วิสัยทัศน์ของญี่ปุ่นต่ออินโดแปซิฟิกที่ เสรีและเปิดกว้าง

เจ้าหน้าที่ ฟอรัม

พล.อ. โคจิ ยามาซากิ เสนาธิการ เน้นย้ำถึงแนวทางพหุภาคีเพื่อความมั่นคง

ฟอรัม ได้สัมภาษณ์ พล.อ. โคจิ ยามาซากิ ผู้บัญชาการกองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่น ที่เมืองโฮโนลูลู รัฐฮาวาย หลังพิธีส่งมอบตำแหน่งผู้บัญชาการของกองบัญชาการสหรัฐฯ ประจำภาคพื้นอินโดแปซิฟิกเมื่อวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2564 ที่เพิร์ลฮาร์เบอร์ พล.อ. ยามาซากิดำรงตำแหน่งเสนาธิการซึ่งเป็นเสนาธิการร่วมของกองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่นตั้งแต่เดือนเมษายน พ.ศ. 2562 ก่อนเข้ารับตำแหน่ง พล.อ. ยามาซากิเคยดำรงตำแหน่งเสนาธิการของกองกำลังป้องกันตนเองภาคพื้นดินญี่ปุ่นตั้งแต่เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2560 ถึงมีนาคม พ.ศ. 2562

พล.อ. ยามาซากิจบการศึกษาเมื่อ พ.ศ. 2526 จากวิทยาลัยป้องกันประเทศญี่ปุ่นด้วยปริญญาทางด้านวิศวกรรมโยธาและเริ่มทำงานในฐานะทหารช่าง พล.อ. ยามาซากิเคยดำรงตำแหน่งทางวิศวกรรมต่าง ๆ ที่สำคัญ ได้แก่ เสนาธิการส่วนกำลังพลที่ 1 ของสำนักงานเสนาธิการภาคพื้นดินใน พ.ศ. 2546 นักวิจัยในกองบัญชาการวิจัยและพัฒนาภาคพื้นดิน และผู้อำนวยการแผนกการจัดการโลจิสติกส์ใน พ.ศ. 2549 และผู้บัญชาการกองพันทหารช่างที่ 4 ใน พ.ศ. 2551 

พล.อ. ยามาซากิสำเร็จการศึกษาหลักสูตรโจมตีของกองกำลังป้องกันตนเองภาคพื้นดินญี่ปุ่น และศึกษาที่วิทยาลัยการสงครามแห่งชาติ ในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ใน พ.ศ. 2548 พล.อ. ยามาซากิเคยดำรงตำแหน่งรองเสนาธิการกองทัพภาคตะวันตกเมื่อ พ.ศ. 2553 ผู้อำนวยการฝ่ายกำลังพลของสำนักงานเสนาธิการภาคพื้นดินเมื่อ พ.ศ. 2555 ผู้บัญชาการกองทหารที่ 9 เมื่อ พ.ศ. 2557 รองเสนาธิการฝ่ายเสนาธิการร่วมเมื่อ พ.ศ. 2558 และผู้บัญชาการกองทัพภาคเหนือเมื่อ พ.ศ. 2559 

ความท้าทายที่สำคัญที่สุดใน ภูมิภาคอินโดแปซิฟิกคืออะไร? 

ในทางภูมิรัฐศาสตร์ ญี่ปุ่นกำลังเผชิญหน้ากับจีน เกาหลีเหนือ และรัสเซีย เราถูกห้อมล้อมโดยผู้มีอำนาจทางทหารเหล่านั้น ซึ่งกำลังปรับปรุงอำนาจทางทหารให้ทันสมัยและกระตุ้นกิจกรรมทางทหารของตนเองอีกด้วย 

ภายในประเทศก็มีภัยคุกคามจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ ได้แก่ ภัยแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ที่อาจเกิดขึ้นใต้เขตมหานครโตเกียวโดยตรงและแผ่นดินไหวเมกะทรัสต์ นันไก (รอยเลื่อนภายใต้แอ่งนันไกที่อยู่ใต้เกาะฮอนชูบริเวณตะวันตกเฉียงใต้) หรือภัยพิบัติจากฝนตกหนัก น้ำท่วม และภูเขาไฟก็เช่นกัน

เพื่อตอบโต้สถานการณ์เหล่านี้อย่างมีประสิทธิภาพ กองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่นจึงตัดสินใจที่จะพัฒนาไปสู่ท่าทีการปฏิบัติการร่วมใน พ.ศ. 2549 สิ่งที่ผมได้พยายามอย่างสุดความสามารถที่จะทำให้สำเร็จคือการเสริมความแข็งแกร่งของโครงสร้างและท่าทีการปฏิบัติการร่วมของญี่ปุ่น และประการที่สองคือการสร้างและเสริมสร้างความเป็นพันธมิตรระหว่างญี่ปุ่น-สหรัฐฯ ความเป็นพันธมิตรระหว่างญี่ปุ่นและสหรัฐฯ เป็นรากฐานสำคัญของสันติภาพ ความมั่นคง และความเจริญรุ่งเรืองของภูมิภาคอินโดแปซิฟิก ด้วยการฝึกอบรมและการฝึกซ้อมของญี่ปุ่นและสหรัฐฯ เราต่างได้ขยายความสามารถในการทำงานร่วมกันและสร้างโครงสร้างการดำเนินงานร่วมกัน รวมไปถึงการวางท่าทีเพื่อเพิ่มความสามารถในการป้องปรามและการตอบโต้ของเรา 

นอกจากนี้ ญี่ปุ่นยังได้ยกระดับวิสัยทัศน์สำหรับอินโดแปซิฟิกที่เสรีและเปิดกว้างอีกด้วย ในการตระหนักถึงวิสัยทัศน์ดังกล่าว จากมุมมองของกองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่น เราได้พยายามอย่างเต็มที่ไม่เพียงแต่เสริมสร้างการมีส่วนร่วมระดับทวิภาคีของญี่ปุ่น-สหรัฐฯ เท่านั้น แต่ยังสร้างกรอบการดำเนินงานแบบพหุภาคีสำหรับการฝึกอบรมและการฝึกซ้อมร่วมและแบบทวิภาคีอีกด้วย 

โดยสรุปแล้ว สิ่งที่ผมพยายามอย่างเต็มที่ในการมุ่งเน้นคือวิธีการเสริมสร้างท่าทีในการปฏิบัติงานร่วมกันของเราและสร้างบริบทแบบทวิภาคีอีกด้วย ซึ่งจะเสริมสร้างความแข็งแกร่งระหว่างพันธมิตรและการทำงานร่วมกันของญี่ปุ่น-สหรัฐฯ และตระหนักถึงวิสัยทัศน์อินโดแปซิฟิกที่เสรีและเปิดกว้าง 

คุณเชื่อว่าแนวทางแบบพหุภาคีสำคัญต่อความมั่นคงในภูมิภาคนี้หรือไม่?

ผมเชื่ออย่างยิ่งว่าการมีส่วนร่วมและความร่วมมือกับประเทศต่าง ๆ ที่มีค่านิยมแบบเดียวกัน เช่น เสรีภาพ ประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน และหลักนิติธรรม นั้นเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ดังที่ผมกล่าวไปแล้วว่าการมีส่วนร่วมและกิจกรรมแบบพหุภาคีที่เกี่ยวข้องกับญี่ปุ่น สหรัฐฯ และรวมถึงออสเตรเลียนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างมาก ในกรอบแนวคิดนี้ การเพิ่มอินเดียเข้ามาเพื่อรวมกันเป็นควอดเป็นเรื่องสำคัญ และเนื่องจากประเทศญี่ปุ่นซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเอเชีย ความร่วมมือกับประเทศสมาชิกของสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ อาเซียน จึงมีความสำคัญมากเช่นเดียวกัน 

และทุกวันนี้นอกภูมิภาค เช่น สหราชอาณาจักรและฝรั่งเศส ซึ่งเป็นประเทศที่มีแนวคิดคล้ายกันเหล่านี้มีความสำคัญ ผมจึงเน้นการมีส่วนร่วมกับประเทศเหล่านี้ด้วย 

เราได้ผลักดันอย่างแข็งขันให้ญี่ปุ่น สหรัฐฯ ออสเตรเลีย อินเดีย และประเทศสมาชิกอาเซียนดำเนินการฝึกซ้อมและการมีส่วนร่วมทั้งระดับทวิภาคีและพหุภาคี เราจะผลักดันความพยายามเหล่านั้นต่อไป เมื่อเร็ว ๆ นี้สหราชอาณาจักรประกาศว่าจะส่งเรือบรรทุกเครื่องบินเอชเอ็มเอส ควีน เอลิซาเบธพร้อมกับกองเรือบรรทุกเครื่องบินโจมตีของสหราชอาณาจักรประจำ พ.ศ. 2564 มายังภูมิภาคนี้ และประกาศว่าจะเดินทางมาเยือนญี่ปุ่นด้วยเช่นกัน 

เรายินดีเป็นอย่างยิ่งกับการส่งกองกำลังของสมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธและการวางแผนที่จะมาเยือนญี่ปุ่น 

ผมยินดีและหวังว่าจะใช้โอกาสนี้เพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นและสหราชอาณาจักร รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯ และประเทศอื่น ๆ ในบริบทของพหุภาคีเพื่อเสริมสร้างการประสานงานและความร่วมมือ 

ความกังวลด้านความมั่นคงอันดับแรกของญี่ปุ่นคืออะไร? 

เรามีความกังวลและภัยคุกคามหลายประการ อย่างไรก็ตาม ภัยคุกคามที่กำลังจะเกิดขึ้นนี้เกิดจากเกาหลีเหนือ ซึ่งก็คือโครงการพัฒนาคลังอาวุธนิวเคลียร์และขีปนาวุธของรัฐบาลเกาหลีเหนือ สำหรับความมุ่งมั่นของเราในการบรรเทาผลกระทบต่อโครงการพัฒนานิวเคลียร์และขีปนาวุธของเกาหลีเหนือนั้น มติที่คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติระบุไว้อย่างชัดเจนคือการรื้อถอนให้หมดสิ้น ตรวจสอบได้ และไม่สามารถย้อนกลับได้ หรือเรียกว่า ซีวีไอดี หรือการยึดอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูงเหล่านั้น รวมทั้งคลังอาวุธนิวเคลียร์และขีปนาวุธทิ้งตัวในทุกพิสัยก็เป็นสิ่งที่ต้องตระหนักถึง   

และถัดมาคือจีน พวกเขากำลังปรับปรุงอำนาจทางทหารให้ทันสมัยและกระตุ้นกิจกรรมทางทหารของตนเองเช่นเดียวกับการทำนิติสงคราม เช่น การออกกฎหมายกองกำลังรักษาชายฝั่งของจีนเมื่อเร็ว ๆ นี้ ตามข้อเท็จจริงทางสถิติ สาธารณรัฐประชาชนจีนได้เพิ่มงบประมาณกลาโหมเป็น 44 เท่าภายใน 30 ปีนับตั้งแต่ พ.ศ. 2533 ตั้งแต่ พ.ศ. 2553 งบประมาณด้านกลาโหมก็ยังเพิ่มขึ้น 2.4 เท่า กิจกรรมทางทหารของจีนที่ได้รับการกระตุ้นไม่ได้พบเห็นแค่ในทะเลจีนใต้และทะเลจีนตะวันออกเท่านั้น แต่ยังพบเห็นในทะเลญี่ปุ่นและมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกด้วย 

ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวของจีนไม่สอดคล้องกับคำสั่งระหว่างประเทศที่มีอยู่ กิจกรรมและการกระทำของพวกเขาละเลยคำสั่งระหว่างประเทศตามกฎระเบียบที่มีอยู่และพยายามที่จะเปลี่ยนแปลงสถานะแต่เพียงฝ่ายเดียวโดยใช้กำลัง ในประเด็นเกี่ยวกับดินแดนพื้นเมืองของเราหรือหมู่เกาะเซ็งกะกุ ใน พ.ศ. 2535 จีนได้ออกกฎหมายเกี่ยวกับดินแดนทางน้ำและอ้างว่าหมู่เกาะเหล่านี้เป็นดินแดนของตน

ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 จีนยังบังคับใช้กฎหมายกองกำลังรักษาชายฝั่งของตนเองอีกด้วย กฎหมายดังกล่าวมีส่วนที่คลุมเครือ เช่น กฎหมายต่าง ๆ ที่บังคับใช้สิทธิของตนในน่านน้ำที่เรียกว่าเขตอำนาจศาล รวมถึงมาตราต่าง ๆ เช่นที่เกี่ยวกับการใช้อาวุธ ซึ่งไม่สอดคล้องกับกฎหมายและคำสั่งระหว่างประเทศที่มีอยู่ 

ประเด็นปัญหาเหล่านี้เป็นสิ่งที่เรากังวลอย่างมาก ไม่เพียงแต่สำหรับญี่ปุ่นเท่านั้นแต่ยังน่ากังวลสำหรับประเทศทั่วโลกด้วย 

ทั้งหมดนี้ซึ่งเป็นความพยายามที่จะเปลี่ยนแปลงสถานะเพียงฝ่ายเดียวโดยการบังคับเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถยอมรับได้อย่างแน่นอน 

ญี่ปุ่นปรับปรุงกองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่นให้ทันสมัยอย่างไร?

ในการต่อต้านความพยายามที่จะเปลี่ยนแปลงสถานะเพียงฝ่ายเดียวเหล่านี้ ญี่ปุ่นกำลังดำเนินการอย่างแน่วแน่และจริงจังในการปกป้องดินแดนของตนเองทั้งทางทะเลและทางอากาศเพื่อเสริมสร้างการป้องปรามของเรา กองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่นมีแผนที่จะสร้างกองกำลังป้องกันหลากหลายขอบเขต (หรือที่เรียกว่าการปฏิบัติการข้ามขอบเขต) ที่มีความสามารถในการจัดการในทุก ๆ ขอบเขตรวมถึงอวกาศ ไซเบอร์ และสเปกตรัมแม่เหล็กไฟฟ้า ตามที่ระบุไว้ในโครงการกลาโหมระยะกลางและตามแนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับโครงการกลาโหมแห่งชาติ 

นอกจากนี้ ผมยังรู้สึกว่าในระดับส่วนบริการ พวกเขากำลังพยายามปรับปรุงขีดความสามารถในการปฏิบัติการข้ามขอบเขต นอกเหนือจากความพยายามในการเสริมสร้างขีดความสามารถและท่าทีด้านกลาโหมของเราเองแล้ว สิ่งสำคัญคือการปรับปรุงการทำงานร่วมกันระหว่างญี่ปุ่นและสหรัฐฯ 

ความพยายามเชิงสัญลักษณ์ที่เราดำเนินการร่วมกันใน พ.ศ. 2563 คือสิ่งที่เราประสบความสำเร็จในระหว่างการฝึกคีนซอร์ด ซึ่งเป็นการฝึกภาคสนามทวิภาคีร่วมที่สำคัญของญี่ปุ่นและสหรัฐฯ เจ้าหน้าที่กองทัพสหรัฐฯ และกองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่นกว่า 40,000 คนเข้าร่วมการฝึกซ้อมภาคพื้นดิน การฝึกทางทะเล และทางอากาศและกิจกรรมการฝึกอบรม ตลอดจนปฏิบัติการสะเทินน้ำสะเทินบกและกิจกรรมการฝึกอบรมหลากหลายขอบเขตประเภทการตระหนักรู้เกี่ยวกับสถานการณ์ในอวกาศ

เมื่อเผชิญกับทุกสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นได้ เพื่อให้ตอบสนองอย่างเหมาะสมต่อความเป็นไปได้ใด ๆ เราจึงเสริมสร้างขีดความสามารถร่วมของเรา เช่นเดียวกับขีดความสามารถในการปฏิบัติการทวิภาคี 

สำหรับกองกำลังภาคพื้นดิน เพื่อเสริมสร้างท่าทีด้านกลาโหมสำหรับหมู่เกาะทางตะวันตกเฉียงใต้ เมื่อเร็ว ๆ นี้ เราได้จัดตั้งกองทหารรักษาการณ์/สถานีในหมู่เกาะโยนางุนิ มิยาโกะ และอามามิพร้อมกับหน่วยภาคพื้นดิน เรายังจัดตั้งกองกำลังสะเทินน้ำสะเทินบกเพื่อให้สามารถปฏิบัติการสะเทินน้ำสะเทินบกได้ นอกจากนี้ เรายังได้พัฒนาขีดความสามารถด้านกลาโหมเพื่อสนับสนุนความยั่งยืนและโลจิสติกส์
สำหรับหน่วยต่าง ๆ บนหมู่เกาะเหล่านี้

ภายในกองกำลังป้องกันตนเองทางทะเล เรือพิฆาตอเนกประสงค์ที่ใหญ่ที่สุดคือ เจเอส อิซึโมะ และ เจเอส คากะ จะได้รับการดัดแปลงเพื่อให้เอฟ-35 บี ลงจอดได้ ในส่วนของกองกำลังป้องกันตนเองทางอากาศ เรากำลังพัฒนาโครงการในการสร้างลานจอดเอฟ-35 เอและบี นอกจากนี้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันขีปนาวุธของเรา เรากำลังวางแผนที่จะสร้างเรือที่มีระบบเอจิสอยู่บนเรือ 

เรากำลังก่อตั้งหน่วยงานใหม่สำหรับขอบเขตใหม่ ๆ ซึ่งได้แก่ ไซเบอร์ และอวกาศ รวมถึงการจัดการสเปกตรัมแม่เหล็กไฟฟ้า 

คุณมีมุมมองอย่างไรเกี่ยวกับการมีส่วนร่วม ทางทหารของต่างชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้? 

ดังที่ผมกล่าวไว้ก่อนหน้านี้ เพื่อตระหนักถึงวิสัยทัศน์ของเราต่อภูมิภาคอินโดแปซิฟิกที่เสรีและเปิดกว้าง จึงเป็นสิ่งที่สำคัญมากที่จะมีส่วนร่วมกับเวียดนามและฟิลิปปินส์ในฐานะประเทศสมาชิกอาเซียน ความเป็นพันธมิตรระหว่างญี่ปุ่นและสหรัฐฯ มีความสำคัญอย่างมากต่อทั้งสองประเทศ อย่างไรก็ตาม ความเป็นพันธมิตรดังกล่าวยังทำหน้าที่เป็นแกนหลักสำหรับประเทศสมาชิกอาเซียนอื่น ๆ ในการมีส่วนร่วมในบริบทของการมีส่วนร่วมและการฝึกอบรมพหุภาคีเพื่อยกระดับความร่วมมือด้านกลาโหมในภูมิภาคนี้

ญี่ปุ่นถูกห้อมล้อมด้วยสภาพแวดล้อมด้านความมั่นคงที่รุนแรงมาก ภายใต้สถานการณ์ดังกล่าว ญี่ปุ่นจะต้องเสริมสร้างท่าทีและขีดความสามารถด้านกลาโหมของตนเอง หลังจากที่การบริหารงานของนายโจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้เริ่มต้นขึ้นใน พ.ศ. 2564 เราได้เป็นสักขีพยานว่าการประชุมระดับรัฐมนตรีสองบวกสองครั้งแรกของรัฐบาลสหรัฐฯ ได้จัดขึ้นที่ประเทศญี่ปุ่นในวันที่ 16 มีนาคม และอีกหนึ่งเดือนต่อมา ในวันที่ 16 เมษายน จากนั้นนายโยชิฮิเดะ สึกะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นและนายไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้มีการประชุมสุดยอดระหว่างญี่ปุ่นและสหรัฐฯ ด้วยตนเองที่กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. จากงานดังกล่าว ญี่ปุ่นและสหรัฐฯ ได้ยืนยันความเป็นพันธมิตรของเราในฐานะรากฐานสำคัญของสันติภาพ ความมั่นคง และความเจริญรุ่งเรืองของภูมิภาคอินโดแปซิฟิก 

ในแง่มุมทางทหาร เราเป็นผู้ที่สร้างรากฐานและพื้นฐานสำหรับค่านิยมดังกล่าวสำหรับพันธมิตร ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งที่ได้ประชุมร่วมกับผู้ที่มีตำแหน่งเดียวกับผม นั่นก็คือ พล.อ. มาร์ค เอ. มิลลีย์ ประธานคณะเสนาธิการร่วม อดีตผู้บัญชาการกองบัญชาการสหรัฐฯ ประจำภาคพื้นอินโดแปซิฟิก พล.ร.อ. ฟิลิป เอส. เดวิดสัน และ พล.ร.อ. จอห์น อาควิลิโน ผู้บัญชาการกองบัญชาการสหรัฐฯ ประจำภาคพื้นอินโดแปซิฟิกคนใหม่ ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่องหลังจากการประชุมสองบวกสองระหว่างญี่ปุ่น-สหรัฐฯ และการประชุมสุดยอด 

ตราบเท่าที่เราบรรลุวิสัยทัศน์ของอินโดแปซิฟิกที่เสรีและเปิดกว้าง ปัจจุบันนี้โลกพึ่งพาอาศัยกันอย่างมาก และไม่มีประเทศใดที่สามารถบรรลุเป้าหมายด้านสันติภาพและความมั่นคงในภูมิภาคนี้ได้โดยลำพัง ดังนั้นญี่ปุ่นจึงมุ่งมั่นที่จะบรรลุวิสัยทัศน์ดังกล่าวด้วยความร่วมมือกับประเทศที่มีความคิดคล้ายกัน