วานูอาตูและออสเตรเลียลงนามในข้อตกลงความมั่นคง
วานูอาตูและออสเตรเลียร่วมลงนามในข้อตกลงความมั่นคงในวงกว้างเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2565 โดยวานูอาตูระบุว่าไม่ได้หารือเกี่ยวกับข้อตกลงที่คล้ายกันหรือประเด็นด้านความมั่นคงใด ๆ กับสาธารณรัฐประชาชนจีน
ข้อตกลงดังกล่าว ซึ่งร่วมลงนาม ณ เมืองพอร์ตวิลา เมืองหลวงของวานูอาตู ครอบคลุมถึงขอบเขตความร่วมมือที่หลากหลาย ตั้งแต่การบรรเทาภัยพิบัติไปจนถึงการวางนโยบาย การป้องกัน และความปลอดภัยทางไซเบอร์
“ในฐานะที่ทั้งสองประเทศมีความมุ่งมั่นต่อประชาธิปไตย ความรับผิดชอบ และความโปร่งใส ข้อตกลงนี้จะเปิดเผยต่อสาธารณชน” รัฐบาลออสเตรเลียระบุในแถลงการณ์
เนื้อหาของสนธิสัญญาความมั่นคงระหว่างจีนและหมู่เกาะโซโลมอน ซึ่งสร้างความตื่นตระหนกให้ออสเตรเลียและสหรัฐอเมริกาในเดือนเมษายน พ.ศ. 2565 ยังไม่ได้รับการเผยแพร่จากรัฐบาลของทั้งสองประเทศ
จีนเป็นผู้ลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญในวานูอาตู โดยก่อสร้างถนน สนามกีฬา และสถานที่ราชการ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการผลักดันขยายอิทธิพลในแปซิฟิก นอกจากนี้ การลงทุนภาคเอกชนของจีนในวานูอาตูยังเพิ่มขึ้นเช่นกัน
นักวิเคราะห์กล่าวว่าวานูอาตูเป็นหนึ่งในหลายประเทศหมู่เกาะแปซิฟิกที่รัฐบาลจีนอาจมองว่าเป็นตัวเลือกในการอนุญาตให้จีนแสดงตนทางทหาร ขณะที่จีนพยายามตอบโต้ความเป็นพันธมิตรระหว่างออสเตรเลียและสหรัฐฯ ในภูมิภาคนี้
นางเพนนี หว่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศออสเตรเลีย และรัฐมนตรีระดับสูงคนอื่น ๆ เดินทางเยือนสหพันธรัฐไมโครนีเซีย ปาเลา และวานูอาตู ในช่วงกลางเดือนธันวาคม พ.ศ. 2565
ออสเตรเลียเป็นผู้บริจาคเงินช่วยเหลือรายใหญ่ที่สุดแก่วานูอาตู
ในงานแถลงข่าวร่วม ณ เมืองพอร์ตวิลา นายโจแธม นาปัต รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศวานูอาตู กล่าวว่า วานูอาตูไม่มีการเจรจาด้านความมั่นคงกับจีน
“เราไม่ได้จัดทำข้อตกลงความมั่นคงใด ๆ กับจีน เรายังไม่ได้หารือประเด็นใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงเลย” นายนาปัตกล่าว ตามบันทึกที่เผยแพร่โดยรัฐบาลออสเตรเลีย
ประเด็นอื่น ๆ ที่ครอบคลุมในข้อตกลงระหว่างออสเตรเลียและวานูอาตู ได้แก่ ชายแดน การเดินเรือ การบิน และความมั่นคงทางทรัพยากร (ภาพ: กองทัพออสเตรเลียและบุคลากรของกองกำลังเคลื่อนที่วานูอาตูวางแผนช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและกิจกรรมบรรเทาภัยพิบัติระหว่างการฝึกกลุ่มพันธมิตรวานูอาตู ณ เมืองพอร์ตวิลา เมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2565)
ตำรวจจีนได้ปรากฏตัวในเมืองโฮนีอารา เมืองหลวงของหมู่เกาะโซโลมอน นับตั้งแต่มีการลงนามในสนธิสัญญาความมั่นคง และจีนได้จัดการฝึกอบรมและส่งมอบอุปกรณ์ เช่น ปืนฉีดน้ำและยานพาหนะ แก่กองกำลังตำรวจของหมู่เกาะโซโลมอนอีกด้วย
ทหารและตำรวจออสเตรเลียยังคงประจำการอยู่ที่เมืองโฮนีอาราตามคำร้องของรัฐบาลหมู่เกาะโซโลมอน ภายหลังจากการเกิดเหตุจลาจลต่อต้านจีนและต่อต้านรัฐบาลในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2564 ออสเตรเลียส่งมอบปืนไรเฟิลกำลังสูงให้แก่ตำรวจหมู่เกาะโซโลมอนในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2565 และนางหว่องได้เข้าร่วมพิธีการส่งมอบท่าเทียบเรือและเรือตำรวจลำใหม่ อาร์วีเอส มาตาเวลิ ในวานูอาตู ซึ่งเป็นของขวัญจากออสเตรเลียอีกด้วย
นางหว่องระบุว่า ความช่วยเหลือดังกล่าวเป็น “ส่วนหนึ่งของความร่วมมือที่ยั่งยืนของออสเตรเลียเกี่ยวกับผลประโยชน์ที่มีร่วมกันในด้านความมั่นคงระดับภูมิภาค”
การเดินทางเยือนครั้งนี้ได้ยกระดับความสัมพันธ์ทวิภาคีไปสู่ “อีกระดับ” นายนาปัตกล่าว
โดยเสริมว่าความท้าทายด้านความมั่นคงอันดับแรกสำหรับวานูอาตู ซึ่งมีประชากร 300,000 คนอาศัยอยู่ตามเกาะหลายสิบแห่ง คือการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศและผลกระทบที่ตามมา เช่น ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น ตลอดจนความถี่และความรุนแรงที่เพิ่มขึ้นของพายุหมุนเขตร้อน
นายนาปัตยังกล่าวอีกว่า วานูอาตูหวังว่าจะได้รับประโยชน์จากการจัดหาเงินทุนโครงสร้างพื้นฐานของออสเตรเลีย “ในอนาคตอันใกล้นี้” เบนาร์นิวส์