะนี้เป็นบ้านของหลายร้อยครอบครัวที่มีวิถีชีวิตพึ่งพาการประมงในทะเลที่มีข้อพิพาท